Жетісай ауданы әкімінің орынбасары Серік Пірімбеков пен аудан прокурорының орынбасары Ырысбек Намазовтың қатысуымен аудан әкімдігі жанындағы қылмыстық жазаны және қылмыстық-құқықтық ықпал етудің өзге де шараларын атқаратын мекемелердің қызметіне жәрдемдесу, сондай-ақ, қылмыстық жазасын өтеген азаматтарға әлеуметтік және өзге де көмектерді ұйымдастыру жөніндегі консультативтік-кеңесші органының кезекті отырысы өтті.
Жиынның негізгі мақсаты құқық қорғау және арнайы органдарға деген сенімді арттыру, қоғамды кез келген заң және тәртіп бұзушылыққа қарсы қалыптастыру болып табылады. Басқосудың күн тәртібінде пробация қызметінің есебінде тұрған, пробациялық бақылау қойылған сотталғандарға қатысты әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету бойынша жыл басынан бері атқарылған жұмыстар мен атқарылатын әлеуметтік-құқықтық көмек көрсетудің мәселелерін қарастыру туралы Шымкент қаласы және Түркістан облысы бойынша Қылмыстық атқару жүйесі департаменті Жетісай аудандық пробация қызметі бөлімінің бастығы, әділет майоры Нартай Сабаев пен аудандық «Мансап орталығы» филиалы директорының міндетін уақытша атқарушы Ердәулет Түймебаевтың баяндамалары тыңдалып, жоспарлары талқыланды. Ұсыныс-пікірлер айтылды.
Сала мамандарының мәліметінше Түркістан облысы әкімдігінің 2024 жылғы 27 желтоқсандағы №274 қаулысына сәйкес биылғы жылға пробация қызметінің есебінде тұратын адамдары жұмысқа орналастыру үшін Жетісай ауданында 7 мекемеге 19 орын қаралса, бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған 1 азаматты жұмыспен қамту жоспарланған.
Жалпы пробация қызметінің қоғамға тиімділігі өте жоғары. Себебі адамдардың қылмыстық құқық бұзушылықтар жасауының алдын алуға, «Қауіпсіз қоғам» жобасын жүзеге асыруға, құқық қорғау және арнайы органдарға деген сенімді арттыруға, қоғамды кез келген заң және тәртіп бұзушылыққа қарсы қалыптастыруға мүмкіндік береді. Яғни сотты болған адамдардың мінез-құлқын түзеуге бағытталған бақылау және әлеуметтік-құқықтық сипаттағы қызмет түрлері мен жеке айқындалатын шаралар жүйесі тиімді болғаны абзал.
« – Азаматтардың әртүрлі жағдайлармен қателікке жол беріп, қылмыстық жауапкершілікке тарталғаннан кейін адам психологиялық дағдарыстарға ұшырайды. Яғни олар қоршаған ортадағылармен және өздері де қоғамнан моральдық жағынан да іштей болсын шеттетіледі. Осы кезде ондай тұлғаларды қоғамнан шектемей, оларды барынша қоғамға қайта бейімдеуге оңды ықпал ету мақсатында оларға әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету, психологиялық, денсаулық жағдайына қарай медициналық, құжаттарын алу бойынша қысқа мерзімдік оқуға жолдау, тұрақты немесе мерзімдік жұмысқа орналастыру, бір реттік ақшалай әлеуметтік көмек көрсетуге ықпал жасау бойынша жүзеге асырылатын іс-шаралар мен жұмыстар жиыны, сондай-ақ, адам мен азаматтың құқықтарын, бостандықтарын және заңды мүдделерін сақтау, заңдылық, ізгілік, сотталғандарға қатысты әлеуметтік-құқықтық көмек көлемін айқындау және жүзеге асыру кезінде сараланған және қоғамға пайдалы белесенді мінез-құлқын қалыптастыру қызметі маңызды болып есептеледі.Біз өз тәжірибемізді тереңірек зерделеп, заңдылықты түзетіп, ой-санамызды, құқықтық мәдениетімізді, мемлекеттік және әлеуметтік құрылымымыздыескере отырып, үздік әлемдік үлгілерді енгізуге ұмтылып келеміз. Қазіргі таңда пробация қызметкерлері сотты болған адамды отбасынан, туыстарынан ажыратпай, оның бойына қоғамды сыйлауға, заңға бағынуға, заңның үстемдігін түсінуге бағыттап, одан бөлек тағы жақсы мінез- құлықты қалыптастыру, қайта бейімдеу бойынша жұмыстарын жүргізіп келеді. Мұның азаматқа, жалпы келер ұрпаққа тиер пайдасы мол. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жеңілдіктер мен әлеуметтік төлемдерді алу, яғни ол мыналар әлеуметтік-психологиялық және психологиялық консультация беру, тараптардың өзара келісуі жағдайында отбасылық және өзге де әлеуметтік байланыстарды қолдау жүйесін қалпына келтіру және қалыптастыру, оңалту іс-шараларын ұйымдастыру мәдени іс-шараларға қатысуға тартуда, әлеуметтік-құқықтық мәселелер бойынша консультациялар ұсынуды қамтитын әлеуметтік-тұрмыстық бейімдеу арқылы қамтамасыз ету. Осы кезекте азаматтар, қоғамдық бірлестіктер және өзге де заңды тұлғалардың пробацияны жүзеге асыруға мүмкіндіктері бар екенін баса айтқан жөн. Олар пробация қолданылатын адамдарға әлеуметтік-құқықтық көмекті ұсынуға ерікті түрде жәрдемдесу арқылы мынадай нысандарды іске асыра алады: пробация қызметінің есебінде тұратын адамдарға әлеуметтік-құқықтық көмекті жетілдіруге бағытталған бағдарламалар мен жобаларды әзірлеп және іске асыру, социологиялық және өзге де мониторингтер жүргізу, пробациян реттейтін нормативтік құқықтық актілердің жобарын әзірлеу барысында қоғамдқ талқылауға қатысу, пробация мәселелері бойынша консультативтік-кеңесші және сарапшы органдардың жұмысына қатысу, Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін нысандарда өзге де жәрдем көрсету мүмкіндіктеріне ие.» – деп атап өтті Жетісай ауданы прокурорының орынбасары Ырысбек Намазов.
Жыл басынан Жетісай аудандық «Мансап» орталығына жүгінген пробация есебінде тұратын 55 азаматтың 3-і ақылы қоғадық жұмысқа, 3-і деректер қорындағы бос жұмыс орындарына, ал, 18-і белгіленген квота бойынша 7 мекемеге бос жұмыс орындарына жолданған. Қалған 31 тұлға кәсіптерінің болуына, денсаулығының нашарлығына және бала күтіміне байланысты бағдарламаға қатысудан жазбаша түрде бас тартқан. 3 адам өз кәсіптерін бастау үшін мемлекеттер қайтарымсыз грант алса, тағы 2 адамның бизнес-жобасы қаржыландыруды күтуде.
« – Бұл жұмыстар ауданымызда еңбек өнімділігінің артуына, кедейлік деңгейін едәуір төмендетуге, пробация есебіндегі түзету мекемесінен босаған адамдарды қоғамдық ортаға бейімдеуге үлкен мүмкіндік береді. Біз жұмысымызды одан әрі жандандырып, шалыс басқан азаматтардың қайта қылмыс жасамаулары үшін бар мүмкіндіктерді қарастыруымыз керек», – деген Серік Пірімбеков жауапты сала мамандарына жұмысты әлі де болса жандандыруды тапсырды.
