Төлеби ауданының Ауыл шаруашылық саласында өндірілген өнімнің көлемі 11,6 млрд.теңгеге жетіп, нақты көлем индексі 119,7 пайызды құрады, жыл соңына дейінгі жоспар – 61,5 млрд.теңге.  Оның ішінде мал шаруашылығы 11,4 млрд. теңге және өсімдік шаруашылығы 175 млн.теңгені құрады. Ауыл шаруашылығы саласында 2025 жылы құны 6,2 млрд.теңгені құрайтын 8 ірі инвестициялық жобаны іске асыру және  123 жаңа жұмыс орны құру жоспарлануда. Олар:

1. «Қазығұрт бақтары» АШӨК жеміс-жидек өңдеу цехы (жоба құны 4,1 млрд.теңге, 12 жаңа жұмыс орын);
2. «Азия Милк» ШФҚ 550 бас тауарлы сүт фермасы (жоба құны 1 млрд.теңге, 44 жаңа жұмыс орын);
3. «Бірінші Мамыр сауда белгісі» ЖШС 100 бас тауарлы сүт фермасы (жоба құны 300 млн.теңге, 10 жаңа жұмыс орын);
4. «FISH HOUSE» ЖШС балық шаруашылығы (жоба құны 250 млн.теңге, 25 жаңа жұмыс орын);
5. «Азия Милк» ӨК 150 басқа арналған мал бордақылау алаңы (жоба құны 200 млн.теңге, 13 жаңа жұмыс орын);
6. ЖК «Бастық ата» айына 100 тонна сүт өндіру (жоба құны 150 млн.теңге, 10 жаңа жұмыс орын);
7. ЖК «Рысбаев Ж.» 100 басқа арналған жылқы шаруашылығы (жоба құны 100 млн.теңге, 5 жаңа жұмыс орын);
8. ЖК «Ақжігітов С.» балық шаруашылығы (жоба құны 100 млн.теңге, 4 жаңа жұмыс орын)

Ауыл шаруашылығы саласында жаңа технологияларды енгізу Мемлекет басшысының тікелей тапсырмасы.

2024 жылы 73 техника сатып алынса, 2025 жылға 116 техника алу жоспарланып, нақты 5 айда 48 техника алынды. Су үнемдеу технологиясын ендіру бойынша   2025 жылы 612 гектар жоспарланып, нақты 5 айда 316 гектар ендірілді.   «АУЫЛ АМАНАТЫ» бағдарламасы аясында ағымдағы жылы 482,7 млн.теңгеге 72 жоба қаржыландыру жоспарланып отыр.

Суармалы жерлердің көлемін ұлғайту мақсатында, 2024 жылы Абай ауылында сыйымдылығы 350 мың текше метрді құрайтын «Қошқарата» су қоймасының құрылысы аяқталды. Жеке инвестор есебінен бөлінген қаржы – 110 млн.теңге.  Нәтижесінде, 220 гектар жер ағын сумен қамтамасыз етілді. Ұйымшыл ауылында сыйымдылығы 1 млн.текше метрді құрайтын, «Қарақуыс» су қоймасының құрылысын 2025 жылға аяқтауға 107 млн.теңге қаржы қарастырылып жұмыстар жүргізілуде. Жалпы құны – 1,1 млрд.теңге. Нәтижесінде, 350 гектар жер ағын сумен қамтылатын болады. Зағамбар ауылында сыйымдылығы 443 мың текше метрді құрайтын «Ащы» су қоймасын жөндеуге 2025 жылға 206 млн.теңге бөлінді.  Нәтижесінде, 395 гектар жер ағын сумен қамтылады.

Туризм саласында қызмет көрсететін 254 нысан бар. 2025 жылдың 5 айында ауданға 22,5 мың демалушылар келіп, 681 млн.теңгеге қызмет көрсетілді. Өткен жылдың 5 айында 20,8 мың демалушы болса, 2024 жылдың нақты көрсеткішімен 38,7 мың демалушы келген. Ал 2025 жылға жоспар 50,3 мың демалушыны құрамақ. 2025 жылы жалпы құны 4,2 млрд. теңгені құрайтын 12 туристік нысандарды іске қосып, 151 адамды жұмыспен қамту жоспарлануда. Атап айтқанда: Біркөлік шатқалында – 5 нысан; Ақмешіт шатқалында – 3 нысан; Қасқасу – 2 нысан; Керегетас – 1 нысан; Қаратөбе – 1 нысан бар.

1. Ақмешіт шатқалында «FGS-Болашақ ұрпақ мектебі» ЖШС балалар лагері (300 орындық), құны 1 млрд.теңге, 39 жұмыспен қамтылды;
2. Керегетас елді мекенінде «Эдельвейс» балалар лагері (150 орындық), құны 800 млн.теңге, 30 жұмыспен қамтылды;
3. Біркөлік шатқалында ЖК «М.Тұрғыновтың» демалыс орны, құны 650 млн.теңге, 10 жұмыспен қамтылды;
4. Ақмешіт шатқалында ЖК «Е.Рахымбердиевтың» демалыс орны, құны 500 млн.теңге, 11 жұмыспен қамтылды;
5. Қаратөбе ауылдық округінен ЖК «К. Өсербаеваның» демалыс орныны, құны 300 млн.теңге, 8 жұмыспен қамтылды;
6. Ақмешіт шатқалында ЖК «Ш.Далбаевтың» демалыс орны, құны 198 млн.теңге, 8 жұмыспен қамтылды;
7. Біркөлік шатқалында ЖК «Б.Каримовтың» демалыс орны, құны 160 млн.теңге, 7 жұмыспен қамтылды;
8. Біркөлік шатқалында ЖК «Е.Ерманның» демалыс орны, құны 150 млн.теңге, 7 жұмыспен қамтылды;
9. Қасқасу ауылдық округінен «Mountain VIEW» демалыс орны, құны 150 млн.теңге, 8 жұмыспен қамтылды;
10. Қасқасу ауылдық округінен ЖК «Б.Кумисовтың» демалыс орны, құны 130 млн.теңге, 8 жұмыспен қамтылды;
11. Біркөлік шатқалында ЖК «М.Бектұрғыновтың» демалыс орны, құны 120 млн.теңге, 5 жұмыспен қамтылды;
12. Біркөлік шатқалында ЖК «М.Тәжібаевтың» демалыс орны, құны 100 млн. теңге, 5 жұмыспен қамтылды.

ШАҒЫН ЖӘНЕ ОРТА БИЗНЕС субъектілерінің саны 2025 жылдың 5 айында 10 мың 831 жетіп, былтырғы жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 820 субъектіге өсті.  2024 жылдың 5 айда  10 011 субъект болған. Нәтижесінде, 14 мың 405 адам жұмыспен қамтылды. Өндірілген өнім көлемі 2025 жылдың
5 айында 41,3 млрд.теңге өнім өндірілді.  Өткен жылдың тиісті кезеңінде 38,1 млрд.теңге болған. Биылғы жыл соңына дейінгі жоспар – 110,1 млрд.теңгені құрап отыр.

Ал, Ортақ жайылым жерлерді қайтару 2025 жылы 3 000 гектарға жоспарланып, нақты 350 гектар жер қайтарылды. Осы бағыттағы жұмыстардың нәтижесі бойынша өткен жылы осы кезеңде – 1,6 мың гектер қайтарылған.

Төлеби ауданы – шығыс пен батысты жалғастырған Жібек жолының күре тамыр даңғылы өткен жер. Аймақ тамылжыған табиғатымен ғана емес, әлеуметтік – экномикалық өркендеуімен де көш бастап келеді. Бұл туралы Төлеби ауданының әкім бұқаралық ақпараттық құралдарының өкілдерімен өткен брифингте мәлімдеді. Таулы өлкенің өнеркәсіп, өндіріс саласында қандай жетістіктер бар? Инвестициялық жобалардың әлеуеті қандай? Туризмді өркендету бағытында қандай нысандар ашылмақ? Осы секілді сұрақтардың жауабы қамтылған Төлеби ауданының әлеуметтік-экономикалық дамуы бойынша 5 ай қорытындысымен аудан әкімі Еркеғали Әлімқұловтың баяндамасын назарларыңызға ұсынамыз:

–  Төлеби ауданында халық саны 122 610 адамды құрайды. 2025 жылы 5 айында, өзіндік кірістер жоспары 2 млрд.теңгені құрап, нақты 2,9 млрд.теңгеге орындалды. Ал, 2024 жылдың 5 айындағы жоспары 1,7 млрд.теңгені құрап, нақты 2,1 млрд.теңгеге орындалған. 2025 жылы бекітілген бюджет 4,9 млрд теңге. Жоспар 44,3 пайызға немесе 901 млн.теңгеге артқан. Аудан бюджетінің шығыстарының басым бөлігі халықтың әлеуметтік тұрмысын жақсартуға бағытталады. Жалпы өңірлік өнім көлемі 2025 жылдың 5 айында 53,1 млрд.теңгеге жетті. Оның 57,2 пайызы өнеркәсіп, 21,9 пайызы ауыл шаруашылығы, 18,7 пайызы сауда және 2,2 пайызы құрылыс саласына тиеселі. Жан басына шаққандағы ішкі өнім көлемі 435 мың теңгеге  жетіп, өсім 30,6 пайызды құрады. Ал, құрылыс жұмыстарының көлемі 1,1 млрд.теңгеге жетті. 2025 жылдың 5 айында негізгі капиталға 13,1 млрд.теңге инвестиция тартылып,
2024 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда нақты көлем индексі 28,1 пайызға немесе 4,5 млрд.теңгеге өсті. Осы бағытта «KEGOC» АҚ Төлеби ауданында 18 млрд.теңгеге электр желілерін нығайту жұмыстарын бастады, осы жылы 8 млрд.теңгесі игеріледі.

Өнеркәсіп өнімінің көлемі 30,4 млрд.теңгеге жетті. Өткен жылы осы кезеңде 21,8 млрд теңге болған. Сондай-ақ, былтыр нақты – 64,9 млрд теңге болса, бтылғы жоспар – 74,7 млрд теңгені құрайды. Сонымен қатар, өңдеу өнеркәсібінің өнім көлемі 26,9 млрд. теңгені құрады.  Өткен жылдың 5 айында 19,4 млрд. теңге болған.  2024 жылы нақты – 59,8 млрд. теңге болса, 2025 жылғы жоспар – 69,4 млрд.теңге. 2025 жылы өнеркәсіп саласына жалпы құны 6,5 млрд.теңгені құрайтын 4 ірі инвестициялық жоба іске асыру және 180 жаңа жұмыс орын құру жоспарлануда. Атап айтқанда:

1. «Тауэнерго» ЖШС шағын ГЭС құрылысы (Қаратөбе ауылдық округі, Төңкеріс елді мекені Балдыберек өзенің жанында құны 2,5 млрд.теңге, қуаттылығы 3,2 мВт/сағ);
2. «Jasyl Quat» ЖШС шағын ГЭС құрылысы (Жоғарғы Ақсу ауылдық округі, Сарқырама елді мекені Ақсу өзенің жанында құны 1,5 млрд.теңге, қуаттылығы 2 мВт/сағ);

3. «KAZPLAST» ЖШС тігін фабрикасы (Леңгер қаласы, құны 1,5 млрд.теңгеге жылына 90 мың қысқы арнайы жұмыс киімдерін тігін фабрикасы);

4. «З-Энергетик СНГ» ЖШС шағын ГЭС құрылысы (Жоғарғы Ақсу ауылдық округі, Сарқырама елді мекені Ақсу өзенің жанында құны 1 млрд.теңге, қуаттылығы 2 мВт/сағ).

Инвестициялар – экономиканың тұрақты әрі сапалы өсуінің кепілі. Жоғары инвестициялық тартымдылық – кез келген мемлекеттің экономикалық тұрақтылығы мен бәсекеге қабілеттілігінің кепілі. Мемлекетке келетін инвестициялар ағыны неғұрлым көп болса, сол елдің даму перспективалары соғұрлым жоғары болады. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев еліміздің инвестициялық тартымдылығын арттырып, шетелден қаржы көзін тартудың жаңа тетіктерін қарастыру жөнінде ұдайы айтып, тиісті тапсырмалар беріп келеді. Бұл бағыттағы жұмыстарды жүйелі түрде жүзеге асыру үшін, таулы өлкенің мүмкіндіктері өте жоғары деп айтуға болады. Инвестициялық әлеуетті көтеру мақсатында, Шымкент қаласымен шекаралас орналасқан Киелітас ауылдық округіндегі 100 гектар жерге ИНДУСТРИЯЛДЫ АЙМАҚ ҚҰРУ бойынша жұмыстар жүргізілуде. Инфрақұрылымға қажетті қаржы 3,9 млрд.теңгені құрайды. Сонымен қатар, Киелітас ауылдық округінен 14 гектар жерге ШАҒЫН ӨНДІРІСТІК ПАРК САЛУ жоспарлануда. Бұл жоба «Түркістан»ӘКК» АҚ тарапынан қолдау тапты. Өндірістік паркте жалпы құны 20 млрд. теңгені құрайтын 5 ірі инвестициялық жобаны іске асыру және 400 жаңа жұмыс орын құру жоспарлануда. Атап айтқанда:

1. «Alpecon Group» ЖШС жемістер мен көкөністер шырындарын, концентраттар, езбелер мен пасталар өңдеу зауыты (жоба құны
   9,2 млрд.теңге, 130 жаңа жұмыс орын);
2. «Зерде-Фарм» ЖШС биологиялық белсенді қоспалар, коллаген, виттаминдер және пробиотиктер өндіру цехы (жоба құны 5 млрд.теңге, 180 жаңа жұмыс орын);
3. «Smart Cab» ЖШС кабельдік науалар өндіру зауыты (жоба құны 2,8 млрд.теңге, 35 жаңа жұмыс орын);
4. «Rich Style» ЖШС кіші темір бұйымдарының өндіру цехы (жоба құны 1,5 млрд.теңге, 25 жаңа жұмыс орын);
5. «Green Chemical» ЖШС тұрмыстық химия өндіру цехы (жоба құны 1,5 млрд.теңге, 30 жаңа жұмыс орын).