«Азаматтарға арналған үкіметтің» құрылғанына 8 жыл

8 жыл ішінде Мемлекеттік корпорация 302 миллионнан астам мемлекеттік қызмет көрсетті.

Бүгінде «Азаматтарға арналған үкімет» арқылы 1281 қызмет түрін алуға болады. Оның 41-і қағаз жүзінде, 486 қызмет – қағаз және электронды түрдежәне 754-і тек электронды түрде көрсетіледі.

2023 жылдың қорытындысы бойынша сұранысқаие мемлекеттік қызметтердің көшін бастаған электрондық цифрлық қолтаңба алу қызметі. Оған3,4 млн рет тапсырыс берілген. Екінші орынға – көлік құралдарын тіркеу, үшінші орынға – жүргізуші куәліктерін алу орналасты.

Қазіргі таңдағы «Азаматтарға арналған үкімет» — бұл еліміз бойынша 263 ХҚКО мен 25 автодромы бар 30 мамандандырылған ХҚКО (арнайы секторларды қоса алғанда), 7 көші-қон қызметтері орталығы және 35 сектор (сұранысқа ие қызметтерді көрсететін бөлім).

«Азаматтарға арналған үкімет» — халық үніне құлақ асатын мемлекеттің бейнесі. Біз арқылы билікке жүгініп, біз арқылы жауаптар алынады және біздің міндетіміз – тиімді әрі жылдам байланыс орнату. Жақын уақыттағы ең өзекті міндет – қазақстандықтар үшін қолжетімді және неғұрлым ашық цифрлық мемлекет құру.

Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің тапсырмасы бойынша басқа ведомстволармен бірлесе отырып, мемлекеттік қызметтер көрсету жөніндегі барлық платформаларды бірыңғай кеңістікке біріктіреміз. ИАЖ ХҚКО 2.0, 1414 байланыс орталығы,eGov.kz, eGov mobile смартфонда, үйдегі компьютерде, оператордың мониторында бір интерфейске ие және кез келген құрылғыдан қызмет алуды бастап, басқа құрылғыдан аяқтауға мүмкіндік береді және қызмет алуды қолжетімді етеді — деді «Азаматтарға арналған үкімет» Мемлекеттік корпорациясының Басқарма Төрағасы Арман Кенжеғалиев.

«Азаматтарға арналған үкіметтің» ең іріжобалары:

• «ХҚКО» мобильді қосымшасының іскеқосылуы;

  «Бірыңғай мемлекеттік жылжымайтын мүлік кадастры» жүйесінің құрылуы;

• АХАТ қызметінің Мемлекеттік корпорацияға өтуі;

• connection points желісін құру– мемлекеттік қызметтерді қоғамдық орындарда, мысалы, сауда орталықтарында алу мүмкіндігі;

• жол жүру ережелері бойынша емтихан тапсыру ЖЖЕ 3.0 жүйесін енгізу.

Естеріңізге сала кетейік,» Азаматтарға арналған үкіметтің» құрылғанына 8 жыл. 2016 жылы 7 сәуірде әділет органдарында жаңа коммерциялық емес акционерлік қоғам тіркелді. Оның міндеті»мемлекеттік қызметтерді алуға өтініштерді қабылдау және нәтижесін «бір терезе» қағидатыбойынша беру.

Түркістандық кәсіпкерлер тексеріс көбейгеніне көңілі толмайды

Түркістандық кәсіпкерлер тексеріс көбейгеніне көңілі толмайды

Кәсіпкерлердің құқығын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл кеңесінің кезекті отырысында мектепке дейінгі жеке меншік білім беру ұйымдарын тексерудің заңдылығы туралы талқыланды. Жиында балабақша құрылтайшылары мен меңгерушілері Түркістан облысы бойынша құзырлы орган өкілдері тарапынан жеке меншік балабақшаларды тексерулер көбейгендігін атап өтті.

3 жылға созылған мораторий аяқталған соң сала мамандары мекемеге тексеру жүргізу құқығына ие болды. Дегенмен бұл кез келген уақытта барып тексеру деген сөз емес, әрекет прокуратурадан арнайы рұқсат берілгеннен кейін барып жүзеге асырылады. Кеңес төрағасы Орынбасар Кабиштаев тексеруші комиссия тарапынан қандай да бір заңсыздық орын алған жағдайда кеңес көмегіне жүгінуге шақырды. Яғни, кәсіпкерлік субъектінің жұмысына кедергі келтіргендерге заң аясында тиісті органға шара қолдану туралы ұсыныс беріледі.

Жалпы Түркістан облысында 1421 балабақша бар. Оның ішінде 263-і мемлекеттік, 1109 жекеменшік балабақша. Мектепке дейінгі ұйымдардағы бала саны — 156 мыңнан астам бүлдіршінді құрайды.

Талапқа сай балабақшаларда бейнебақылау камерасы орнатылып, бейнежазба 30 күн мерзімде сақталуы тиіс. Түркістан облысы полиция департаментінің экстремизмге қарсы іс-қимыл басқармасының бөлім басшысы Қуанышбай Жұмадилдаевтің айтуынша, балабақшаларда хабарлау жүйесі де міндетті түрде болуы шарт. Өз кезегінде кәсіпкерлер тексеру жұмыстарына қарсы еместігін жеткізіп, тек тексеру заң аясында болуын сұрайды.

Жиын соңында Түркістан облысы кәсіпкерлер палатасы директорының орынбасары Зухра Амирова аталған мәселе назардан тыс қалмайтындығын атап өтті. Кәсіпкерлердің құқығын қорғау бойынша атқарылып жатқан жұмыстар алдағы уақытта да өз жалғасын табады.

Нұртас КЕҢЕСБЕКОВ.

Қ.Балабиев: Өзен, көлге жақын орналасқан ауылдарды қажетті техникамен қамтамасыз ету қажет

Мәжіліс депутаты Қайрат Балабиев су тасқынына байланысты Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары Қанат Бозымбаевқа депутаттық сауал жолдады.
Солтүстік, Батыс, Шығыс және орталық Қазақстанда күн жылынып, қар еріп, өзен-көлдер тасып, тоң боп қатқан жерге сіңбей бірқатар ауылдарды су басты. Бұны төтенше жағдай деуге келмейді. Себебі, бұл апат солтүстікке де көктемнің ерте келетінін, демек, әр маусымға мерзімді дайындық жүргізу керектігін дәлелдеді. Өкінішке қарай, аймақтар су тасқынына да дайын болмай шықты.

Салғырттық танытқандарға Президент Қасым-Жомарт Тоқаев қатаң сөгіс жариялап, төтенше жағдайды өз бақылауына алды.

Былтыр Семейде орман өртенгенде де ешбір стихиямен күресуге қауқарсыз екенімізге көзіміз жетті. Содан кейін республикалық бюджеттен өрт сөндіру қызметін қажетті құрал-жабдықпен жабдықтауға қыруар қаржы бөлінді. Алайда, алыстағы ауылдарға сол комплектацияның түгел жеткеніне күмән бар.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың сайлауалды бағдарламасында да, халыққа арнаған Жолдауларында да табиғи жолмен келген су ресурстарын тиімді басқару әрі пайдалану, каналдарды, дренаждарды қалпына келтіру, қосымша су қоймаларын салу сияқты маңызды мәселелер көтерілген. Арнайы Су ресурстары және ирригация министрлігі де құрылды. Су көздерін экологиялық зерттейтін мамандар жұмыс істеу керек еді. Бір жылда татымды тірлік тындырмаған, жарты айда не жарытады?

Төтенше жағдайлар министрлігі ше, тек төтеннен қауіп төніп, төтенше жағдай орнағанда қимылдап, апаттың алдын алумен қашан айналысады? Қазір көктем мезгілі. Күн райы осылай жылынып, жауынды-шашынды бола берсе, апаттың атасы алда келе жатыр деген сөз. Өйткені, елімізге көрші мемлекеттерден келетін өзендер бар, өздерінде су артығымен жинала бастаса, бізге қарай жөнелтеді. Бұл жағдайда қайтпек керек?

Топан су мен сел тұрмақ, әлемде цунами мен вулканнан қорғану шараларын қабылдаған елдер бар. Нидерландының қырық жыл бойы салған дамбасының арқасында, мұхиттың толқынынан сақтанып жатқаны әлемді мойындатқаны былай тұрсын, су тасығанда су бетінде де қалқып тұра беретін тұрғын үйлер мен фермалар, кәсіпорындар құрастырып қойған.

Ал, жапондар 13 жыл жасаған резервуар мен коллекторға тасқын суды құйып алып, 38 млн адам тұратын Токио жұртын апаттан аман сақтандырып жатыр.

Жалпы, түрлі табиғи суларды басқару әрі реттеуде дүниежүзі неше түрлі технология мен жобаларды жүзеге асырып жатыр.

Ал, біздің құзырлы министрліктер мен атқарушы биліктің, қала берді ғалымдардың жайбасарлығы, жыл сайын қаншама ауылдың су тасқынынан зардап шегуіне жол беріп отыр. Бұл жолдар мен ғимараттардың сапасыздығын, кей жерлерде жолдың жоқтығын көрсетіп берді. Апатты аймақтарда елмен бірге жүрген әріптестердің айтуынша, техниканың да, қайықтардың да, тіпті резеңке етіктердің жеткіліксіздігін айтуда.

Жоғарыда аталғандарды ескере отырып, төмендегідей ұсыныстарды:

1) Қазақстандағы барлық өзендердің жағасының ерекше су қорғау аумағын 4 шақырымға дейін ұзарту, мемлекет қорғауындағы аумаққа жатқызу нормативтерін енгізуді;

2) тұрғын үй салу мен жер бөлу кезінде өзен, көл, су қоймасының жағасынан 100 шақырым қашықта салу және қырға қоныстандыруды, ауылдардың сәулетін реттеуді;

3) ауыл маңынан өтетін өзендердің табанын тазалауды, одан шыққан құмды көктемгі су тасқынынан сақтану шаралына, яғни, бөгеттерге пайдалануды;

4) Ертіс, Жайық, Есіл, Нұра, Тобыл, Еділ, Іле, Шу, Сырдария сияқты және таулардан ағатын трансшекаралық сулар құйылатын өзендердің қар мен жаңбыр суы қосылғанда тасып кетпеуі үшін және ауылдарды басып қалмауы үшін жасанды арналар немесе өзендер жасауды, солар арқылы аса қауіпті аумақтарда табиғи суларды айдайтын су қоймаларын салуды;

5) Кеңес өкіметінің кезінде жұмыс істегендей су соратын дренаждар мен насостарды қайта орналастыруды;

6) өзен, көлге жақын орналасқан ауылдарды қажетті техника, қайық және арнайы формалармен қамтамасыз етуді;

7) құтқарушылар қызметінің штаттық бірлігін көбейтуді;

қалалар мен ауылдарда ирригация, кәріз, дренаж жүйелерін әлемдік тәжірибеге сүйеніп жасауды және жауған жаңбыр, еріген қар суының арықтар арқылы, өзен, көлдерге немесе каналдарға құятын етіп құбырлар тарту жобасын жасауды;

9) барлық қалалар мен ауылдарда қардан тазалау техникасы мен су сорғыш көліктерімен қамтамасыз етуді;

10) топан суды бөгейтін бөгеттер мен дамбаларды, резервуарларды көбейтуді, минералды жолақтар сияқты өзен жағалауларынан және ауылдардың айналасынан ен далаға ағып кететін арықтар қазып қоюды Үкіметке жолдаймын.

СУ РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ БАҒЫТЫНДАҒЫ ЖҰМЫСТАР БАЯНДАЛДЫ

Түркістан облысына ҚР Сенат төрағасы Мәулен Әшімбаев бастаған топ жұмыс сапарымен келді. Сенат спикерінің төрағалығымен Орнықты даму саласындағы ұлттық мақсаттар мен міндеттердің іске асырылуына мониторинг жүргізу жөніндегі парламенттік комиссияның бесінші отырысы өтті. Іс-шара барысында су ресурстарын үнемді пайдалану және санитария мәселелеріне қатысты проблемалар талқыланды.
Маңызды жиында Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалды су саласын дамыту бағытындағы жұмыстар, мәселелер және алдағы жоспарлар жөнінде баяндама жасады.
– Құрметті Мәулен Сағатханұлы! Парламенттік комиссия отырысының Түркістан облысында өткізіліп жатқаны біз үшін өте маңызды. Мемлекет басшысы «Ішкі су қорымыз көктемгі және қардың суын жинап және оны егістікке тиімді пайдалану» үшін 20 жаңа бөген салу, кемінде 15 су қоймасына күрделі жөндеу жүргізу жөнінде тапсырма берген болатын. Бүгінгі таңда облыста жалпы сыйымдылығы 8,8 млрд. текше метрді құрайтын 42 су қоймасы бар. Жаңа су қоймаларын салу және қолданыстағы су қоймаларын қалпына келтіру жұмыстары атқарылуда. «Боралдай», «Бәйдібек ата» су қоймаларын салу жобалары әзірленді. Жобалар толық іске асқан жағдайда «Бөген» су қоймасына қосымша 113 млн.м3 ағын су жеткізіліп, Түркістан қаласы аумағында ағын су мәселесі шешімін табады. «Бәйдібек ата» су қоймасын салу жұмыстарына 2023 жылға облыстық бюджеттен 680 млн. теңге қаралып, құрылыс жұмыстары басталды. «Боралдай», «Бөген», «Қосқорған» су қоймаларының техникалық экономикалық негіздемесі және жобалық-сметалық құжаттамасы әзірленуде. Түркістан облысында барлық каналдардың жалпы ұзындығы 12,3 мың шақырымды құрайды. Ұзындығы 59 шақырымды құрайтын «Түркістан магистральды каналын күрделі жөндеу» жобасының 1-ші кезеңі аяқталды. Нәтижесінде, жылына 60 млн. м3 ағын су үнемделіп отыр. Ендігі кезекте каналдың 2-ші кезеңінің жобасы дайын. Жобаны аясында 25 дана су өткізу құрылымдары автоматтандырылады, 24,9 шақырым каналды бетондау арқылы жылына 29 млн. м3 ағын су үнемделеді. Сонымен қатар бірінші кезекте жөндеуді қажет ететін су нысандарына жобалық-сметалық құжаттамалар әзірленуде. Бүгінгі таңда жалпы құны 73,9 млрд. теңгені құрайтын 17 жоба дайын. Тиісті қаржы бөлінсе, 236 шақырым канал бетонмен қапталып, 49,8 мың гектар жердің сумен қамтамасыз етілуі жақсарады. Облыстық «Тұран су» коммуналдық кәсіпорнының жұмысы жүйеленіп, 46 дана арнайы техникалар сатып алынды. Мекеме өз қаражаты есебінен 680 шақырым каналға тазалау жұмыстарын жүргізді, – деді Дархан Сатыбалды.
Облыста су үнемдеу технологияларын шығаратын кәсіпорындар ашылуда. «BNK Group LTD» ЖШС-нің жылына 1000 дана жаңбырлатып суғару машиналарын шығару зауыты іске қосылды. «Тұран су» кәсіпорны жанынан жылдық қуаттылығы 9 мың гектарға тамшылатып суғару жүйесін шығаратын кәсіпорын іске қосылады. Сонымен бірге өңір тұрғындарын ауыз сумен қамту бағытында да жүйелі жұмыс атқарылуда.
Түркістан облысына сапар аясында Мәулен Әшімбаев бастаған сенаторлар жергілікті мәслихат депутаттарымен және өңір жұртшылығымен де кездесті. Өз сөзінде Сенат төрағасы Мемлекет басшысының Ұлттық құрылтайда белгілеп берген бастамаларына кеңінен тоқталып өтті. Сондай-ақ облыс тұрғындарымен бірге өңірдегі өзекті мәселелерді оңтайлы шешу жолдарын талқылады.
 
Облыс әкімі Дархан Сатыбалды өңірдің әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіштеріне тоқталды. 2023 жылы өңірдің негізгі экономикалық көрсеткіштерінің оң өсімі сақталды. Жалпы өңірлік өнім көлемі 3,8 трлн. теңгеге жетіп, өнеркәсіп өнім көлемі алғаш рет 1 трлн. теңгеден асып, 2,5%-ға өсті. Өңдеу өнеркәсібін дамыту мақсатында жоспарланған 20 жоба толық іске қосылды. Нәтижесінде 30,2 млрд. теңге инвестиция тартылып, 594 жұмыс орны құрылды.
Ауыл шаруашылығында өнім көлемі 1,2 трлн. теңгені құрап, республикада көш бастады. Облыс экономикасына 972 млрд. теңге инвестиция тартылып, көлемі артты. 2023 жылға жоспарланған 56 инвестициялық жоба толығымен іске қосылған. Құрылыс жұмыстарының көлемі 407,5 млрд. теңгені құрап, +11,1%-ға өсті 2023 жылы 899 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді. Атқарылған жұмыстар нәтижесінде 3 мыңға жуық отбасы жаңа пәтерге ие болды.

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ КЕҢЕСТІҢ КӨШПЕЛІ ОТЫРЫСЫ ТҮРКІСТАНДА ӨТТІ

Түркістан қаласындағы «Конгресс Холл» көпсалалы кешенінде «AMANAT» партиясы жанындағы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі республикалық кеңестің көшпелі отырысы болып өтті.
Кеңес төрағасы, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты Ерлан Саировтың жетекшілігімен өткен жиынға Түркістан облысына жұмыс сапарымен келген Кеңес мүшелері Парламент Мәжілісінің депутаттары Абзал Құспан, Мұқаш Ескендіров, Нұрлан Әуесбаев, Қайрат Балабиев, «Генералдар кеңесі» РҚБ Астана қаласы бойынша филиалының төрағасы Өміртай Бітімов, партияның Орталық аппараты Партиялық бақылау департаментінің директоры Дәурен Бижуманов және осы департаменттің инспекторы Венера Есілбаева қатысты.
Кеңестің жұмыс жиынына Түркістан облысы әкімінің бірінші орынбасары Зұлпыхар Жолдасов, Түркістан облысының прокуроры Мұрат Тілеубердиев, Түркістан облысы полиция департаментінің бастығы Мұрат Қабденов, ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) Түркістан облысы бойынша департаментінің бастығы Мұрат Төлеубаев, Қаржылық мониторинг агенттігінің Түркістан облысы бойынша Экономикалық тергеп-тексеру департаментінің бастығы Ерболат Балғабаев, Түркістан облысы бойынша тексеру комиссиясының төрағасы Ғалымжан Тапеев, Түркістан облысы бойынша ішкі мемлекеттік аудит департаментінің басшысы Берік Меңдыбаев, «AMANAT» партиясы Түркістан облыстық филиалының төрағасы Алтынсары Үмбетәлиев, партия филиалы жанындағы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі облыстық кеңес мүшелері, облыстық басқарма басшылары, аудан, қала әкімдері, партия филиалының жауапты қызметкерлері қатысып, күн тәртібінде талқыланған мәселелер жөніндегі деректермен танысты.
Күн тәртібінде қаралған мәселе бойынша хабарлама жасаған Кеңес мүшесі, Парламент Мәжілісінің депутаты Нұрлан Әуесбаев Түркістан облысында сыбайлас жемқорлық мәселелері бойынша құқыбұзушылықтар мен қозғалған қылмыстық істердің 2022 және 2023 жылдардағы динамикасын айтты. Партияның Сайлауалды бағдарламасын іске асыру жөніндегі Жол картасының орындаушылық деңгейін саралап көрсетті. Жергілікті атқарушы органдарда, оның ішінде аудан әкімдіктері мен облыстық басқармалар кесіндісінде сыбайлас жемқорлық тәуекелділігін төмендету, оның профилактикасын жүргізу, ведомстоаралық комиссияның хаттамалық шешімдерінің орындалуы, білім беру, әлеуметтік қолдау, денсаулық сақтау, ауыл шаруашылығы, құрылыс, жер қатынастары салалары бойынша сыбайлас жемқорлықпен байланысты құқықбұзушылықтардың алдын алу бағытындағы жұмыстарының тиімділік деңгейін бағалау нәтижесімен таныстырды.
Өзге де қоғам белсенділері өз ұсыныстары мен пікірлерін айтты.
Көтерілген мәселе бойынша Түркістан облысы әкімінің бірінші орынбасары Зұлпыхар Жолдасов жауап беріп, жергілікті атқарушы органдарда сыбайлас жемқорлық құқықбұзушылықтарының алдын алу және жою жұмыстары барысын баяндады. Тұрғындарға ұсынылатын мемлекеттік қызметтердің жекелеген салаларында тәуекелдерді анықтау, олар бойынша орнықты қоғамдық бақылау жүйесін түзу арқылы ашықтық пен жариялықты қамтамасыз ету, мемлекеттік органдар қабылдайтын шешімде адами факторды мейлінше төмендетуде қызметтерді автоматтандыру бағытында кешенді жұмыстар қолға алынғанын мәлімдеді. Түркістан облысының әкімі бұл бағытта орнықты ұстаным білдіріп отырғанына тоқталып, өңірдің білім беру жүйесін жемқорлықтан тазартуда ауқымды жұмыс қолға алынғанын жеткізді.
Түркістан облысының прокуроры Мұрат Тілеубердиев сыбайлас жемқорлықпен күрес қоғамда өте өзекті мәселе екенін айта отырып, Түркістан облысының көлемінде бұл келеңсіздікті жою бағытындағы қол жеткізілген кешенді жұмыс көрсеткіштері жөнінде ақпар берді. Нәтижесінде соңғы үш жылда жемқорлық деректері бойынша тіркелген қылмыстық істер төмендеп жатқанына назар аударды. Білім беру жүйесіндегі бюджет қаражатының талан-таражға түсуінің жолын кесу, заңсыз берілген жерлерді мемлекетке қайтару, табиғи ресурстарды қорғау, жер қойнауын заңсыз пайдалану деректерін анықтау мәселелерінде нәтижелі жұмыс атқарылып жатқанын мәлімдеп, олар қоғам тарапынан жылы қабылданып жатқанын, оң қоғамдық пікір қалыптасып отырғанын жеткізді.
Кеңес төрағасы Ерлан Саиров алқалы жиынның мақсаты – жазаға тарту емес, жемқорлық сынды келеңсіздікті жоюға үлес қосу екенін назарға алды. Қоғамдағы өзекті мәселелерді анықтап, шешуде азаматтық белсенділермен жұмыс жүргізіп, саяси салмағы бар «AMANAT» партиясының қызметіне, ол қабылдаған шешімдерге тиянақты қарауға шақырды.

БЕЙЖІҢДЕ ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ ДЕЛЕГАЦИЯСЫ «NAURYZFEST» ӨТКІЗДІ

Бейжің қаласында Қытайдағы Қазақстан туризмі жылы аясында Түркістан облысының әкімдігі «NAURYZFEST» мерекелік іс-шарасын ұйымдастырды. ҚР Туризм және спорт вице-министрі Ержан Еркінбаев қатысып, сәттілік тіледі. Концерт алаңына жиналған қауымға ұлттық тағамдар ұсынылып, өңірдің туристік әлеуеті қамтылған үнпарақтар таратылды.
Облыстың шығармашылық ұжымдары қазақ халқының таңдаулы ән-күйі мен биін көрермендерге паш етіп, қошеметке бөленді. Атап айтқанда, «Сүгір» атындағы қазақ-ұлт аспаптар оркестрі, «Яссы» би ансамблі, «Таңба» этноквартеті және әншілер Бейжің халқы мен Қытай қазақтарына рухани серпіліс сыйлады. «Шашу», «Гәкку», «Түркістан», «Сарыарқа», «Сүгірдің термесі», «Махамбет», «Отан» және тағы басқа үздік туындылар орындалып, театрландырылған қойылым сахналанды.
ҚР Қытайдағы Елшілігі мен Түркістан облыстық мәдениет және туризм басқармасының бірлесіп үйлестіруімен өткізілген «NAURYZFEST» іс-шарасына өңірдің өнерпаздары, туризм және мәдениет саласының өкілдері атсалысты.
Айта кетейік, биыл Қазақстан-Қытай арасындағы мәдени-рухани және туризм бағыттары бойынша қарым-қатынас одан әрі нығаяды. 2024 жыл — Қытайдағы Қазақстан туризм жылы болып бекітілген. 28 наурыз күні Бейжің қаласында Қытайдағы Қазақстанның ресми ашылуы басталған болатын. Халықаралық туристік көрмеге Түркістан облысы белсене қатысып, өз өңірінің туристік өнімдерін жоғары деңгейде танытқаны үшін 2-орынды иемденді.

МӘСЕЛЕНІҢ ШЕШІМІН ТАБУЫ — НӘТИЖЕЛІ ЖҰМЫСТЫҢ КӨРСЕТКІШІ

Менің сауалдарымның барлығы дерлік республикалық бюджеттен қаржыландыруға тәуелді мәселелер болды. Түркістан дотациялық облыс болғандықтан, республикалық бюджет қолдауына мұқтаж. Сол себепті ірілі-ұсақты әлеуметтік, шаруашылық нысандардың құрылысына қаражат сұралды.

Түркістан облысында жыл сайын 60 мың бала өмірге келеді. Бұл жаңа оқу жылында осынша оқушы мектеп табалдырығын аттайды деген сөз. Кей сыныптарда оқушы саны 40-тан асса, үш ауысымда оқитын және апатты мектептер тағы бар. 15 аудан, 2 қаладағы 117 мектеп күрделі жөндеуді,  апаттыжағдайдағы 40 білім ұясы жаңадан салуды талап етеді. Осыған байланысты Үкіметке депутаттық сауал жолдадым.

Нәтижесінде облыстағы мектеп мәселесін шешуге республикалық бюджеттен бірден 344 млрд 600 млн теңге бөлінді. Бұл бұрынсоңды болмаған жаңалық. 2024-2025 жылдары 63 білім ошағы пайдалануға беріледі. Ол мектептер Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасына сәйкес балалардың жан-жақты білім алуына қолайлы заманауи үлгіде салынуы тиіс. Биылдың өзінде мектеп саны мыңға жетті.

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Өңірлерді дамытудың Ұлттық жобасы» аясында тұрғындарды толықтай ауыз сумен қамтамасыз етуді міндеттеді. Кезінде Оңтүстік Қазақстан облысы елімізде алғаш рет «Таза су» бағдарламасын әзірлеп іске асырып, республика бойынша жалғасын табуына бастамашы болған. Өкінішке қарай, содан бері «Ауыз су» (2000-2010 жж), «Ақбұлақ» (2011-2014 жж), «Өңірлерді дамыту», «Нұрлы жер» (2015-2021 жж)бағдарламалары қабылданғанымен, көптеген ауылдар әлі күнге дейін сусыз отыр. Түркістан облысына қарасты 124 елді-мекенде су тұрмақ, құбыры мүлде жоқ. 109,7 мыңдай адам сапалы ауыз суға зәру. 124 ауылды ауыз сумен қамтамасыз етуді сұрап, Үкіметке сауал жолдадым.

Нәтижесінде, 2023-2025 жылдары облыс бойынша 113 елді мекенге ауыз су жүйесі жүргізіліп, бұдан бөлек 204 ауылда ескірген су құбырлары жаңартылатын болды. Биыл 66 нысанның құрылысына 17 млрд 400 млн теңге бөлінді. Атап айтқанда, қалаларға қарастырылған 3 млрд 200 млн теңгеге 12, ауылдарға арналған 14 млрд 200 млн теңгеге 54 жобаның құрылысы жүргізіліп жатыр. Оның 46-сы биыл, 20-сы келер жылы аяқталуы тиіс.

Арыс қаласын сумен жабдықтаудың 11 жобасын және басқа 3 ауылдық округін сумен жабдықтау бойынша 3 жобасын қаржыландыру бойынша да мәселе көтердім. Су ресурстары және ирригация министрлігі 2024 – 2026 жылдарға арналған республикалық бюджетті қалыптастыру барысында аталған 11 жобаны іске асыру үшін Өнеркәсіп және құрылыс министрлігіне 3,8 млрд. теңгеге бюджеттік өтінім ұсынылғанын айтты. Бұдан басқа республикалық бюджетте 29 жобаны іске асыруға 23,4 млрд. теңге сомасында бюджеттік өтінімді (ҚЕМ – 15 жобаны іске асыруға – 11,5, АЕМ-14 жобаны іске асыруға-11,9 млрд. теңге), оның ішінде Арыс қаласының 4 жобаны іске асыруға 400 млн. теңге Қаржы министрлігінде қарастырылып жатыр.

Халықты қолжетімді газбен қамтамасыз етуПрезидент тапсырмасы. Былтыр елімізде 11,6 млн абонент табиғи газға қол жеткізген. Бұл жалпы халықтың 59 пайызын құрайды. Ауыл аймақты газдандыру жұмыстары
2015 2030 жылдар аралығында жүргізіледі.

Түркістан облысы бойынша 368 ауыл адамдары үйлерін көмірмен жылытып жатыр. Биыл 6 млрд 900 млн теңгеге 22 нысанның құрылысы жүргізілуі тиіс еді. Жалпы, өңірді түгел газбен қамту үшін республикалық бюджеттен 75 млрд 200 млн теңге керек. Мен сайлауалды бағдарламамнан бұрын, сайлаушылардың тікелей айтқан өтініштерін орындауға кірісті. Халықтың сұрайтынымектеп, су, жол, аурухана, емхана салу, заңсыз карьерлерді жабу сияқты әлеуметтік мәселелер. Оның ішінде осы газдандыру да бар.

Арыста өткен кездесулерде тұрғындар «Байырқұм», «Жиделі» ауылдық округтерін көгілдір отынмен қамтамасыз етуге атсалысуымды өтінді. Алғашқы жолданған сауалдардың бірі «Жиделі», «Байырқұм», «Көкжиде» және «Аққала» елді-мекендерін газдандыру үшін 2 млрд 26 млн теңгелік жобаны қолдауға арналды. Үкімет жалпы Түркістан облысы мен Арыс қаласына қарасты екі ауылдық округтің газ мәселесі іс-шаралар жоспарына сәйкес іске асырылатынын айтты. Толық қамтылу үшін облыстық әкімдік газдандыру жұмыстарын Министрлікпен бірге пысықтауы тиіс. Биылғы жылға облыс бойынша мен сұраған 22 жобаны қаржыландыруға 6 млрд 900 млн теңге бөлінді. Биыл 18 ауылға газ кіргізілуі керек.

Мемлекет басшысы Қасым – Жомарт Кемелұлы Тоқаев «Әділетті Қазақстанның экономикалық бағдары» атты Қазақстан халқына Жолдауында:«Басты мақсат – қағаз жүзіндегі биік жетістіктерге қол жеткізу емес, шын мәнінде халықтың тұрмыс сапасын жақсартуға тиіспіз» — деп атап өтті. Еліміз бойынша 600 мыңнан аса адам тұрғын үй кезегінде тұр. Әсіресе, Астана, Алматы, Шымкент қалаларында баспанаға сұраныс көп. Үйсіз-күйсіз күнелткендердің нақты саны белгісіз. Қалай болғанда да, отбасы көбейген сайын ошақ қасы да керек болады. Қаншама бағдарлама іске қосылғанымен, пәтер жетпей жатыр. Бәрін үлкен мегаполистерге тірей бермей, ауылдардан көп қабатты үйлер салып өркениетке көшу керек. Ал, Қаратау тәжі саналатын Кентау бұрынғыдан да сәулетті әрі дәулетті қалаға айналуы тиіс. Келешекте ірі өндіріс орындары жұмыс істейтін болса, Кентаудың өз жұрты өзінде тұрақтайтын тұғыр керек болады.

2020 2025 жылдары аймақтарды дамытуға бағытталған «Ауыл – ел бесігі» мемлекеттік бағдарламасының аясында ауылдық елді мекендерде әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымдарды дамыту, ауыл халқының әлеуметтік игіліктер мен мемлекеттік қызметтерге қолжетімділігін қамтамасыз ету және жалпы жайлы өмір сүру ортасын қалыптастыру бойынша бірқатар міндеттерді шешу көзделген. Кентау қаласының «Қаратау» шағын ауданында инженерлік инфрақұрылым құрылысын жүргізуге және қаланың тозығы жеткен көпқабатты 10 тұрғын үй аулаларын абаттандыруға, сонымен бірге қаланың «Қарнақ» ауылында мәдениет үйінің құрылысын салу үшін  5 303 592 мың теңге керек. Жоғарыда аталған нысандар сметалық құжаттары әзірленіп, мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы алынған. «Қаратау» шағын ауданындағы инженерлік инфрақұрылым құрылысына (жол бөлігі және сыртқы кәріз желілері)
2 919 584,0 мың теңге, Кентау қаласындағы тозығы жеткен көпқабатты 10 тұрғын үй аулаларын абаттандыруға – 1 033 961,0 мың теңге, «Қарнақ» ауылында 300 орындық мәдениет үй құрылысын жүргізуге – 1 350 047,0 мың теңге сұрадым.

Сол сияқты Отырар ауданы «Қоғам» ауыл округінің «Мыңшұқыр» елді мекеніндегі тұрғындардың тұрмыс-тіршілігін,   өмір сүру сапасы мен әл-ауқатын жақсарту, оны тұрақты дамыту мақсатында көпқабатты үй құрылысын жүргізу қажеттілігі бар. Қазіргі кезде «Қоғам» ауыл округі «Мыңшұқыр» елді мекенінің «Әл-Фараби» шағын ауданында салынатын 10 көпкабатты тұрғын үйдің жобасы дайын. Атап айтқанда, «Әл-Фараби» шағын ауданындағы № 12 көпқабатты тұрғын үйдің құрылысы, сметалық құны – 304 170,0 мың теңге, «Әл-Фараби» шағын ауданындағы № 13 көпқабатты тұрғын үйдің құрылысы, сметалық құны – 303 532,0 мың теңге, № 14  үйге – 303 240,0 мың теңге, № 15 үйге – 303 527,0 мың теңге,  № 16 үйге – 314 021,0 мың теңге, №17 үйге – 313 057,0 мың теңге,
18 үйге – 337 874,0 мың теңге, № 19 үйге – 336 353,0 мың теңге, № 20 үйге – 337 598,0 мың теңге республикалық бюджеттен қаржыландыру керек. Жоба жүзеге асырылса, Отырар ауданында тұрғын үй кезегінде тұрған 180 отбасы баспанамен қамтамасыз етіледі және құрылыс барысында аталған нысан бойынша 100-ден аса адам уақытша жұмыспен қамтылатын болады. 2024 жылға арналған республикалық бюджетті қалыптастыру шеңберінде Түркістан облысы Отырар ауданы «Қоғам» ауыл округі «Мыңшұқыр» елді мекені «Әл-Фараби» шағын ауданындағы  10 көпқабатты тұрғын үйдің құрылысына – 2 821 368,0 млн. теңге (сметалық құны)бөлдіруді сұрадым.

Отбасы мәселесі Мемлекет басшысының ұдайы назарынан тыс қалған емес. Президент жыл сайынғы Жолдауында отбасы, демографиялық өсім, ана мен бала денсаулығын сақтау мәселелеріне ерекше мән беріп, тапсырмалар жүктейді. Республика көлеміндегі жалғызбасты және жесір аналардың әлеуметтік жағдайына байланысты барлық мәселелер  «AMANAT» партиясының назарында. Әйел – отбасының,  мемлекеттің  тірегі. Мемлекеттің дамуы, халықтың әл-ауқатының артуы тікелей отбасына байланысты. Жалғызбасты аналар, олардың ішінде жас аналарды әлеуметтік қолдау – бұл әрбір мемлекеттің отбасылық саясатының бір тармағы болуы тиіс.

Бүгінде Қазақстанда 837 мың толық емес отбасылар, оның 758 мыңы – әйел адам және 79 мыңы – ер адам. Жалпы, толық емес отбасылардағы адам саны –  
2 млн. 601 мың. Елімізде екі миллионға жуық жетім бала бар, оның әрбір бесіншісі некесіз отбасында өмірге келген. Қоғамда жалғызбасты аналардың өзін бірнеше топқа бөлуге болады. Бірі – қапияда ері қаза болғандар, екіншілері – ажырасып кеткендер, тағы бірі – алданып қалғандар мен азаматтық некеден қапыда қалғандар. Толық емес асыраушысынан айырылған отбасыларға мемлекеттен жәрдемақы беріледі, ал жалғызбасты аналар мен әкелерге ешқандай жеңілдіктер қарастырылмаған. Халықтың тұрмыс жағдайын жақсартудағы, отбасын нығайтудағы басым бағыттардың бірі – ана мен балаға әлеуметтік қолдау жасау болып табылады. Бүгінде жалғызбасты аналар мен әкелерге жәрдемақы мөлшері шектеулі және берілетін көмек мардымсыз. Барлық анаға 1,5 жасқа дейінгі баланы күтуге ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы төленеді және олардың көлемі әртүрлі. Жұмыссыз әйелге бір балаға ай сайын 19 872 тенге, ал жұмысы бар ананың әлеуметтік төлем мөлшері соңғы 2 жылдағы орташа айлық кірісінің 40 пайызын құрайды. Жалғызбасты, олардың ішінде жас аналар мемлекеттік әлеуметтік қолдауды қажет етеді, себебі олар дүниеге некесіз бала әкелумен туындайтын қаржылық, моральдық және тағы басқа жағдайларды өздігінен жеңуге қауқарсыз келеді. Сондықтан, жалғызбасты аналар мен әкелерге мемлекет тарапынан жан-жақты көмек көрсету қажет деп санаймын.

Бір топ депутат Қазақстандағы барлық әйел мен жалғызбасты ер адамның  бала күтіміне байланысты төленетін жәрдемақы мерзімін 3 жылға дейін ұзартуды; жұмыссыз жалғызбасты аналар мен әкелердің бала күтіміне байланысты ай сайынғы әлеуметтік төлем мөлшерін заңда бекітілген күнкөріс минимумына теңеуді; жалғызбасты аналар мен әкелердің балаларына мемлекеттік балабақшадан орын алу үшін бірінші кезектегі жеңілдіктерді беруді, сондай-ақ, жалпы әйелдердің зейнетке шығу жасын 55-ке дейін төмендетуді сұрадық. Жалғызбасты аналардың жанайқайын жеткіздік. Алайда, Министрлік тарапынан әлеуметтік жәрдемақылардың жалпыға бірдей беріліп, жағдай жасалып жатқаны жайында жауап қайтарды. Біз жетімі мен жесіріне ерекше қамқорлық танытқан халықпыз. Сондықтан жалғызбасты аналар мен олардың балаларына көмекті көбейткеннен келіп-кетер зиян жоқ. Олардың тұрғын үй мәселесі де шешілмеген. Мұны да үйлестіру керек деп есептеймін.

Сарыағаш пен Жетісай арасындағы жолдар тозып, қозғалыс қиындап кеткен. Ол транзиттік жол болғандықтан, көкөніс, бау-бақша өнімдерін тасымалдайтын көліктер де, жалпы, Шымкент, Түркістан бағытында қатынайтын жолаушылар күндіз-түні тыным таппайды. Оның үстіне Сарыағаш ауданының аумағында көлік және жолаушыларға арналған кедендік бекеттердің бары да қозғалысқа әсер етеді әрі жолдардың тақтайдай тегіс болуын талап етеді.

Мәжіліске депутат болып сайланғанғалы облыс бойынша маған мұңын шағатындар өте көп. Өз сайланған округқа қарамаса да, одан тыс жерлерден шағымданушыларға құлақ аспасқа амалым жоқы. Әсіресе, Жетісай, Мақтаарал, Сарыағаш, Келес, Қазығұрт, Сайрам, Бәйдібек аудандары мен Кентау қаласынан хабарласатындар баршылық. Ала жаздай Сарыағаш пен Жетісай арасындағы тас жол жыр болды. Расында да, «Батыс Еуропа-Батыс Қытай» автобаны біткен жерден бастап, Жетісайға жеткенше жолдың сапасы сын көтермейді. Ол республикалық трасса десе де болады. Себебі, Жетісай мен Сарыағаш арасынан сауда керуені күндіз-түні үзілмейді. Бір емес, бірнеше кеден бекеті бар. Жол азабын тартқан жолаушылар мен жүргізушілер жанайқайын Үкіметке жеткіздім.

Индустрия және даму мминистрлігінің мәліметінше, «Жизак-Гагарин-Жетісай-Киров-Қызыләскер-Сарыағаш-Абай-Жібек жолы» А-15 74-220 км (ұзындығы 48 км) автожолын орташа жөндеуден өткізу биыл басталып, келесі жылы аяқталады екен. Қозғалыс қарқындылығының өсуіне байланысты, «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» ұлттық жобасында ұзындығы
102 шақырымды құрайтын (4 жолақты) «Қонысбаев өткізу пункті арқылы Өзбекстан Республикасына шыға отырып, Сарыағаш қаласын айналып өту жолы» республикалық маңызы бар автомобиль жолын салу көзделген. Жоба Халықаралық қаржы ұйымдарының қолдауымен іске асырылады. Бұл бойынша өткен жылы ҚР Үкіметі мен ХҚҰ арасындағы Әріптестік туралы негіздемелік келісімдерді іске асыру жөніндегі үйлестіру кеңесінің шешімімен Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің Азия Даму Банкімен ынтымақтастық бағдарламасына жобаны енгізу және оны 2024 жылы іске асыруды бастау мерзімімен мемлекеттік кепілдікпен қарыз есебінен қаржыландыру туралы өтінімі мақұлданған. Қазір мемлекеттік және экономикалық сараптамадан өту және қорытынды алу үшін техникалық-экономикалық негіздемені түзету жұмыстары жүргізулуде. Жалпы, құрылыс  2025 жылы басталады деп күтілуде. Сондықтан, «көрінген таудың алыстығы жоқ» дегендей, көбі кетіп азы қалды.

Соңғы кездері жол қозғалысын бақылауға арналған бейнекамералардың айналасында дау-дамай көбейіп кетті. Жұртшылық айыппұлды азайтуды талап етуде. Жол жүру ережесінде пайдаланылатын, автоматты режимде жұмыс істейтін «Фото және бейнежазба» арнайы техникалық құралдары қазір қоғамымызда тек келеңсіз оқиға тудырып отыр. «Сергек» бейнебақылау камералар жүйесі онсыз да күнін әрең көріп жүрген халықтың қалтасын қағып, жаппай наразылығын туғызып жатыр. Орнатылған бейнебақылау камералары жайлы ескертетін жол белгілерінің жоқтығы да жығылғанға жұдырық болып, қарапайым азаматтар «Конституциялық заң бұзылды» деп дабыл қағуда. Адамның және азаматтардың конституциялық құқықтары мен бостандықтарын қорғау, олардың мүлтіксіз орындалуы «AMANAT» партиясының қадағалауында.

Қазақстанда негізінен жылдамдықты, бөлінген жолақтарда жүру тәртібі мен тоқтату сызығын бұзуларды және бағдаршамның тыйым салынған сигналына өтуді анықтап, тіркейтін 19 029 «Сергек» бейнебақылау камерасы  жұмыс істеп тұр. Ол биылдың өзінде ел бойынша 3 413 308 рет жол ережелерін бұзу фактілерін тіркеген. Олардың ең көп орнатылғаны Астана және Алматы қалаларында, әрқайсысында 6 мыңнан астам. Астана қаласында биылғы 8 айда көлік жүргізушілеріне  5, 953 млрд.,  Алматы қаласында 6, 359 млрд. теңге айыппұл салынған. Үкіметтің жол қозғалысы мәселелері бойынша 2017 жылғы 21 қазандағы № 667 қаулысына сәйкес жол қозғалысын реттеуді қамтамасыз ету үшін «Фотобейне тіркеу» ақпараттық-нұсқағыш белгісі енгізілді. Қолданыстағы қаулы бойынша арнайы камераның   барлығы жайлы белгі орнату міндетті емес және жүргізуші оған қарамастан, айыппұл төлеуі тиіс. Ал, мобильді жылдамдықты реттейтін қондырғы алдына ақпараттық белгі мүлде қойылмайды. Олар жолдың кез-келген бөлігіне  және көбіне жасырын орнатылады. «Сергек» камералары мен жылжымалы қондырғылар алдында «ескерту белгілерінің» болмауы жүргізушілерді шатастырып, оларға негізсіз айыппұл салынуда. Жүргізушілер құқығына нұқсан келтірілуде. Ал  ескерту белгісінің жоқтығы әкімшілік айыппұлды жоюға негіз бола алмайды. Мұндай заңсыздықтарға жол бермеу үшін стационарлық бейнебақылау камералары мен жылжымалы қондырғылар алдында «Ескерту белгілері» болмаған жағдайда айыппұлды жарамсыз деп тануды заңмен бекіту қажет. Мысалы Түркістан облысында өткен «Қорғау» апталығы кезінде 6 млн 600 мың, 600 мың теңгедей айыппұл арқалағандардың көліктері айып тұрақтарына қойылды. Оның барлығы дерлік жылдамдықты асыру бойынша салынған. Оны көлік егесі де білмей шыққан. Талап бойынша алғаш ескертілгеннен кейін бір апта ішінде төлеуге мүмкіндік берілсе де, жол полициясы көліктерді тоқтатқан бойда айып тұрағына тоғытып тастап, жүргізушілердің құқы мен өздері бекіткен талаптарды бұзып жатыр. Әлгі айып тұрағына қойылған көліктің құны 6 млн тұрмақ 600 мың теңге де тұрмайды. Бірақ, сол көлікпен жүрген күнкөріспен, жан бағып жүрген жандардың көп екенін естен шығармау керек.

Министрлік өкілдері ескерту белгілері қойылмаған бейнебақылау камераларына түсіп қалған жағдайда, айыппұл салынбай, базадан алынып тасталатынын айтқан. Алайда, халық олай болмай жатқанын ашынып айтып жатыр. Үстін-үстіне айыппұл салынып, көбісінің қайдан пайда болып жатқанын түсінбей жүргендері жетерлік. Бұлайша айыппұл өндіруді тексеру қажет. Онсыз да айыппұл мен салық айналасында дау мен шағым, наразылық өте көп. Реттейтін уақыт жетті деп есептейміз.

«Ескерту белгілері» жол қозғалысы ережелерін сақтауды және бұзушылықтардың алдын алу мақсатына қызмет етеді. Ескертілген жүргізуші заңды ешқашан бұзбайды. Ескертілмесе, шектеу қойылғанын қайдан біледі? Оның үстіне қазір «жасырын камералар» аздай, күре жолдардағы қозғалысты шектеу қойылмағанына қарамастан,дрон арқылы қозғалысты заңсыз  бақылау байқалған. Бұл да Жол полициясының өз қызметін асыра пайдалануға жатады. Бұдан бөлек, айыппұл төленгенімен, полицейлердің планшетінен өшірілмей, жүргізушілерді ретсіз тоқтатып әлекке салып жатыр. Себебі төленген түбіртектерді бір базаға жинақтау жағы қарастырылмаған. «Қазпошта» кассасына немесе «Каспий» қосымшасы және Жол полициясының кассасына, яғни, әркім әр жақтан төлесе де,  төленгені жайлы мәлімет полицияның планшетінен шықпайды. Соның салдарынан Жол полициясы мен жүргізушілер арасында түсініспеушілік туындауда. Бір жүргізушілер айыппұлды төлеп қойса да, Жол полициясы үшін сақтап жүрген түбіртектердің сиясы кетіп қалғанын, полицияның жазықсыз жазғырып жатқанын айтып шағымдануда.

Тағы бір маңызды мәселе, айыппұл көлемін азайту және тізімін қысқарту керек. Ең төменгі күнкөріс деңгейі 70 мың теңге болса, 61 260, 48 300, 69 000, 138 000, 207 000 теңге айыппұл тағайындау қисынға келмейді. Несиеге көлік мініп, күнін әзер көріп жүрген халыққа жығылған үстіне жұдырық етуге болмайды деп санаймыз.

Үкіметтің 2017 жылғы 21 қазандағы № 667 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу арқылы барлық бейнебақылау камера алдына ескерту белгісін міндетті түрде орнатуды заңнамалық тұрғыдан бекітуін, «Жол жүру ережесінің» талаптарына сәйкес стационарлық бейнебақылау камералары және жылжымалы қондырғылардың алдында «Ескерту белгілері» болмағанда айыппұлды жарамсыз деп тануын, осы уақытқа дейін және кейін ескерту белгісі қойылмаған бейнебақылау камераларына түсіп қалғандарға салған айыппұлдарды мен айыппұлы төлеушілер тізімінен алып тастауын, айыппұл соммасын азайту мен айыппұл түрлерін қысқартуын сұрап сауал жолдауға тура келді. Өкінішке қарай, көпшіліктің осындай қалауы мен талап-тілегіне Үкімет әлі жауап берген жоқ. Біздіңше, айыппұл мөлшерін төмендету керек. Жол ережесін бұзғандар төлейді.

Түркістан облысы мақтаның мекені. Мақта «ақ алтын» болып саналады. Өкінішке қарай, үлкен сұранысқа ие болған мақта алқаптары азайып барады. Оңтүстік өңірді мақтасыз елестету мүмкін емес. Сондықтан, ақ алтынның жайылып кетуіне жол бермеу керек. Қайта, керісінше, мақта кластерін құрып, өңдеу ісін жолға қою қажет. Мемлекет басшысы да өнімді алған соң, өңдеп түрлі заттар өндіруші елге айналуды алға тартып жатыр. Мақташылар біресе судан, біресе бағадан қиналды. Өздеріне тиесілі гектарлық субсидиясын ала алмай Астанаға дейін ат арылтып келді. Мақташылардың мұңын Үкіметке жеткіздік.

Біріншіден, отандық мақтаның сапасын жақсарту және оны жаһандық нарыққа шығару үшін, бірінші кезеңде республикалық бюджеттің есебінен элиталық жоғарғы дәрежелі шитті сорттарын сатып алып, қолжетімді бағамен мақта өндіруші шаруаларды қамтамасыз етуді, заманауи озық технологияларды енгізу арқылы шитті мақтаның элиталық жоғарғы дәрежелі сорттарын өз елімізде шығару мәселесін шешуді, екіншіден, шаруалардың шығарған шығындарын ішінара өтеу мақсатында және көктемгі агротехникалық дала жұмыстарын толық көлемде жүргізіп, мақта дақылын өз уақытында өсіру үшін өндірушілерге күзде өткізілген өнімің әр тоннасына субсидия беру жолдарын қарауды, үшіншіден, елімізде өндірілген мақта өнімін тұрақты өткізуді қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін, ол өнімдерді өңдейтін және мата жасайтын тоқыма фабрикаларын салу мәселесін ұйымдастыруды сұрап депутаттық сауал жолдадым.

Текстиль өнеркәсібі арқылы әлемдік нарықты жаулап жатқан мемлекеттер баршылық. Өзімізде мақта өсіріп, жіп иіріп, мата тоқып, киім тіге алмау ұят болады. Бұған қатысты Ауыл шаруашылығы министрлігінің жауабын алдық. Онда тоқыма кластерінің 2026 жылға дейін құрылатыны, бұл бағытта бірқатар жобалардың жүзеге асырылатыны айтылған. Түркістан облысы Шымкент қаласынан бөлінбей тұрғанда мақта кластері құрылып, бірқатар кәсіпорындар іске қосылған еді. Енді облыстың өз алдына еркін экономикалық аймақ құрып мақта өсіру және өнім өндіру мәселесін мықтап қолға алмақ керек деп есептеймін. Өйткені, мақта алқаптары жалпы егістіктің 70 пайызын құрап,
1 миллиондай адам осы шаруамен айналысып жүр.

Жылыжай көкөнісін өсірушілер де экономикаға үлес қосатын саланың бірі. Алайда, облыстағы жылыжайлардың 94 пайызы диқандардың өз күшімен салынған. Нарықты жыл он екі ай көкөніспен қамтамасыз  ету үшін көп шығындалады. Сол себепті нарқы қымбат болады. Десе де,жылыжайларды заманауи стандарттарға көшіру керек. Отандық өнімді қолдамасақ, импорт жаулап алады. Сол себепті Үкіметтен жылыжай көкөнісін өсірушілерге төмен пайызды несиелеу, электр энергиясы мен көмір, тұқым, тыңайтқыштарды субсидиялауды сұрадық. Премьер-Министрдің орынбасары ауыл шаруашылық тауарларын өндірушілерін ынталандыруға арналған мемлекеттік қолдау шараларының қаралатынын, инвестициялық субсидиялар шеңберінде жылыжай кешендерін салу мен заманауи технологияларды енгізуде шығындардың бір бөлігін өтеу көзделгенін жеткізді. Сондай-ақ, «Кең дала» бағдарламасы бойынша несиелеу пысықталып жатыр.

Сайлаушылармен кездесу барысында ауылдарда мәдени, спорттық нысандар ашу ісін жандандыру мәселесі көтерілген еді. Барлық ауылдарда Мәдениетүйі, Спорт кешені заманауи талапқа сай болса, жергілікті жұртшылықтың игілігіне жарап тұрады. Өйткені, мәдениет те, әдебиет те, спорт та қоғамға қажетті дүниелер. Сайлаушылардың осындай да аманатын тиісті министрліктерге депутаттық сауал етіп жолдадым.

Туризм және спорт министрлігі ауылдар мен қалаларда клуб пен кітапхана және спорт кешенін салу облыстық әкімдіктің міндетіне кіретінін хабарлады. Керек десеңіз, заңмен белгіленген тәртіппен театр, цирк, музыка өнері және кино өнері, мәдени-демалыс қызметі мен халық шығармашылығы, кітапхана және музейді де облыстық бюджет есебінен салынады. Байқаймыз, мәдени іс-шаралар көп, мәдениет ошақтары аз, спорттық жарыстар көп, спортпен шұғылданатын орындар аз  болып тұр. Тиісті басқарма ауылдық жерлерде Президент тапсырмасын іске асырса деген тілек бар.

Түркістан облысы әкімдігі тарапынан «Ауыл – Ел бесігі» жобасы шеңберінде 2024 – 2026 жылдарға арналған республикалық бюджетті қалыптастыру барысында Ұлттық экономика министрлігіне 51 жобаны іске асыру үшін 18,9 млрд. теңгеге бюджеттік өтінім ұсынылыпты. Республикалық бюджет комиссиясының шешімімен 29 өтпелі жобаға 9,4 млрд. теңгеге қолдау көрсетілді. Оның ішінде Сауран ауданы «Шорнақ» ауылындағы құны 788,9 млн теңгені құрайтын екі жоба бар. Спорт кешенінің құрылысы кезектілікке сәйкес облыстық бюджеттен немесе «Ауыл-ел бесігі» бағдарламасы аясында кезең-кезеңімен жүргізу жоспарланған. Сондай-ақ, Арыста өткен кездесулерде сайлаушылар  «Ақдала», «Байырқұм», «Дермене», «Жиделі», «Монтайтас»ауылдық округ жастарының спортпен айналысып, салауатты өмір салтын ұстануы үшін спорт кешендері керектігін айтты. «Ақдала» а/о, сметалық құны – 256780,469 мың теңге (ЖЖБ 11.08.2022ж. № САРС-0028/22 сараптама қорытындысы); «Байырқұм» а/о, сметалық құны – 257710,289 мың теңге (ЖЖБ 11.08.2022ж. № САРС-0030/22 сараптама қорытындысы); «Дермене» а/о, сметалық құны – 251554,705 мың теңге (ЖЖБ 11.08.2022ж. № САРС-0031/22 сараптама қорытындысы), «Жиделі» а/о, сметалық құны – 244895,531 мың теңге (ЖЖБ 11.08.2022ж. № САРС-0032/22 сараптама қорытындысы), «Монтайтас» а/о, сметалық құны – 252240,844 мың теңге (ЖЖБ 11.08.2022ж. № САРС-0033/22 сараптама қорытындысы)жобалары дайын болғандықтан, алдағы жылдың бюджетінен қаржыландыруға Үкіметке ұсынылды.

Менің сайлауалды бағдарламамда көтерілген мәселелердің барлығы да депутаттық сауалға сұранып тұрған мемлекеттік деңгейде шешілетін істер.

                                                         Қ. Балабиев

Бахтиер Зайнутдинов: «Біз олардан сескенбейміз»

Қазақстан Ұлттық құрамасының жартылай қорғаушысы Бахтиер Зайнутдинов  жанкүйерлердің қолдауын сезініп жүргенін айтады. Ол, алдағы ойында жеңіске жетуге бар күшін салатынын атап өтті.

«Бізге өз жанкүйерлеріміз ерекше қолдау білдіріп келеді. Оны сезініп жүрміз. Алдағы ойында бізге жанкүйерлер толық болған стадион кедергісін жасай алмайды. Кездесуді жанкүйерлер асыға күтіп жүргені белгілі. Олардан көптеген хат келеді. Біз өз күшімізге сенеміз. Қарсылас құрама тәжірибелі футболшылар бар. Грекия — өте мықты құрама. Біз олардан сескенбейміз», — дейді ол. 

2024 жылғы Еуропа чемпионатының жолдамасы үшін екі құрама 21 наурызда бақ сынайды.  Жеңімпаз 26 наурызда тағы да сырт алаңда Грузия-Люксембург жұбының жеңімпазымен кездеседі.

 

«Аталған ойынның маңызды екенін барлығы түсінеді. Оларға көп қысым жасаудың қажеті жоқ. Осыған байланысты Словениямен болған ойынмен салыстырғанда мінезімді аздап өзгерттім. Біз Біріккен Араб Әмірлігінің Дубай қаласында өткен оқу-жаттығу жиынында көптеген өзгеріс енгізіп, жаттығу процесін реттедік. Айта кетсем, мен ойын тағдырын пенальти арқылы шешуді қаламаймын. Оны өз мансабымда бірнеше мәрте сезіндім. Жаттығу мен ойында пенальти тебу мүлдем басқа нәрсе. Бізде оны сәтте орындай алатын футболшылар бар. Қалай болғанда да, олардың психологиялық дайындығына байланысты деп ойлаймын. Қақпашылар туралы айтатын болсақ, бұл мақсатта біраз жұмыс атқарылды», — деді Қазақстан ұлттық құрамасының бас бапкері Магомед Адиев. 

№KZ89VPY00063999 Куәлік нөмірі

Lost your password? Please enter your email address. You will receive mail with link to set new password.

Exit mobile version