Жетісай аудандық Мансап орталығының қызметкерлеріне «Отбасын қолдау орталығы» КММ-нің психолог маманының қатысуымен өз-өзіне қол жұмсау және лудомания фактілерін болдырмау және оның алдын алу, қызметкерлердің мінез-құлқының тиімділігін арттыру мақсатында түсіндірме жұмыстарын жүргізді. Сонымен қатар, мемлекеттік отбасы саясатының, оның ішінде некені және отбасыны сақтау, тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы бойынша орталықтың психолог мамандары кеңінен түсіндірді.

« – Суицидтік мінез-құлықтың алдын алу қоғамның маңызды міндеттерінің бірі болып табылады, оны жүзеге асыру көптеген ведомстволардың күштерін бірыңғай алдын алу стратегиясына біріктіру кезінде ғана мүмкін болады. Суицидтің тәуекелін төмендету бойынша ДДҰ-ның жетекші стратегиясы осы топтардың әрқайсысына нақты проблемалар мен қажеттіліктерді анықтай отырып, халықтың өзіндік тәуекел топтарын сәйкестендіру болып табылады. Кейбір елдердің өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу саласындағы жетістіктеріне қарамастан, мәселе шешімнен алыс және әлдеқайда белсенді күш-жігерді талап етеді. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының хабарлауынша, ДДҰ-ның өзіне-өзі қол жұмсау туралы алғашқы жаһандық баяндамасы жарияланған сәттен бастап бес жыл ішінде өзіне-өзі қол жұмсаудың ұлттық стратегиясы қабылданған елдердің саны артты. Алайда, мұндай елдер өте аз – тек 38 және бұл санды өсіруді жалғастыру қажет. Әрбір өзіне-өзі қол жұмсау – отбасы мүшелеріне, достары мен әріптестері үшін қайғылы оқиға.» – деп атап өтті,  «Отбасын қолдау орталығы» КММ-нің психолог маманы.

Мамандардың айтуынша, өзіне-өзі қол жұмсаудың ең жоғары көрсеткіштері жоғары табыс деңгейі бар елдерде байқалады, жастар арасында өлімнің негізгі себептері тізімінде өзіне-өзі қол жұмсау екінші орынды алады екен. Психикалық денсаулығында проблемалары бар адамдарда ұдайы депрессия, қаржылық қиындықтар, соғыс, апаттар, тұрмыстық зорлық-зомбылық суицидтік ойларды тудыруы мүмкін. Көмек алу үшін психикалық денсаулық сақтау маманына бару және оны қолдайтын отбасы мен достардың қоршауында болу жеке адамға суицид туралы ойлармен күресуге көмектесе алады. Өзін-өзі өлтіру – бұл өз өмірін қию әрекеті. Дүние жүзіндегі көптеген елдер суицидті қылмыс деп санайды және өзін-өзі өлтіруге әрекеттенген адамды түрмеге қамауға алады. Суицидтік ойлар өзіне зиян келтіру немесе өлтіру туралы ойлар ретінде анықталады. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының бағалауы бойынша, өз-өзіне қол жұмсайтын адамдардың 20% пестицидтерді немесе атыс қаруын қолдану арқылы немесе асылып өледі. Адамның өз өмірін қиюға әрекеттенуінің көптеген себептері бар. Оларға депрессия сияқты психикалық денсаулық мәселелері және қаржылық дағдарыс, отбасылық келіспеушілік, жақын адамынан айырылу және тағы басқалар сияқты мәселелер кіреді.

« – Суицидтік ойлар мен мінез-құлық белгілеріне мыналар жатады, олар: өлім туралы айтып, өлгісі келетін білдіру, өзін мазасыз ұстау, отбасымен және достарымен қоштасу, өзін-өзі оқшаулау ,әлеуметтік оқшаулану,алкоголь мен есірткіні шамадан тыс тұтыну,өмір сүруді жалғастыруға ешқандай себеп жоқ сияқты сезіну, ұйқының қиындауы, мылтық, таблетка және тағы басқа сияқты заттарды сатып алуы, тәбеттің жетіспеушілігін сезіну сияқты әсерлер. Егер адам өзіне зиян келтіруді, алкогольді шамадан тыс тұтынуды немесе өзіне зиян келтіретін әрекеттерді жасауды ойласа, сіз дереу өз-өзіне қол жұмсау туралы сенім телефонына қоңырау шалуыңыз керек немесе сізге ең жақын психикалық денсаулық маманына баруыңыз керек.Кез келген адамның өз-өзіне қол жұмсауының алдын алудың жолдары бар. Бұл жолдар мыналарды қамтиды: Суицидтік ойлардан зардап шегетін адамды қару, пышақ, таблетка, пестицидтер және т.б. сияқты қауіпті заттардан алыс ұстаңыз. Егер белгілерді ерте анықтасаңыз, дереу маманнан көмек сұраңыз. Адамды сүйетін және қамқор адамдармен қоршаңыз. Адамның өзіне-өзі қол жұмсау туралы ойлары бола бастаса, сенетін адамға қоңырау шалуын сұраңыз. Адамды өз сезімдерін жазуға шақырыңыз. Суицидтік ойлары мен мінез-құлқы бар адамды емдеудің алғашқы қадамы оны психикалық денсаулық сақтау маманына көрсету болып табылады.Когнитивті мінез-құлық терапиясы ең тиімді терапия болып табылады. Бұл терапияда психолог теріс ойлау үлгілерін таниды және оларды оң және ұтымдыға өзгертуге тырысады. Өз-өзіне қол жұмсау, онымен байланысты қауіп факторлары және оны емдеу туралы хабардарлықты арттыру адамды емдеуде ұзақ жолды алады. Ең бастысы, жанұя мен достардың күшті қолдау желісінің қоршауында болу, біреудің өзін жақсы көретінін сезінуге және емдеуге мүмкіндік береді.» -дейді психолог маманы.

Зерттеулер көрсеткендей, пестицидтер сияқты улы заттарды жұту, асылып қалу, атыс қаруын қолдану өз-өзіне қол жұмсаудың ең көп таралған әдістері болып табылады.

Президенттік жастар кадр резерві – жастар үшін ашық және тиімді әлеуметтік лифт құруғабағытталған жоба.

1 маусымда Президенттік жастар кадр резервіне кезекті іріктеуге қатысу үшінpkrezerv.gov.kz сайтында құжаттардықабылдау басталды. Құжаттар 30 маусымға дейін қабылданады.

Іріктеуге жасы 35-тен аспаған, жоғары білімі және кемінде 5 жыл еңбек өтілі бар, мемлекеттік тілді В1 деңгейінен төмен емес меңгерген Қазақстан Республикасының азаматы қатыса алады.

Іріктеу келесі бағыттар бойынша жүргізіледі:

Тіркеу кезінде кандидат Резервке алынған жағдайда еңбек қызметін жүзеге асырғысы келетін салалық бағытты таңдауы керек. Әрбір салалық бағыт үшін Резервке алу квотасы көзделеді. Бұл ретте, кандидаттардың әр бағыт бойынша біркелкі санын ұстап тұру мақсатында Резервке іріктеудің барлық кезеңдерінде пропорционалды іріктеу қамтамасыз етіледі.

Іріктеу 6 кезең бойынша өткізіледі:

Іріктеу қорытындысы бойынша 50 адам Резервке қабылданады. Резервке алу туралы шешімді жариялау ағымдағы жылдың 25 қазанынан кейін жоспарлануда.

Құқық бұзушылықтың алдын алу – басты назарда. Төлеби ауданы әкімдігінің үлкен мәжіліс залында аудан әкімдігі жанындағы құқық бұзушылықтың профилактикасы жөніндегі ведомствоаралық комиссияның кезекті отырысы өтті. Жиынға аудан әкімінің орынбасары Лесбек Серікбаев төрағалық етіп, мәжіліс жұмысына аудан прокуроры Дастан Мырзағали, Төлеби аудандық полиция бөлімінің бастығы Ғалымжан Қуашбаев, дербес бөлім басшылары, қала және ауылдық округ әкімдері қатысты. Төлеби ауданында өткен құқық бұзушылық профилактикасы жөніндегі ведомствоаралық комиссия отырысында интернет алаяқтықпен күрес басты тақырыптардың бірі болды. Бұл қылмыс түрі – тек полицияның ғана емес, бүкіл қоғамның, әсіресе цифрлық сауаттылық деңгейі төмен азаматтар үшін үлкен қатерге айналып отыр.

Күн тәртібіндегі өзекті мәселелер бойынша Төлеби аудандық аудандық полиция бөлімінің бастығының бірінші орынбасары Ғани Ермек интернет алаяқтықтың өсу деңгейі мен оны болдырмау бағытындағы атқарылып жатқан шаралар туралы баяндама жасады. Ол интернет арқылы жасалатын алаяқтық түрлерінің көбейіп отырғанын айтып, тұрғындар арасында түсіндіру жұмыстарын күшейту қажеттігін жеткізді. Ресми деректерге сүйенсек, соңғы екі жылда интернет алаяқтық қылмыстары еселеп артқан. Алаяқтар:

— жалған банк қызметкерлері болып хабарласады;

— инвестициялық жобалар ұсынып, адамдарды алдайды;

— фишинг арқылы жеке деректерді ұрлайды;

— әлеуметтік желіде “лотерея” немесе “жеңіл табыс” ұсынады.

Жәбірленушілердің басым бөлігі – жастар мен зейнет жасындағы адамдар. Олар ұялып, қорқып, немесе үмітсіздікпен арыз түсірмей жатады. Ал алаяқтар көбіне шетелден әрекет етеді, бұл олардың жазасыз қалуына әкеліп соғады. Полиция қызметкерлері бұл бағытта қандай шараларды жүзеге асыру маңызды екенін атап өтті. Сондай-ақ, алдап-арбаумен арам пиғылын іске асыратын адамдардан барынша алшақ болып, қандайда бір жағдай болмасын байланыс орнатпауға шақырды.

Мамандардың айтуынша: Біріншіден, цифрлық сауаттылықты арттыру – негізгі бағыт болуы тиіс. Мектептер мен колледждерде “киберқауіпсіздік” сабақтары енгізілуі қажет. Ауылдар мен еңбек ұжымдарында түсіндіру жұмыстары жүйелі жүргізілуі керек. AMANAT партиясының аудандық филиалы тарапынан арнайы бейнероликтер, әлеуметтік желідегі ақпараттық посттар дайындалуы тиіс. Жергілікті БАҚ арқылы алаяқтық схемалары жөнінде ай сайынғы шолулар жариялануы қажет. Интернеттегі қауіп – виртуалды емес, нақты өмірімізге қатер төндіретін қылмыс. Сондықтан бұл мәселені жай ғана профилактикалық бағыт ретінде емес, ұлттық қауіпсіздіктің құрамдас бөлігі ретінде қарастыруымыз керек дейді мамандар.

Ведомствоаралық комиссия отырысында көтерілген бұл мәселе барлық мекемелер үшін де,олардың өкілдіктері үшін де басым бағыттардың бірі болуы тиіс. Егер сіздің үйіңізде немесе кеңсеңізде қосылған интернет желісі қорғалмаған болса, хакерлер оны дереу өз пайдасына асыратын болады. Олар компьютерде немесе желіде сақталған жеке деректерге қол жеткізу үшін сіздің қорғалмаған интернет желіңізді пайдалана алады.  Интернеттегі алаяқтардың мақсаты – заңсыз жолмен басқалардың ақшасы мен мүлкін ұрлау. Алаяқтықтың бұл түрі Интернет қызметтерін немесе оған қосылған бағдарламаларды пайдалану арқылы жүзеге асырылады. Интернет-алаяқтардың жымысқы әрекетінен әлемде қаншама адам қаржылық шығынға батып жатыр. Оған тосқауыл жоқ, десе де одан қорғанудың жолдары бар. Интернет-алаяқтық материалдық шығыннан бөлек моральдық шығынға да ұшыратады. Бұл алаяқтың кәсіби деңгейі мен тәжірибесіне байланысты. Сіз кез келген уақытта қандай да бір жолмен онлайн-алаяқтықтың құрбанына айналып кетуіңіз мүмкін. Сол себепті, барынша абай болу керек және жеке деректердің қауіпсіздігін бақылап отырған жөн.

Сонымен қатар жиында, Бөлім бастығының орынбасары Мақсат Сейдуалиев жол-көлік оқиғаларының, оның ішінде адам өліміне алып келген жағдайлардың себептері мен оның алдын алу бойынша жүргізіліп жатқан профилактикалық шараларға тоқталды. Ол жол қауіпсіздігін сақтау – әр азаматтың жауапкершілігі екенін еске салды. Төлеби аудандық пробация қызметінің инспекторы Ақылбек Кунусбаев пробация есебінде тұрған тұлғалармен жүргізіліп жатқан жұмыстар және олардың қайта қылмысқа бару деңгейі жөнінде баяндап, оларды қоғамға бейімдеудің маңызын атап өтті.

Жиын барысында көтерілген мәселелер кеңінен талқыланып, ұсыныстар берілді. Құқық бұзушылықтардың алдын алу бойынша жұмыстарды күшейту жөнінде хаттамалық шешімдер қабылданып, барлық тиісті мемлекеттік органдарға тапсырмалар жүктелді. Төлеби аудандық полиция бөлімі алдағы уақытта да құқық бұзушылықтардың алдын алуға бағытталған іс-шараларды жалғастыра беретін болады.

Түркістан облысында биыл алғаш рет модульдік лагерь қолға алынып отыр. Жаңа бастама арқылы 5 мемлекеттік лагерге 52 модульді жатақхана қойылды. Нәтижесінде мемлекеттік лагерлерде 7500-ден астам қосымша орын ашылды. Бұл туралы Түркістан облыстық білім басқармасы басшысының міндетін атқарушы Айгүл Қасымбекова мәлімдеді.

Облыстағы 1-10 сыныптарда білім алатын 439 мыңнан астам оқушының 93,5% жазғы демалыспен қамтылады. Бюджет есебінен 10 мемлекеттік, 21 жекеменшік лагерде 41 мыңнан астам бала демалса, қалған 400 мыңға жуық оқушы жаз мезгілінде мектеп жанындағы лагерлер мен арнайы экскурсиялар, танымдық шараларға қатысады. Биылғы жылы жекеменшік лагерлерде жазғы демалыспен қамту үшін 8 ауданнан 11 500 балаға бөлінген қаржы мемлекеттік сатып алу конкурсына жарияланып, жеңімпаздары анықталды. Жалпы өңірдегі 10 мемлекеттік және келісім шарт түзілген жеке меншік лагерлерде 35338 бала демалатын болады. Мемлекет тарапынан бір балаға – 59 077 теңгеден бөлінеді. Бұдан бөлек, «Қазақстан Халқына» қоры есебінен 2 465 бала, республикалық «Балдәурен» оқу-сауықтыру орталығына 420 бала, ата-ана есебінен 5000-ға жуық бала жазғы лагерлермен қамтылады. Туристік 1 күндік жорықтар мен экскурсияларға 75 129 оқушы барады деп жоспарлануда»-деді спикер.

Осыған орай еліміздегі облыстық мәслихат төрағалары мен аппарат басшылары, қоғамдық бірлестіктің өкілдері Жетісу облысында бас қосты.

«Қазақстан мәслихат депутаттарының бірлестігі» РҚБ төрағасы Мұқашев Төлеубек Төлеуұлының арнайы шақыртуымен Түркістан облысыннан мәслихат төрағасы Нұралы Әбішов пен облыстық мәслихаттың аппарат басшысы Мақсат Исаев арнайы барып, бірқатар тағылымды іс-шараларға қатысты.

Кездесудің алғашқы күнінде Төлеубек Төлеуұлы бастаған делегация Сарқан ауданы Қойлық ауылындағы «Нұрбек», «Туралыков», Фисюков Ю.В. жеке қосалқы шаруашылықтарының жұмысымен танысты.

Мәслихат төрағалары шаруа иелеріне мемлекет тарапынан кәсіпкерлік саласына көрсетілетін қолдаулар мен жаңа мүмкіндіктерді түсіндіріп, өз кеңестерімен бөлісті.

Іс-сапардың екінші күнінде делегаттар Жетісу облысының орталығы Талдықорған қаласындағы әлеуметтік-мәдени нысандарға барды. Атап айтсақ, Үстел теннис орталығы, Талдықорған қаласының орталық бассейні, Валейбол оқу-жаттығу кешені, «Jetisu» медиа орталығы мен «Атамекен» кәсіпкерлік палатасы және Б.Римова атындағы драма театрдың тыныс-тіршілігімен танысып, тәжірбие аласты.

Сондай-ақ бұл күні «Қазақстан мәслихат депутаттары бірлестігі»республикалық қоғамдық бірлестігінің отырысы өтті.

Жиынды Жетісу облыстық мәслихатының төрағасы, РҚБ облыстық филиалының төрайымы жүргізіп отырды.

«Қазақстан мәслихат депутаттарының бірлестігі» РҚБ төрағасы Төлеубек Мұқашев пен «Мемлекеттік және жергілікті басқару институты» коммерциялық емес білім беру мекемесінің ректоры Әбікен Тоқтыбеков бірлестіктің атқарған жұмыстары мен қызметі туралы баяндады.

Жетісу облысы әкімінің уақытша міндетін атқарушы Әлібек Жақанбаев елімізде мәслихаттар маңызды рөл атқаратынын және өңірдегі депутаттармен бірлесе атқарлған жұмыстарды атап өтті.

Басқосуда Сенат жанындағы мәслихаттармен өзара іс-қимыл кеңесінің кеңейтілген отырысында айтылған ұсыныстарды іске асыру туралы айтылды. Сонымен қатар мәслихат төрағалары өз ұсыныстарын жеткізді.

Жиынның қорытындысы бойынша Мемлекет басшысының реформаларын сапалы іске асыру үшін депутаттар өз сайлау округтерінде белсенді, жан-жақты жәрдем көрсету, Қазақстан мәслихаты депутаттарының ҚР Парламентіне заңдарға өзгерістер енгізу бойынша жіберген ұсыныстарының орындалуына қатысу, қадағалау, ауылдарды жандандыру бойынша пилоттық жобаларды енгізу, азаматтардың игілігі үшін бюджеттік бағдарламалардың сапалы орындалуына қолдау білдіру ұсыныстары енгізілді.

«Интернет алаяқтықтың алдын алу» тақырыбында Сарыағаш АПБ ЮПТ инспекторлары — полиция аға лейтенанты Ж. Ешімова және полиция капитаны М. Елемесова Арыстанбаб колледжінің мұғалімдерімен кездесу өткізді. Кездесу барысында интернеттегі алаяқтық түрлері, одан қорғану жолдары және құқықтық жауапкершілік туралы түсіндірме жұмыстары жүргізілді. Ең күрделі әрі көп жасалатын қылмыс түрлері – пәтер ұрлығы мен алаяқтық. Алаяқтық негізінен интернет жүйесі, яғни инстаграм, OLХ секілді қосымшалар арқылы іске асып жатыр дейді мамандар.

«Халық сондай парақшалардағы жалған ақпараттарға сеніп қалады. Алатын затын, басқа нәрселерді қолмен ұстап көрмей тұра, ақшаны алдын ала аударып жібереді. Ақшасынан айырылғанына көзі жеткен соң ғана шағымданып жатады. Алаяқтықтың тағы бір түрі, мысалға, «100 мың теңге жіберсең, екі жүз мың қылып қайтарып аласың» дейтін немесе арзан автокөлікті саудаға шығарып, алдын ала бастапқы сомасын төлеуді ұсыну секілді жалған ақпараттар. Оңай олжаға кенелуді, арзан көлікті иеленіп қалуды көздеген аңқау халық сол кезде қалайша алаяқтың құрбаны болғанын аңдамай қалады, сол себепті де тұрғындарға айтарымыз: оңай жерде ақша болмайды! Ешкім де өзінің мүлкін арзанға бере салмайды! Осыны ойланғандары абзал. Ғаламторды торуылдайтын алаяқтар дәстүрлі алдау қағидаларын ұстанғанымен, олардың ерекше сипаттары да бар. Мәселен, олар интернетті пайдаланатындықтан, халықаралық деңгейде таралуымен ерекшеленеді. Яғни бір елде отырып, екінші елдегі адамдарды алдап-арбай беретін шекара талғамау сипаты бар. Екіншіден, интернет-алаяқтар жасырын болып келеді. Яғни олар жалған жеке және заңды тұлғалардың атынан жиі әрекет етеді.

Қазіргі таңда адамдардың көпшілігі кез келген затты сату немесе алу үшін арнайы сайттарды пайдаланады. Мысалы бір адам өзінің автокөлігін сату үшін арнайы сайтқа хабарландыру береді. Көп өтпей оған біреу хабарласып: «Маған сіздің көлігіңіз ұнап тұр. Сатып алайын деп едім», – дейді. «Жақсы, келіп көруіңізге болады», – дейді сатушы. Бірақ, анау: «Мен барғанша сатып жібермейсіз бе? Мен Ресейде едім. Сізге барам дегенше 2-3 күн өтеді. Сондықтан, сізге 100 мың теңге кепілақы беріп қояйын. Сөйтіп, мен алып кеткенше сатпай ұстап тұрсаңыз», – дейді. Клиенттің табыла кеткеніне қуанған  адам да көп ойланбастан оған банк картасының нөмірін береді. Сәл уақыттан кейін қайта телефон шалған сатып алушы: «Мен сізге ақша аудардым. Қазір сізге бір хабарлама келуі тиіс. Сол хабарламадағы сандарды маған айтып жіберсеңіз, сізге ақша түседі», – дейді. Негізі, интернет-банкингті пайдаланатын адамдар біледі, ол жерде түрлі операцияларды орындағанда, банк код жібереді де, астында «Ешкімге бермеңіздер» деп жазып қояды. Бірақ, бұл кісі болса келген кодты айта салып, алаяққа алданып, сан соғып қалды. Өйткені, осы код арқылы әлгі адамның интернет-банкингіне кіріп, оның есеп-шоты бойынша кез келген операцияны жасай беруге болады.» – деді Сарыағаш АПБ ЮПТ инспекторы — полиция аға лейтенанты Ж. Ешімова

Бұдан бөлек, енді төлем картасынан қолма-қол ақшаны алу үшін мобильді телефонның болғаны жеткілікті, мұнда да оған банкоматтан ақша алу үшін банктен код жіберіледі. Бұл қызмет түрі дұрыс қолданған тұтынушылар үшін өте тиімді. Алайда осы қызмет түрі бойынша да екі-үш айдың ішінде қаншама адамдар алаяқтарға алданған екен. Алаяқтар алдымен адамдардың сеніміне кіріп алады да, сосын «келген парольді айтып берсеңіз», дейді. Парольді қолына алған алаяқ оның шотындағы ақшаның бәрін өзіне аударып алады немесе қолма-қол шешіп алады.

«Интернет-дүкендермен байланысты алаяқтықтар да көп кездеседі. Ғаламторда, әлеуметтік желілерде әртүрлі заттар, киім-кешек, телефон, басқа да тұрмыстық бұйымдарды арзан бағада сатамыз деп жарнамалап жататындар бар. Олардың арасында шынымен интернет арқылы сауда-саттық жасайтындармен қатар, алаяқтықпен айналысатындар да аз емес.» – деді полиция капитаны М. Елемесова

Еліміздің банктері мен байланыс операторлары алаяқтықтың жаңа түрі туралы мәлімдеме жасап отырады. Интернет алаяқтар қазір елдің ақшасын интернет-мессенджерлер арқылы үптеп кетуге тырысады екен. Қаржы жобаларын ұсынып, өзін брокермін деп таныстыратын алаяқтар да қаптап кеткен. Қазіргі кезде инвестициялық жобаларға қатысты алаяқтық жиілеген. Азаматтар жинаған ақшаларын қаржы жобаларына саламыз деп сан соғып жатады. Одан өзге әлі алмаған тауарына немесе қызметке ақша жіберіп, алданып жатады. Полиция қызметкерлері бұл бағытта жүйелі түрде кездесулер өткізіп, халыққа түсіндірме жұмыстарын жүргізіп, сақ болуға шақырады. Сондықтан, мұндай түсіндірме жұмыстарын жүргізу шаралары азаматтардың құқықтық сауаттылығын арттырып, интернет қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған.

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев елімізді жаңа экономикалық модельге көшіру міндеттерінің маңыздылығын ерекше атап өткен болатын. Бұған әділ және бәсекеге қабілетті экономикалық жүйе құру, экономиканы әртараптандыру, инфрақұрылымды жаңарту, бизнесті қолдау және инвестиция тарту кіреді. Бірнеше жыл ішінде Қазақстан біртіндеп өңдеуші өнеркәсібін дамытуға баса назар аударуда. Президент ұлттық экономиканы дамыту үшін өңдеуші өнеркәсіптің маңыздылығын белгіледі. Қуатты индустриялық базаны қалыптастыру және еліміздің өңдеуші саласын үдемелі дамыту бойынша басым міндеттерді айқындап берді. Жоғары өңдеу саласын дамытуға баса назар аудару елдің сыртқы тәуекелге осалдығын азайтуға және экономикалық қауіпсіздікті нығайтуға мүмкіндік береді. Бұл бағытта әр облыста жаңа жобалар жүзеге асырылып, өңірлердің әлеуметтік – экономикалық өркендеуі оң көрсеткіштерге де қол жеткізуде.

Ал, Түркістан облысында жалпы құны 130,3 млрд теңгені құрайтын 100-ге жуық инвестициялық жоба индустриалды аймақтарда жүзеге асырылып жатыр. Бұл жобалар нәтижесінде 6 мыңға жуық тұрақты жұмыс орны ашылады деп күтілуде. Өңірде өндірісті дамыту, инвестиция тарту және инфрақұрылым жүргізу жұмыстары Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеровтің тікелей бақылауында. Қазіргі таңда жобалардың жартысынан көбі іске қосылып, облыс экономикасына 40 млрд теңгеден астам жеке инвестиция тартылды. Нәтижесінде 3 мыңға жуық адам жұмысқа орналасып, облыс қазынасына 2,1 млрд теңге салық түсті.

Түркістан облысының әкімі Нұралхан Оралбайұлының төрағалығымен өткен мәжілісте «Turkistan» индустриалды аймақтарындағы жобалар мен олардың жүзеге асу барысы жан-жақты қаралды. Жиында әкім индустриалды аймақтарды кеңейту мен жаңадан құрылатын өндірістік алаңдарға инфрақұрылым жеткізу жұмыстарын жеделдетуді тапсырды.

– Индустриалды аймақтар – аймақтың экономикалық қуатын арттыратын маңызды құрал. Біз әр ауданда өндірісті дамытып, инвесторларға толық жағдай жасауды қамтамасыз етуіміз керек. Жаңа жобалар – жаңа жұмыс орындары мен халықтың әл-ауқатын көтерудің кепілі. Бұл бағыттағы жұмысты жүйелі, нәтижелі жүргізуді талап етемін, – деді облыс әкімі Нұралхан Көшеров.

Аймақта инфрақұрылым жеткізу жұмыстары басты назарда тұр. Индустриалды аймақтардың тиімді жұмыс істеуі үшін қажетті электр, су, газ және жол желілерімен қамту мәселелері кезең-кезеңімен шешіліп жатыр. Сонымен қатар облыс әкімі индустриалды аймақтарды абаттандыру, көгалдандыру және заманауи стандарттарға сай келтіру қажеттігін атап өтті. Бұл – өндіріс орындарында жайлы орта қалыптастырып, инвесторларға тартымды жағдай жасауға жол ашады.

Облыс әкімінің бастамасымен «Даму» өңірлік бағдарламасына өзгерістер енгізіліп, Жетісай, Отырар, Сайрам аудандарында, сондай-ақ Шардара мен Арыс қалаларында жаңа индустриалды аймақтар құрылды. Қазіргі уақытта тағы 4 индустриалды аймақты құру немесе кеңейту жұмыстары жүргізілуде. Мақсат – әрбір аудан мен қалада өндірістік алаңдарды қамтамасыз етіп, кәсіпкерлікті дамытатын инфрақұрылым құру.

Түркістан облысының кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасының басшысы Нұржігіт Мырзахметов мәжіліс барысында сала бойынша атқарылған жұмыстар мен негізгі көрсеткіштерді баяндады. Жобалар аудан, қала әкімдіктері мен салалық басқармалар арасында тығыз үйлесімде жүзеге асырылуда. Индустриалды аймақтарда жүзеге асып жатқан жобалардың көпшілігі құрылыс материалдары өндірісі, дайын металл өнімдері, металлургия, машина жасау, жеңіл өнеркәсіп және жиһаз өндірісі бағыттарына бағытталған. 2024 жылы өңірлік үйлестіру кеңесі 18 инвестициялық жобаны мақұлдап, олар тиісті индустриалды аймақтарға енгізілді.

Айта кетейік, жалпы еліміз бойынша 2025 жылы шамамен 1,5 триллион теңгенің 190 индустриялық жобасын іске қосу көзделіп отыр. Бұл 22,5 мың жаңа жұмыс орнын ашуға және отандық экономикадағы өңдеу өнеркәсібінің позициясын нығайтуға мүмкіндік береді. Басымдық берілетін салалар — металлургия, машина жасау, химия өнеркәсібі және басқа да жоғары қосылған құны бар өнім шығаратын салалар. Сондай-ақ, жаңа жобаларды жүзеге асыру, өндірісті жергіліктендіруді ынталандыру, экспортқа бағытталған салаларды дамыту басым бағыттардың бірі болмақ. Яғни, өнеркәсіп саласындағы бизнесті ынталандыру үшін мемлекет 800 миллиард теңге бөлуді қарастырды, оның ішіне өнеркәсіп алаңдарын құру жобаларына жеңілдетілген қаржы бөлу де кіреді. Импортты алмастыру бағытында импортқа тәуелділікті төмендету және ішкі қосылған құн тізбегін қалыптастыру бойынша жүйелі жұмыстар жалғасып жатыр. Экспортты дамыту үшін сыртқы нарықтарды кеңейту және қазақстандық өндірушілерді шетелде қолдау шаралары да жүргізіліп жатыр.

Ордабасы ауданы Бөржар ауылында жылына 14 мың тонна ұн өнімдерін өндіретін кәсіпорынның құрылысы жүріп жатыр. TOO «Keruen Products» өндірістік бірлестігі макаронның 10 түрін және тез дайындалатын кеспе түрлерін шығарып, 120 адамды тұрақты жұмыспен қамтымақ. Жалпы 5,5 гектар аумақта орналасқан бұл өндірістік жоба іске қосылған соң жергілікті бюджеттің кіріс көлемін арттырады деп күтілуде.

Өңір экономикасына айтарлықтар әсерін тигізетін нысан құрылысымен танысу үшін аудан әкімі Азат Оралбаев арнайы барып, жұмыстарға оң бағасын берді. Сондай-ақ, Азат Абдіғалиұлы Бадам ауылында бой көтеріп жатқан 250 орындық Мәдениет үйінің құрылыс жұмыстарын қадағалады. Сонымен қатар, жауапты мамандармен бірге Ұялыжар ауылындағы Абай көшесіндегі аяқжол салу, Сәтбай Болыс көшесіндегі асфальт төсеу, Қайнар елді мекеніндегі трансформатор орнату мәселелерін зерделеді. Одан бөлек, Ынтымақ ауылындағы 200 орындық мектеп құрылысының барысын бақылап, жұмыс барысындағы бірқатар кемшіліктерге ескертулер жасап, жауапты қызметкерлерге нақты тапсырмалар жүктеді.