Облыстық мәслихаттың кәсіпкерлікті, құрылыс, инфрақұрылымды дамыту, жер қатынастары және табиғат пайдалану мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның отырысы өтті.
Тұрақты комиссияның жұмысын комиссия төрағасы Сұлтан Көшенов жүргізді.
Комиссия отырысына облыстық мәслихат төрағасы Нұралы Әбішов, облыс әкімінің бірінші орынбасары Зұлпыхар Жолдасов, облыс әкімінің орынбасары Талғат Қозбеков, тұрақты комиссия мүшелері, облыстық мәслихат депутаттары Нұржан Әшіров, Жаңабай Ағабеков, Ғабиден Қапалбаев, Сүлеймен Арыстанов,Ербол Ералиев, Төрегелді Қалмұратов, Нұржан Сейітжанов, Еркебұлан Хандиллаев, Талғат Қаржауов, Қанат Нышанов, Гүлшат Мәлікова, Нұрайым Шақимергенқызы қатысты.
Мәжілістің күн тәртібінде Түркістан облысы әкімінің өзіне жүктелген функциялар мен міндеттердің орындалуы жөніндегі есебі, Түркістан облысының жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы басшысының есебі тыңдалды. Сонымен қатар, облыстық жер комиссиясының құрамын бекіту, Түркістан облысында ортақ су пайдалану Қағидаларын бекіту мәселелері талқыланды.
Депутаттар жауапты басқарма басшыларына сауалдарын жолдап, бірқатар мәселелерді бақылауға алуды ұсынды.
Тұрақты комиссия мүшелері күн тәртібіндегі мәселелерді сессияның қарауына енгізу туралы қорытынды қабылдады.
Түркістан облыстық мәслихатының кезекті он сегізінші сессиясы қарсаңында облыстық мәслихаттың әлеуметтік-мәдени даму, мемлекеттік-құқық, жергілікті өзін-өзі басқару және депутаттық этика мәселелері жөніндегі тұрақты комиссиясының отырысы өтті.
Тұрақты комиссия отырысына Алмас Салимов төрағалық етті. Комиссия отырысына Түркістан облыстық мәслихатының төрағасы Нұралы Әбішов, облыс әкімінің орынбасарлары Талғат Қозбеков, Бейсен Тәжібаев, Ертай Алтаев, тұрақты комиссия мүшелері Ғалымжан Елшібай, Жанар Темірбекова, Қайрат Салыбек, Бахыт Басымбек, Қалыйма Жантөреева, Бегімбет Байғараев, Мырзахан Манапов, Уалихан Рахиев, Талғат Садуов, Байммахан Сүлейменов, күн тәртібіне байланысты шақырылған облыстық басқарма басшылары қатысты.
Күн тәртібінде Түркістан облысы әкімінің өзіне жүктелген функциялар мен міндеттердің орындалуы жөніндегі есебі, Түркістан облысының туризм басқармасы басшысының басқармаға жүктелген міндеттер мен функциялардың атқарылуы жөніндегі есебі тыңдалды.
Сонымен қатар, Түркістан облысының ауылдық жеріне және кенттеріне, аудандық және облыстық маңызы бар қалаларға жұмысқа жіберілген медицина және фармацевтика қызметкерлерін әлеуметтiк қолдау шараларының жүйесiн, оларға бюджет қаражаты есебінен әлеуметтік қолдау көрсету тәртібі мен мөлшерін айқындау мәселелері талқыланды. Одан бөлек, Түркістан облысы бойынша тексеру комиссиясының төрағасына тәртіптік жаза қолдану туралы қаралды.
Тұрақты комиссия мүшелері күн тәртібіндегі мәселелер бойынша өз пікірлерін айтып, аталған мәселелер бойынша тиісті шешімдер қабылдады.
Бүгін Түркістан облыстық мәслихатының Шымкент қаласындағы өкілдігінде Түркістан облыстық мәслихатының әлеуметтік-мәдени даму, мемлекеттік-құқық, жергілікті өзін-өзі басқару және депутаттық этика мәселелері жөніндегі тұрақты комиссия төрағасы Алмас Салимов, азаматтарға жеке қабылдау өткізді.
Қабылдауға жазылған Әлімбетов Асылхан Әбілұлы Бәйдібек ауданының тумасы. Ол, жеке шағын шаруашылықпен айналысатын тұлғаларға қаржы мәселесі жағынан мемлекет тарапынан көмек көрсету туралы ұсынысын білдірді. Қабылдауда өтініш иесіне келген мәселесі бойынша мемлекет тарапынан қандай көмектер берілетіні туралы түсіндірілді. Жалымбетова Нұргүл Жақсыбайқызы Кентау қаласы, Балабүрген ауылының тұрғыны, көп балалы ана. Көп балалы аналарға берілетін жәрдем ақы туралы сұрағын қойды. Аталған мәселесі бойынша қолданыстағы заңнамаларға сәйкес нақты түсіндірілді. Айтен Нұржан Сайрам ауданы, Тассай ауылының тұрғыны. Жер учаскесіне кезекке тұру мәселесі туралы көкейде жүрген сауалын айтып келді. Қолданыстағы заңнамаларға сәйкес тұрғынға ақпарат түсіндірілді.
«AMANAT» партиясы Түркістан облыстық филиалы жанындағы кеңестердің жұмыс жиындары жалғасуда. Бүгін партиялық алаңда, Түркістан облыстық мәслихат депутаты, кәсіпкерлік және экономика аграрлық сектор мәселелері жөніндегі кеңестің жетекшісі Ғани Райымбеков кеңес отырысын өткізді. Кеңесте партияның Сайлауалды бағдарламасын орындау шеңберінде агроөнеркәсіптік кешенде инвестициялық жобаларды іске асыру, ауыл шаруашылығын дамыту, кәсіпкерлікті қолдау бағыттарында Сауран және Ордабасы аудандарында атқарылып жатқан жұмыстары тыңдалды.
– Ауыл – қазақтың жаны, рухани тірегі екенін айтты, ауыл шаруашылығын дамыту тек экономикалық мәселе ғана емес, ол азаматтардың тұрмыс сапасын көтерумен ұштасып жатқан ұлттық мәселе. Түркістан облысы үшін ауыл шаруашылығы экономиканың басқа салаларына серпін беретін негізгі сала екеніне тоқталып, елімізді сапалы азық-түлікпен қамтамасыз етуші аймақ, нарыққа экологиялық таза өнім шығаратын берекелі өлке,-деді Ғани Ахылбекұлы.
Кеңес отырысында сөз алған «AMANAT» партиясы Түркістан облыстық филиалы атқарушы хатшысының орынбасары Қалыйма Жантөреева Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың биылғы 8 қыркүйекте жариялаған «Жасанды интеллект дәуіріндегі Қазақстан: өзекті мәселелер және оны түбегейлі цифрлық өзгерістер арқылы шешу» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауында ауыл шаруашылығын жаңа деңгейге көтеру бағытында нақты міндеттер қойылғанын атап өтті.
Жиынға жетекшілік еткен кеңес төрағасы, Түркістан облыстық мәслихатының депутаты Ғани Райымбеков ауыл – қазақтың жаны, рухани тірегі екенін айтты, ауыл шаруашылығын дамыту тек экономикалық мәселе ғана емес, ол азаматтардың тұрмыс сапасын көтерумен ұштасып жатқан ұлттық мәселе екеніне назар аударды. Түркістан облысы үшін ауыл шаруашылығы экономиканың басқа салаларына серпін беретін негізгі сала екеніне тоқталып, елімізді сапалы азық-түлікпен қамтамасыз етуші аймақ, нарыққа экологиялық таза өнім шағаратын берекелі өлке екенін жеткізді. «AMANAT» партиясының Сайлауалды бағдарламасында осы мәселелер нақты белгіленгенін айта отырып, партияның кешенді бағдарламасын іске асыруда аудан әкімдіктерінің жұмысы бүгінгі кеңес отырысында сараланатынын мәлімдеді.
Сауран ауданы әкімінің орынбасары Серік Садибаев партияның Сайлауалды бағдарламасы аясында Сауран ауданында биыл 49 индикаторға қол жеткізу жоспарланғанын атап өтті. Межеленген жұмыстардың ішінде 24 тармақ толығымен орындалғанын, қалған тармақтары жыл соңына дейін атқарылатынын мәлімдеді.
Ауыл шаруашылығын дамытуда 9 индикатор белгіленіп, айналымға тартылған ауылшаруашылық жерлерінің үлесін арттыру жоспары биылға 60 гектар болса, нақты 91,8 гектар жер қайта айналымға қосылып, жоспар артығымен орындалғаны белгілі болды. Ауыспалы егістіктің көлемін арттыру жоспары да артығымен орындалып, нақты 15 100 гектарға жеткен. Агроөнеркәсіптік кешенге ылғал үнемдеу технологиясын 814,5 гектарға енгізу жоспарланған болса, нақты 3 150 гектарға енгізілген. Жылыжай алаңын кеңейту жоспары 96,6 гектарға орындалған. Ауылшаруашылық тракторлары мен техника паркін жаңарту бойынша 97 жаңа техника алынған, жоспар жыл соңына дейін толық орындалатыны айтылды.
Салада атқарылған жұмыстар бойынша хабарлама жасаған Ордабасы ауданы әкімінің орынбасары Олжас Болатхан партияның Сайлауалды бағдарламасы шеңберінде жалпы 58 іс-шара жоспарланса, соның 48 іс-шарасын атқару 2025 жылы көзделгенін жеткізді. Бүгінге дейін кешенді жоспардың 20 тармағы толықтай іске асқанын, қалған тармақтарының орындалуы жыл соңына дейін жалғасатынын айтты.
Түркістан қаласының әкімі Әзімбек Пазылбекұлы қала аумағын көгалдандыру және инфрақұрылымдық нысандардың құрылыс барысымен танысты.
Шаһар басшысы алдымен Б.Саттарханов даңғылында атқарылып жатқан гүл егу жұмыстарын, Әуежай жолы бойындағы көгалдандыру шараларын, сондай-ақ С.Қожанов көшесінің абаттандырылу барысын бақылады. Сонымен қатар, айналма жол аумағында жүргізіліп жатқан жұмыстармен де танысты.
Қаланың негізгі магистральды көшелері – Әуежай тас жолы мен Б.Саттарханов даңғылы бойында түрлі ағаш түрлері отырғызылуда. Ал аталған жолдардың қиылысына 21 791 шаршы метрді құрайтын «Лаванда алқабын» салу жоспарлануда.
Биылғы жылы Түркістан қаласы бойынша көгалдандыру жұмыстары жалпы 772 гектар аумақты қамтып отыр. Жоспарға сәйкес, жыл соңына дейін 238 мыңнан астам ағаш пен бұталарды егу көзделген. Оның ішінде көктемгі маусымда 80 375 түп ағаш пен 67 310 түп бұта отырғызылса, күзгі кезеңде қосымша 134 250 түп ағаш және 129 350 түп бұта егіледі.
Сонымен қатар, 128 гектар аяқжол аумақтарында көгалдандыру жұмыстары жүргізілуде.
Қала аумағындағы ірі инфрақұрылымдық жобалардың бірі – Кентау тас жолы бойындағы айналма жол құрылысы. Жалпы аумағы 17,8 гектарды құрайтын бұл нысанда 150 770 шаршы метр жерге көгалдандыру жұмыстары жүргізілуде. 2022 жылы басталған жобаның мердігері – «GARANT STROY KZ» ЖШС. Бүгінгі таңда құрылыс жұмыстарының 50%-ы аяқталды. Жоба аясында айналма жолмен қатар желілік саябақ та салынып жатыр.
Кездесу барысында қала әкімі жауапты мекеме басшыларына көгалдандыру және құрылыс жұмыстарын сапалы әрі белгіленген мерзімде аяқтауды тапсырды. Сонымен бірге егілген ағаштар мен гүлдердің күтімін жүйелі ұйымдастыруды, абаттандыру іс-шараларын маусымдық жоспарға сәйкес жүргізуді міндеттеді.
«AMANAT» партиясы Созақ аудандық филиалының қоғамдық қабылдау бөлмесінде облыс мәслихатының депутаты Мағауия Тұрысбеков аудан тұрғындарына жеке мәселелері бойынша қабылдау өткізді.
Қабылдау барысында аудан көлеміндегі жергілікті мекемелер, сондай-ақ білім беру және денсаулық сақтау ұйымдары мен орталықтандырылған жылу жүйесі бар ауылдық округтер мен кенттердің алдағы жылу маусымына дайындығы мәселелері бойынша аудан басшылығымен талқылау жұмыстары жүргізілді.
Сонымен қатар, Созақ–Шу ауыл аралық жолдарының қазіргі техникалық жағдайына байланысты тұрғындар алаңдаушылық білдіріп, шұңқырлы (ямалық) жөндеу жұмыстарының әлі толық аяқталмағанын айтты. Осыған байланысты, аталмыш жол учаскесіндегі жөндеу жұмыстарын толық аяқтау үшін қажетті қаржыны қарастыру және құрылыс жұмыстарын жүргізуге ықпал ету сұралып, тұрғынға жауапты басқарма басшылығымен байланыс жасалып, құрылыс жұмыстарының алдағы тоқсанда ұйымдастырылатыны жөнінде ақпарат берілді.
Халық қалаулысы қабылдау барысында әлеуметтік жағдайына байланысты өтініш білдірген көпбалалы анаға көмек берді.
Сонымен қатар, Созақ ауылындағы №1 колледж жатақханасының құрылыс жұмыстарының тоқтап қалуына байланысты колледждің шаруашылық жөніндегі орынбасары қабылдауға келді. Мағауия Тұрысбеков бұл мәселе бойынша құрылыс нысанына барып, қазіргі жай-күйімен танысты. Тапсырыс беруші – Түркістан облыстық құрылыс басқармасына тиісті ұсыныс хат жолданады.
Арыс қалалық мәдениет үйінде Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың 2025 жылғы 8 қыркүйекте жасаған «Жасанды интеллект дәуіріндегі Қазақстан: өзекті мәселелер жәнеоны түбегейлі цифрлық өзгерістер арқылышешу» атты Жолдауын насихаттау мақсатындатұрғындармен кездесу өтті.
Жиынға Түркістан облыстық мәслихатының төрағасы Нұралы Әбішов, облыстық мәслихат депутаты Ержан Қосмамбетов, М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің «Халықаралық қатынастар және халықаралыққұқық» кафедрасының доценті, PhD доктор Ермек Бекбосынов, сондай-ақ Арыс қалалықмәслихат депутаттары, қала тұрғындары мен БАҚ өкілдері қатысты.
Іс-шараны «AMANAT» партиясы Арысқалалық филиалының төрағасы Бақтығали Ділдәбеков ашып, жүргізіп отырды. Кездесу барысында қатысушылар Мемлекет басшысының Жолдауындағы негізгі идеялармен басымдықтарды талқылап, өз пікірлерінортаға салды.
Алғашқы сөзді Ермек Бекбосынов алып, Жолдаудың маңыздылығы мен оның қоғамөміріне әсері туралы жан-жақты баяндады. Одан кейін Арыс қалалық ардагерлер кеңесінің төрағасы Әбдісаттар Жүніс және Арыс қалалық татар-башқұрт этно-мәдени бірлестігінің төрағасы Расиль Байков ойларын білдіріп, өз ұсыныстарын жеткізді.
Кездесу соңында Түркістан облыстық мәслихатының төрағасы Нұралы Әбішов сөз сөйлеп, Президент Жолдауының еліміздің даму бағытын айқындайтын стратегиялық құжат екендігін атап өтті.
Сонымен қатар, мәслихат төрағасы Президент айқындаған жаңаша тәсілде жұмыс жасаудың маңызды 7 міндетіне тоқталды.Нұралы Әбішов инвестиция тарту, өңдеу өнеркәсібін дамыту, ауыл шаруашылығын жаңа деңгейге көтеру, көлік-логистиканы және туризмді жаңаша дамыту, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы мен су инфрақұрылымын жаңғырту, кәсіпкерлікті цифрлық дамыту, адам капиталын дамыту мәселелеріне кеңінен тоқталып, облыста және қалада атқарылып жатқан жұмыстарды тарқата айтты.
Сондай-ақ, Жолдаудағы әрбір тапсырманың ел болашағы үшін маңызды екенін айтып, азаматтарды оны жүзеге асыруға белсенді атсалысуға шақырды.
Жиын қорытындысында қатысушылар Жолдауда көтерілген бастамалардың өзектілігін атап өтіп, оны іске асыруда бірлесе еңбек етуге дайын екендіктерін білдірді.
Қазақстандағы құрылыс саласы соңғы жылдары қарқынды дамып келе жатыр. Бұл сала ел экономикасының негізгі драйверлерінің біріне айналды десек те қателеспейміз. Дегенмен, бұл саланы дамыту жұмыстары заман ағымымен бірге жүре берері сөзсіз. Сәйкесінше Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің кезекті Жолдауында құрылыстың барлық кезеңін толық есепке алуды қамтамасыз ететін ұлттық цифрлық платформаны іске қосу қажеттігін айтты. Соның ішінде, тұрғын үй құрылысына ерекше тоқталып, бұл бағытқа баса мән беру керектігін жеткізді.
Президенттің айтуынша, 2024 жылы елімізде 19 млн шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілген екен. Ендігі кезекте құрылыс сапасын одан әрі көтеру мақсатында жасанды интеллект технологияларын қолданып, нысандарды ақпараттық тұрғыдан модельдеу жұмыстары қолға алынбақ. Бұл үшін ел Үкіметі құрылыстың барлық кезеңдерін толық есепке алуды, жоспарлауды және оған мониторинг жүргізуді қамтамасыз ететін ұлттық цифрлық платформаны іске қосатын болады.
— Ал жаңа Құрылыс кодексі осы саланың қауіпсіз әрі ашық болуына және тұрақты дамуына жол ашатын берік заңнамалық негізге айналуға тиіс. Құжатты жыл соңына дейін қабылдау керек. Депутаттардың бұл жұмысқа атсалысуын сұраймын, — деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Жалпы, бұл сала инфрақұрылымдық жобалармен, тұрғын үй құрылысының көлемімен және мемлекеттік бағдарламалардың орындалуымен тығыз байланысты. Осы ретте, 2024 жылы құрылыс жұмыстарының жалпы көлемі 6,2 трлн теңгеден асып, Қазақстан ТМД елдері арасында құрылыс қарқыны бойынша алғашқы үштікке енгенін атап өту керек. Қала құрылысы, инфрақұрылым, өндірістік нысандар және тұрғын үймен қамту негізгі бағыттар ретінде белгіленген.
Тиісінше, бүгінде ел аумағында жолдар, көпірлер, инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылым, мектеп, аурухана, балабақша құрылыстары қарқынды жүргізілуде. Бұл бағыттағы жұмыстарға «Ауыл – Ел бесігі», «Келешек мектептері», «Қуатты өңірлер» сияқты бағдарламалар серпін сыйлап келеді. Ал, 2024 жылы құрылыс саласына салынған инвестиция көлемі 2,4 трлн теңгеден асқан. Құрылыс материалдары және отандық өнім саласы да ерекше даму үстінде. Мәселен, Қазақстанда құрылыс материалдарының 70 пайызы отандық өндірушілерден алынады. Цемент, кірпіш, сэндвич-панель, арматура өндірісі жыл сайын ұлғайып, импортқа тәуелділік азаю үстінде.
Сондықтан, Қазақстанды құрылыс саласы тұрақты дамып келе жатқан маңызды сектор деуге негіз бар. Тиісінше, бұл сала елдің әлеуметтік жағдайын жақсартуға, халықты баспанамен қамтуға және өңірлердің инфрақұрылымын дамытуға тікелей әсер етіп жатыр. Мемлекеттік қолдау, цифрландыру және инвестициялық ахуалдың жақсаруы құрылыс саласының одан әрі өркендеуіне мүмкіндік беруде. Демек, Мемлекет басшысының бастамасын іске асыру – елімізді әлеуметтік және экономикалық тұрғыдан дамытудың тиімді бір жолы деп айтуға болады.
Сайдирасулхан Ералиев,
Түркістан облыстық мәслихатының депутаты.
Жасанды интеллект – жаһандық бәсекеге қабілетті ететін басты құрал
Бүгін Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің кезекті Қазақстан халқына Жолдауында Үкіметке экономиканың барлық саласын жаңғырту үшін жаппай жасанды интеллектіні енгізу қажеттігін тапсырды. Тиісінше, елімізде қазіргі құзырлы министрліктің негізінде жасанды интеллект және цифрлық даму министрлігі құрылатын болды. Мемлекет басшысының сөзіне сүйенсек, Қазақстанды бәсекеге қабілетті ел ретінде таныту үшін жұмысты жаңа тәсілдермен жүргізу керек.
Мемлекет басшысының бұл бастамасы Жаңа Қазақстанды одан әрі дамытуға ықпал етері сөзсіз. Өйткені, жасанды интеллект – елдің экономикалық, әлеуметтік және технологиялық тұрғыдан дамуына мол мүмкіндік беретін стратегиялық құрал. Сарапшылардың айтуынша, ЖИ 2030 жылға дейін әлемдік жалпы ішкі өнімді 15 трлн долларға дейін арттыруға мүмкіндік бермек. Сондықтан Қазақстан да осы үрдіске ілесу керек. Сондай-ақ, бұл технология мемлекеттік қызметтерді оңтайландыру, қағазбастылықты, сонымен бірге қоғамдық қауіпсіздік, денсаулық сақтау, білім беру салаларындағы шығындарды азайтуға ықпал етіп, бюджет қаражатын үнемдеуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, қызметтер мен инфрақұрылымның сапасын арттыру, адами капиталды дамыту, әлеуметтік саланы жетілдіру, экологиялық бақылауды күшейту, қауіпсіздік және құқықтық жүйені жетілдіру сынды бағыттарға серпін сыйлайды.
Жасыратыны жоқ, Қазақстан Республикасы қазір жасанды интеллект саласын дамыту бойынша әлемдік деңгейдегі көшбасшы елдер қатарына кірмейді. Дегенмен мемлекет бұл бағытқа ерекше көңіл бөліп, нақты стратегиялық қадамдар жасап жатыр. Мемлекет басшысының Жолдаудағы сөздері мен бастамасы соның бір дәлелі.
Тағы бір айта кетерлік жағдай – бүгінде Қазақстан жасанды интеллекттің әлемді индексінде 121 елдің ішінде 58-орында тұр. Бұл көрсеткіш елімізде ЖИ саласына деген қызығушылық артқанын және инфрақұрылымның біртіндеп дамып келе жатқанын аңғартады. Негізгі көрсеткіштер бойынша Қазақстан орташа деңгейде тұрғанымен, қолданбалы жобалар саны көбейіп келе жатыр екен. Мұндай нәтижеге қол жеткізуге 2021 жылы Қазақстан Үкіметінің «Цифрлық Қазақстан» бағдарламасы аясында ЖИ-ді дамыту бағыттарын белгілеуі, 2023 жылы «Жасанды интеллектті дамыту» тұжырымдамасының әзірленуі, мәліметтерді жинақтау, сақтау және өңдеу инфрақұрылымының жаңартылып жатқандығы оң әсерін тигізуде. Осы ретте білім беру және кадр даярлау, зерттеу, мемлекеттік басқару салаларына ЖИ енгізілсе, өзге де салаларда түрлі сынақтар жүргізіліп жатыр. Бүгінгі таңда денсаулық сақтау, ауыл шаруашылығы, қала инфрақұрылымы және қаржы секторындағы қауіпсіздік бағыттарына ЖИ енгізуге басымдық берілген.
Себебі, сөз басында айтқанымыздай, жасанды интеллект – елді жаңа индустриялық деңгейге көтеретін, тиімді басқаруға жол ашатын, халықтың өмір сапасын арттыратын басты заманауи құралдардың бірі. Оны дұрыс бағытта дамыта алсақ, Қазақстанның технологиялық тәуелсіздігі мен жаһандық бәсекеге қабілеттілігі арта түседі.
Нұржан Сейтжанов,
Түркістан облыстық мәслихатының депутаты.
Бүгін Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев кезекті Қазақстан халқына Жолдауын жариялады. Президент өз сөзінде елді экономикалық және әлеуметтік тұрғыдан дамытуға ықпал ететін көптеген бастаманы көтерді. Соның ішінде ауыл шаруашылығы саласын өркендету ісіне де кеңінен тоқталып, озық агроэкономикаға көшу үшін Үкіметке нақты жоспар әзірлеуді тапсырды. Президенттің айтуынша, мемлекет ауыл шаруашылығы саласын жаңа деңгейге көтеру үшін соңғы жылдары көптеген реформа жүргізді, жүргізіп те жатыр.
– Қомақты қаражат бөлініп жатыр, биыл шаруаларды қолдауға бір триллион теңге жұмсалды. Қажетті несиелер уақытында берілді. Мұндай ауқымды қолдау елімізде бұрын-соңды болмаған. Бірақ, агроөнеркәсіптің орасан зор әлеуетін толық ашуға бұл шаралардың әзірге жеткіліксіз екені анық. Мәселе – қаражаттың көлемінде емес, ең бастысы, оны тиімді пайдалану қажет. Озық агроэкономикаға көшу үшін Үкіметтің нақты жоспары болуы керек, – деді Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына Жолдауында.
Сонымен қатар, Мемлекет басшысы ауыл шаруашылығы өнімдерін терең өңдейтін бірқатар ірі жоба жүзеге асырылып жатқанын да айтты. Бұл жұмыстарға атсалысып жатқан отандық және шетелдік инвесторлар салған қаржы көлемі 2 миллиард доллардан асады. Нәтижесінде, үш мыңнан астам жұмыс орны ашылып, өнімдер әлемнің көптеген еліне тасымалданбақ.
– Мұндай жобалардың ауқымын кеңейту қажет. Әр аймақта дайын өнімді өндірістен дүкен сөресіне дейін жеткізетін әрбір өңірдің ерекшелігіне қарай біртұтас желі қалыптасуы керек. Көптеген аймақта өндірістің барлық сатысын қамтитын үздік агрокәсіпорындар бар. Оларды жұртшылық жақсы біледі. Бұл кәсіпорындар цифрландыру тәсілдерін жаппай енгізу арқылы өндірістің тиімділігін әлдеқайда арттырып жатыр. Үздік агрокәсіпорындар ауыл шаруашылығы өнімін шығарудан бастап оны терең өңдеуге дейін тұтас өндірісті толығымен жолға қойып, зор табысқа жетіп отыр. Сондықтан осындай агрохолдингтердің тәжірибесін тарату үшін барынша жағдай жасаған жөн, – деді Президент.
Дегенмен, Қазақстан ауыл шаруашылығы саласы бойынша Орталық Азияда жетекші елдердің бірі саналады. Бұл сала елдің экономикалық, әлеуметтік және азық-түлік қауіпсіздігі үшін стратегиялық маңызға ие. Соңғы жылдары ауыл шаруашылығын дамытуға бағытталған бірқатар маңызды реформалар, бағдарламалар және инвестициялар іске асырылып жатыр.
Бүгінде еліміз дүниежүзіндегі ең ірі астық экспорттаушы 10 елдің қатарына кіреді. Бидай, ұн, майлы дақылдар мен ет өнімдерін әлемнің 70-тен астам еліне экспорттап жатыр. Ауыл шаруашылығын дамыту жұмыстары цифрландыру мен автоматтандыру, мал шаруашылығы, суармалы егіншілік және экологиялық таза өнім бағыттарына негізделген. Жеке инвестиция тарту үшін қолайлы жағдай жасалып, шетелдік инвесторларға да мүмкіндік берілуде. Солтүстік Қазақстан, Қостанай, Ақмола облыстары – егіншілік бойынша көш бастап тұрса, Түркістан, Алматы, Жамбыл өңірлері – көкөніс, жеміс-жидек және бақша өнімдерімен танымал. Ал Батыс өңірлер – мал шаруашылығына бейімделген.
Мұның бәрі Қазақстанның ауыл шаруашылығы саласында айқын нәтижелерге қол жеткізіп келе жатқан, әлеуеті әлі де зор мемлекет екендігін аңғартады. Цифрландыру, аграрлық ғылымды дамыту, жер ресурстарын тиімді пайдалану және инвестициялық климатты жақсарту – бұл саланы жаңа белеске шығарудың басты бағыттары.
Жәнібек Сүлейменов,
Түркістан облыстық мәслихатының депутаты.
