Түркістан облыстық білім беруді дамыту орталығының және қалалық білім беру бөлімінің жоспарына сәйкес «Аралас мектептердегі мемлекеттік тілдің оқытылуы сапасын арттыру: мақсат,функционалдық сауаттылық,патриотизм» тақырыбындағы онкүндік іс-шарасына орай 2024 жылдың 15 қазан күні «Қарнақ» жалпы білім беретін мектебінде қазақ тілі мен әдебиеті пән мұғалімдерінің ұйымдастыруымен «Тіл- бұлбұл, сөз-бұлақ» алғашқы қазақ мектебінің құрылғанына 160 жыл толуына орай мәнерлеп оқу сайысы және әдеби сазды кеш өткізілді. Білім ордасындағы өзге ұлт оқушылары қазақ тілінде өлеңді мәнерлеп жатқа оқып, көпшіліктің ыстық ықыласына бөленді. Оқушылар және ұстаздар тарапынан ән шырқалып, би орындалып, сахналық қойылымдар қойылды.
Жалпы іс-шараның мақсаты: оқушыларға алғашқы ұстаз, ұлы ағартушы Ыбырай Алтынсариннің өмірімен, шығармаларымен оқушыларды таныстыру, сондай-ақ қазақ тілінің мәртебесін көтеріп, жастардың қазақ шығармаларына деген сүйіспеншілігін арттыру болды.
« — Тіл қай елде, ұлтта болсын қастерлі, қасиетті, құдыретті. Тіл әрбір азаматқа ана сүтімен беріліп қалыптасады. Ана сүтімен бойға енген қасиеттер туған тілдің арқасында дамиды. Туған тілге деген құрмет пен сүйіспеншілік бала кезден басталуы керек. Айналада адамдарға, өзіңнің өскен ортаңа, Отанға деген ерекше сезім мен көзқарас та туған тіліңді білуден басталады. Тіл – халықтың рухани, мәдени байлығының дамуының құралы. Қазақ тілі – халқымыздың рухани байлығы, атадан балаға, ұрпақтан –ұрпаққа мирас болып қалып отырған баға жетпес асыл мұра.» — деді облыстық білім беруді дамыту орталығының мамандары.
Сонымен қатар тағылымды шарада қазақ жазба әдебиетінің, әдеби тілінің негізін қалаушылардың бірі — Ыбырай Алтынсариннің өмір жолы мен еңбектері туралы баяндалды.
« — Ыбырай Алтынсарин қазақ әдебиетіне тың тақырыптар әкеліп, озық ойлар енгізді. Шиеленіскен тартыстар, бейнелер, бұрын болмаған жанрлар арқылы әдебиетті мазмұн жағынан ғана емес, түр жағынан да дамытты. Оның мазмұнды да мағыналы әсем лирикалық өлеңдері, қысқа да әсерлі әңгімелері қазақ әдебиетінің тарихында өшпес орын алды. Халық ауыз әдебиеті үлгілерін жинап, оларды жүйелеп, жариялауға да Ы. Алтынсарин аз еңбек сіңірген жоқ. Оның шығармалары қазақ әдебиетін мазмұн жағынан байытты. «Қазақ хрестоматиясы» қазақ халқының жазба әдеби және тілінде жазылған айрықша ескерткіш-мұра. Ы. Алтынсариннің өлеңдері мен әңгімелері жалпы халыққа түсінкті қарапайым тілмен жазылған. Қазақ жастарын ең алдымен оқу, өнер, білім, техниканы игеруге шақырған «Кел, балалар оқылық!» атты өлеңінде малдың бір-ақ жұттық екені, ал оқыған адамның байлығы ешқашан жоғалып – жұтамайтыны, оқу-білімнің тек ізденіс, еңбекпен табылатынына мән берді. Бұған инемен құдық қазғандай ыждаһаттылық, талап пен сабырлылық қажет екенін ескертеді. Ыбырайдың «Өнер – білім бар жұрттар»деген өлеңі оның «Кел, балалар оқылық!» өлеңінің жалғасы тәрізді. Ыбырай Алтынсариннің бір алуан өлеңдері әлеуметтік мәселелерге арналған. «Балғожа бидің баласына жазған хаты» өлеңінде «Оқымасаң атаанаңды асырай алмай, надан болып, қолыңа құрық алып мал соңында жүресің» дегенді ескертіп, «Әй, жігіттер!» өлеңінде азған елден, зиянды кісіден үлгі алмай, жақсымен жанасуға шақырады, бақсы-балгерге сене бермеу керектігін айтады. «Өсиет өлеңдерде» және т.б. өлеңдерінде ақылнақыл, үгіт-насихаттар айтылады. Ы. Алтынсарин – орыс әдебиеті классиктерінің, атап айтқанда И.Крыловтың мысалдарын, Л.Н. Толстойдың т.б. әңгімелерін тұңғыш рет аударып берген жазушы-аудармашы, оның үстіне соларды қазақ жастарына оқытып үйреткен ұстаз-педагог. Ы. Алтынсариннің орыс әдебиетінен үйреніп, қазақ поэзиясына енгізген тағы бір жаңалығы – табиғат лирикалары. Табиғат – тек байлық кені, адам баласы ризығының сарқылмас қазынасы ғана емес, көркемдік, сұлулықтың да әлемі. Табиғат көріністерін суреттеуге арналған «Өзен», «Жаз» деген өлеңдері көркемдік келісім жағынан оқушының жан дүниесінде жайдары сезім туғызып, көңілді әсер қалдырады. Табиғат көріністерін суреттеуі жағынан Ыбырай мен Абайдың арасында үндестік бар. Олардың орыс 9 әдебиетімен жақсы таныстығы көрінеді. Бұл Ыбырайдың жас шәкірттерінің бойында табиғатты, Отанды сүю сезімдерін тәрбиелеуге жасаған елеулі қадамы. Көркем әдебиеттің күрделі жанры – әңгіме екені белгілі. Ыбырайдың әңгімелері түр мен мазмұн бірлігін сақтай отырып, негізгі мәселені жинақы, тартымды, әсерлі жеткізеді. Өзінің озық идеяларын жеткізуде жазушы халық тілінің байлығын шебер пайдалана білді. Оның шығармаларының бұндай қасиеттері олардың жастарға да, үлкендерге де ортақ екендігін көрсетеді. Алтынсариннің төл әңгімелері қысқа да нұсқа құрылып, мазмұны жағынан ұтымды келеді. Әңгімелерінің негізгі тақырыбы – еңбекті сүю, махаббатмейірім, перзенттік парыз, т.б. өмірдің өзекті мәселелерін қамтиды. «Бай мен жарлы баласы» әңгімесі сол дәуірдің өмір көрінісін дұрыс бейнелейді. Одан біз көшпелі қазақ ауылын, оның мал шаруашылығын, көшу кезіңдегі сапырылыс көріністерін, мал баққан кедейлердің суретін көреміз. Ыбырай «Бай мен жарлы баласы» әңгімесінде екі кейіпкерінің еңбекке екі түрлі қатынасын көрсетсе, «Қыпшақ Сейітқұл» шығармасында творчестволық еңбектің нәтижелерін суреттеді. Бұл әңгімеде Сейітқұл арқылы езілген халықтың толысқан өкілін бейнелейді, оның жүзеге асырған істерін көрсетеді.» — деді ұстаздар.
«Қарнақ» жалпы білім беретін мектебінде ұймдастырылған шара Ыбырай Алтынсариннің әңгімелері арқылы оқушыларды имандылыққа, адамгершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеуді мақсат етіп, олардың асыл қазына кітапқа деген қызығушылықтарын да арттыра түсті. Оқушыларға сайыс жүргізе отырып олардың дүниетанымын кеңейту, есте сақтау, шығармашылық қабілеттерін дамыту, сөйлеу мәдениетін қалыптастыру да басты назарда болды.
