Түркістан қаласының әкімдігі «Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі» ММ «Қамқорлық жанұя орталығы» КММ мен Түркістан облысы Кәсіпкерлер палатасының арасында меморандум түзілген. Екі жақты келісім бойынша қос тарап көпбалалы мұқтаж отбасыларға, мүмкіндігі шектеулі жандарға әлеуметтік қызметтер көрсету бойынша бірлесіп жұмыс істеуге уағдаласқан.
Түркістан облысы Кәсіпкерлер палатасының директоры Асылан Ибадуллаев «Қамқорлық жанұя орталығы» КММ-не арнайы барып, кәсіпкерлермен жүздесті. Жанұя орталығының директоры Жібек Әшірхантегі Асылан Сейілбекұлын мекемеде атқарылып жатқан жұмыстармен таныстырды. Кездесу барысында палатының жанынан ашылған әйелдер кәсіпкерлігін дамыту орталығымен тығыз жұмыс жүргізу жөнінде сөз болды.
«Аз қамтылған, мүгедектігі бар жандарды тәрбиелеп отырған және көпбалалы толық емес отбасылардың мұқтаждықтарын анықтау, кеңес беру, отбасы мүшелерін тұрмыстық депресиядан шығару үшін психологиялық қолдау көрсету, бейімдеу шараларына қатыстыру, оқу курстарын ұйымдастыру, құқықтық кеңес беру, демеушілер есебінен қолдау көрсету бағытында қызмет көрсетудеміз. Бүгінде 240 азаматша оқу курстарын аяқтап, 8-і мемлекеттік грант иегері атанды. Ал 20 ана қаладағы мейрамхана мен сұлулық салондарына жұмысқа орналасты. Аспаздық курсын бітірген 12 анамыз үйден жартылай фабрикат жасап, тігін курсын бітірген 17 ана тойбастар жасап, үйінде табыс тауып отыр»,- деді Жібек Маштайқызы.
Аталған орталықта тегін оқу курстарына қатысып жүрген азаматшаларға Түркістан облысы Кәсіпкерлер палатасының мамандары «Шағын және орта кәсіпті мемлекеттік қолдау шаралары» және кәсіпкерлер палатасының қаржылай емес қолдау бөлімінің, сонымен қатар әйелдер кәсіпкерлігін дамыту орталығының қызметтері жөнінде түсіндірме жұмыстарын жүргізуде. Сондай-ақ, «Бастау бизнес» жобасына тіркелуге көмектесіп, мемлекеттік гранттар мен төмен пайыздық жеңілдетілген несиелер алу бойынша тегін консультация берілуде.
Түлкібас ауданы бойынша 11-22 қыркүйек аралығында 400 АЕК көлеміндегі мемлекеттік гранттың III-ші легі бойынша өтінім беру басталады. Бұл туралы Түлкібас аудандық әкімдігі мен «Мансап» орталығының әлеуметтік парақшаларында жарияланды.
Өтінімдер қабылдау «Business.enbek.kz» порталы арқылы онлайн режимінде қабылданады. Қатысу үшін үміткер порталға электрондық цифрлық қолтаңба (ЭЦП) арқылы тіркеліп, өтінім бере алады. Ал, интернет желісі төмен немесе порталға қосылуға мүлдем мүмкіндігі жоқ азаматтар тікелей орталықтың көмегіне жүгіне алады.
Мемлекеттік грант қаражаты – ісін жаңа бастаған кәсіпкерлерге өздерінің бизнес-әлеуетін ашуға, өндірісті жолға қоюға және дамытуға, сол арқылы өзін тұрақты табыспен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Әр қатысушы оны тек бір рет қана ала алады.
Өтінім беру үшін қажет:
Порталда тіркелу;
Грант алу шарттарына сәйкестігіне тексеруден өту;
Порталда көрсетілген бизнес-жоспар үлгісін жүктеп алып, оны толтыру және порталға енгізу (өз бетінше бизнес-план жарамайды);
Өтініш нысанын толтыру және ЭЦҚ кілтімен қол қою.
Интернетке немесе компьютерге қолжетімділік болмаған жағдайда, «Мансап» орталықтарының өзіне-өзі қызмет көрсету аймақтарында өтінім беруге болады.
Төмендегі әлеуметтік санаттардың бірінен болу керек:
Еңбекке қарсы көрсетілімдері жоқ мүгедектігі бар адамдар;
Қолданыстағы «кандас» мәртебесі бар адамдар;
Өңіраралық қоныс аударушылар
Атаулы әлеуметтік көмек алушылар, көп балалы отбасыларға және (немесе) оның жұбайына (зайыбына) төленетін жәрдемақы алушылар;
Мүгедектігі бар баланы (18 жасқа дейінгі бала) тәрбиелеп отырған адам (жұбайы/зайыбы);
Асыраушысынан айырылу бойынша жәрдемақы алушылар;
Сонымен қатар, үміткердің «Бастау Бизнес» жобасы бойынша кәсіпкерлік негіздеріне оқыту туралы 3 жылдан аспайтын мерзімге сертификаты болуы тиіс.
Айта кетейік гранттар мынадай мақсаттарға: қажетті жабдық (инвентарь), еңбек құралдары, технологиялық жабдық, жануарлар, төрт түлік, құс, ағаш көшеті, бұталы өсімдіктер, тұқым, көшет сатып алу, жаңа бизнес идеяларды іске асыруға қажет орынжайды жалға алуға беріледі.
Гранттар несие төлеу, тұрғын жылжымайтын мүлікті сатып алу және салу, жер учаскелерін сатып алу, акциздік өнімдерді өндіру сынды тұтынушылық мақсаттарға берілмейді.
Негізі, «Бастау Бизнес» жобасы халықты кәсіпке үйретудің үздік үлгісі болып табылады. Яғни, адамның өзі-өзіне жұмыс істеуіне, табысын еселеуге, кәсіпкерліктің қыр-сырын меңгеруге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, жаңа бизнестердің қалыптасуына, халықтың әл-ауқатын жақсартуға септігін тигізеді.
Жалпы, Түлкібас ауданында Мемлекет басшысының «10 мың тұрғынға 100 тұрақты жұмыс орындарын ашу» бойынша 608 азамат жұмысқа орналасып, ал жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант 44 азаматқа берілген. Бұдан бөлек, аудандағы мүгедектігі бар еңбекке қабілетті 283 адамға әлеуметтік қолдау көрсетілуде. Оның ішінде 8 азамат әлеуметтік жұмыс орнына, 2 азамат жастар практикасына, 2 азамат күміс жас жобасына, 1 азамат алғашқы жұмыс орнына, 45 азамат ақылы қоғамдық жұмысқа, 190 азамат «Бастау Бизнес» кәсіпкерлік негіздерін оқыту курсына жолданса, осындай топтағы 15 азамат жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант алған.
Түлкібас ауданында үздіксіз және жоспарлы түрде жұмыс істеп келе жатқан мекеменің бірі — Түлкібас әк зауыты. Өндіріс орнының жылдық қуаттылығы 22 мың тоннаны құрайды. Қазіргі таңда зауытта 100 адам тұрақты жұмыспен қамтылған. «Түлкібас әк зауыты» ЖШС 2021 жылы 43 млн. теңгеге жаңадан әк сындыру жүйесін іске қосқан. Алдағы уақытта мекеме басшылығы зауытты қайта құрылымдаудан өткізуді жоспарлап отыр.
— Өндірілген өнімді бүкіл Қазақстан бойынша жөнелтеміз. Сонымен қатар, Қырғызстанға да экспорттаймыз. Биылдан бастап Өзбекстаннан да сұраныс түсуде. Бұйыртса, көршілес тағы бір мемлекетке өнімдерді шығармақпыз. Шетелдік зауыттар жаңа технологиямен қамтылған, сондықтан оларға бірінші сұрыптағы әк керек. Біз егер сол талаптарға сәйкес өнімдерді шығарсақ, өте жақсы болар еді. Тиісінше, жергілікті өңірдің экономикасы да қосатын үлесіміз арта түсетін еді. Бүгінде зауытта 100 адам тұрақты жұмыс жасап жатыр. Егер зауыттың ауқымы кеңейіп жатса , қосымша тағы да жергілікті азаматтарды жұмыспен қамтуға мүмкіндігіміз болады. Бұл бағытта, мемлекеттік бағдарламалардың аясында жобаларды жүзеге асыру мен бірқатар жоспарларымыз да бар.» — дейді «Түлкібас әк зауыты» ЖШС-нің бас директоры Перизат Әбдібекова.
Айта кетейік, Түлкібас ауданында алдағы үш жылда өнеркәсіп саласы бойынша 11 жобаны сүйемелдеу жұмыстары жүргізіліп жатыр. Соның аясында, 3685 жаңа жұмыс орындары ашылады деп күтіліп отыр. Жобалар жүйелі түрде іске асатын болса, өнеркәсіп өнімінің көлемі 127,6 млрд. теңгеге жетіп, салық түсімі 21,9 млрд. теңгеге артады деп көзделіп отыр. Ал, қазірдің өзінде Түлкібас ауданында 4 орта, 26 кіші және 6 қосалқы, барлығы 32 кәсіпорын жұмыс істеп келеді. Атап айтар болсақ тамақ өнеркәсібінде 10, құрылыс материалдары өнімдерін өндіру саласында 8, кен өндіру саласында 6 және өндірістің басқа да түрлерімен 8 мекеме айналысуда.
Түркістан облысына қарасты бірқатар аудандарда «Ауыл аманаты» пилоттық жобасы аясында кәсіпкер атанғандар қатары күн санап артып келеді. Оған дәлел, Түлкібас ауданында тұратын Тілемісовтер отбасы құлпынай егіншілігін қолға алып, кәсібінің нәсібін көріп келеді. Бұған дейін түлкібастықтар дүйім жұртты алмасымен таңғалдырса, енді құлпынай жемісі нағыз брендке айналып келеді. Аталған жоба, елді мекендердегі егіншіліктің дамуындағы алғашқы баспалдақ саналады. Халықтың әлеуетін жақсарту мақсатында қолға алынған бағдарлама шаруалар үшін таптырмас мүмкіндік.
Ағайынды Тілемісовтердің айтуынша, бұл кәсіпті «Ауыл аманаты» жобасымен мемлекеттен 2,5 пайыздық несие арқылы 7 миллион теңге қаржы алып, шаруашылық жерлерінің көлемін ұлғайтқан. Мәліметтерге сүйенсек, осыған дейін ауданда 188 миллион теңгені құраған 31 жоба қаржыландырылған. Шаруа қожалықтың дамуы алғашында, қайтарымсыз грант аясында кішігірім үй ауласынан басталған екен. Сонан соң, «Ауыл аманаты» жобасының мүмкіндіктерін пайдалана отырып, құлпынай алқабын тағы 3 гектар жерге кеңейткен.
Ағайынды Тілемісовтердің сөзінше, бұл жеміс, басқа өсімдіктерге қарағанда, едәуір күтімді қажет етеді. Сол себепті бұл кәсіпке келмес бұрын өсімдікті жан-жақты зерттеп, күтіп-баптаудың қыр сырымен толықтай танысқан.
-Қазіргі таңда алқапта құлпынайдың Италияндық Альбион, Азия, Мурано атты үш түрлі сұрыпы егілді. Аталмыш сұрыптар ерте көктемнен бастап, қара күзге дейін жылына 30 тонна жеміс береді. Алқапта Израилдық тамшылатып суару әдісін қолданамыз, себебі суарудың бұл түрі ылғалды сақтап қана қоймай өнім көлемін арттырады. Бүгінде қожалықта ауылдың бірқатар жастары еңбек етеді. Негізінен шаруашылыққа қызғушылығым әуел бастан жоғары еді, оның ішінде құлпынай жемісін өсіруге қызығушылық басым болды, — дейді кәсіпкер.
Жалпы Түлкібас ауданы бойынша «Ауыл аманаты» жобасына Мичурин, Балықты, Рысқұлов, Шақпақ ауылдық округтері енгізілген. Аталған бағдарламада өсімдік, мал, құс, балық шаруашылықтары, сондай-ақ кооперативтерді жабдықтау мен тұрғындардың өз кәсібін ашуға мол мүмкіндіктер қарастырылған.
Биыл Түлкібас ауданында «Әлеуметтік жұмыс» орындарына 203 азамат , «Жастар практикасына» 115 азамат , ал «Алғашқы жұмыс орны» жобасына 43 азамат жолданған. Сонымен қатар, «Күміс жас» жобасына 71 азамат , «Ақылы қоғамдық» жұмысқа 821 азамат жолданса, тұрақты жұмыспен қамтылғандар саны 741 адамға жетіп отыр.
Аталған мемлекеттік бағдарламалар аясында, жұмысқа орналасып, еңбек етіп жүгендердің бірі — Түлкібас кентінің тұрғыны Өмерсерік Жанна Ерімбетқызы. Ол, ағымдағы жылы “Алғашқы жұмыс орны” бағдарламасымен жұмыссыздыққа тіркелген.
Тиісінше, халықты нәтижелі жұмыспен қамтуға жәрдемдесуді және азаматтарды кәсіпкерлікке тартуды, сондай-ақ еңбек нарығында сұранысқа ие мамандықтар бойынша қысқа кәсіптік оқытуды ұйымдастырып, жұмыссыздарды тұрақты жұмыс орындарына орналасуға жәрдем беретін орталық арқылы ЖК“Жарылгасова“ әсемдік салонына касметолог болып жұмысқа жолданған. Қазіргі таңда, Өмерсерік Жанна тиісті жұмыстарын абыроймен атқарып келеді.
— «Мен Түлкібас ауданындағы Түлкібас кентінің тұрғынымын. Биыл өзіме жұмыс іздеп, жұмыссыздарды тіркейтін орталыққа бардым. Мекемедегі қызметкерлерге жағдайымды айтып, олардан тиісті кеңес алдым. Осылайша, «Алғашқы жұмыс орны» бағдарламасының бар екенін біліп, толық ақпарат алдым және жұмысқа орналасуға мүмкіндік барын білдім. Сосын, орталықтың мамандары маған қолдау білдіріп, менің «Жарылгасова» жеке кәсіпкерлігінің әсемдік салонына жұмысқа орналасуыма жәрдемдесті. Мұнда келгенімде, жұмыс беруші кәсіпкер азаматтарда демеу білдіріп, тәжірбиемді шыңдауға, өзім қалаған жұмысты атқаруыма мүмкіндік жасады. Жалпы, ауданда жұмыс іздеген тұрғындарға жұмыс табылады. Тек, еңбек ете білу қажет деп ойлаймын. Маған, жасап жатқан жұмысым ұнайды» — дейді Жанна Ерімбетқызы.
Айта кетейік, жас мамандар жоғарғы оқу орындарын немесе колледжді бітіргеннен кейін бірден жұмыс таба алмай жүріп қалатыны белгілі. Өйткені, жұмыс берушілер көбіне тәжірибесі бар кадрларды жұмысқа алу бағытына басымдық береді. Осы орайда, оқу орны түлектерін қолдау мақсатында «2021 — 2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» шеңберінде жас мамандарды жұмыспен қамтуға қолдау көрсету және жәрдемдесу бойынша нақты іс-шаралары жүзеге асырылуда. Яғни, «Алғашқы жұмыс орны» жобасы жастардың еңбек нарығында бәсекеге қабілеттілігін арттыру және оларды қажетті еңбек дағдылары мен бірінші жұмыс орнында бейімдеуді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Жұмыс беруші «Мансап» орталығымен келісім негізінде, Ұлттық жобаға қатысушыны кемінде 24 ай мерзімге тұрақты жұмысқа орналастырады, ал мемлекет тарапынан жұмысшының жалақысы 1 жыл субсидияланады. Жергілікті бюджеттен ай сайынғы субсидия мөлшері салықтарды, міндетті әлеуметтік аударымдарды, пайдаланылмаған демалыс үшін өтемақыны және банктік қызметтерді, сонымен қатар экологиялық төлемдерді қоспағанда 30 айлық есептік көрсеткішті құрайды.
«2021 — 2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында білім беру ұйымдарының түлектеріне алғашқы жұмыс тәжірибесін жинауға және жұмысқа орналасуына септігін тигізетін жобалардың тағы бірі — Жастар практикасы. Бұл бағытта Түлкібас ауданында жүзден аса азаматтар жұмысқа жолданса, солардың бірі Тажетдинова Қолқанат Майрамқызы. Ағымдағы жылдың 18- ші мамыры күні “Жастар Практикасы” бағдарламасымен жұмыссыз тіркеліп тұрған Түлкібас кентінің тұрғыны Қолқанат Майрамқызы “Ауыл шаруашылығы мен Жер қатынастар бөлімі “ КММ — не жолданған болатын. Қазіргі таңда тиісті жұмыстарын абыроймен атқаруда.
« — Мен 2022 жылы М.Әуезов атындағы университетті биотехнолог мамандығы бойынша тәмамдадым. Қазіргі таңда, жастар практикасымен аудандағы Ауыл шаруашылығы мен жер қатынастар бөліміне жұмыс жасауға келдім. Жоғарғы оқу орнынан кейін, бұл жоба маған үлкен қуаныш силап отыр. Яғни, алған білімімді жұмыспен, іс жүзінде дәлелдеуге, тәжірбие жинақтауыма және жастар практикасынан кейін тұрақты жұмысқа орналасуыма мүмкіндіктер арта түсетініне сенімдімін», дейді Қолқанат Тажетдинова
Ал, Састөбе кентінің тұрғыны Шымырбаева Әтіркүл Күбейқызы, ағымдағы жылдың ақпан айында “Күміс Жас” бағдарламасымен жұмыссыздыққа тіркеліп, «Нұрлы жол» жеке кәсіпкерлігіне аспазшы болып жұмысқа жолданған. Қазіргі таңда, өзінің адал қызметімен еңбек ақысын тауып жүрген Әтіркүл Шымырбаеваны мекеменің басшылығы да қолдап отыр.
— «Бүгінде «Нұрлы Жол» жеке кәсіпкерлігінің тамақтану орнын дамытып келеміз. Келушілер мен тұтынушылар да күн санап артуда. Сондықтан, Мансап орталығы арқылы «Күміс жас» бағдарламасымен зейнет жасына жақындаған Әтіркүл Күбейқызын жұмысқа қабылдадық. Ол , аспазшы болып жұмыс жасауда. Өзінің жұмысын өте жақсы атқарады және басқа қызметкерлерге өзінің еңбегі арқылы үлгі болып жүр. Жалпы, аспазшымыздың әзірлеген дәмді тағамдарына келушілер де ризашылығын білдіріп жатады», — дейді кәсіп иесі Ұлжалғас Пернебаева
Сондай-ақ, Түлкібас аудандық «Мансап» орталығының мәліметінше жыл басынан бері ауданда «Жаңа жұмыс» орнына 56 адам жолданған. Мемлекет басшысының «10 мың тұрғынға 100 тұрақты жұмыс орындарын ашу» бойынша 608 азамат жұмысқа орналасыпты. Жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант 44 азаматқа берілген.
Солардың бірі — Түлкібас ауданының тұрғыны Ғалия Жайшаева. Ол, ұлттық жоба негізінде “Мемлекеттік қайтарымсыз грант” алып, қазіргі таңда бизнес жобасына сәйкес “Косметологиялық қызметтер” көрсету арқылы, өз кәсібін дөңгелетіп отыр. Мемлекеттен берілген қаражатқа тиісті құрал-жабдықтар алып, өз бизнесін өркендеткен Ғалия Жайшаева, соңғы жылдары жалпы косметологиялық қызметке жүгінетін адамдардың қатары көбейгенін және бұл бағытта емдік шаралар да атқарылатынын айтады.
Ал, жаңа бизнес идеясын қорғап, мемлекеттің қайтарымсыз қаражатына ие болған көпбалалы ана Махаббат Сапарбекова, бүгінде тігін шеберханасының жұмысын жүргізіп, жергілікті тұрғындарға қызмет көрсетіп жатыр. Тігін шебері жеке тапсырыстарды да қабылдап, табысын еселеуді қолға алған. Жеке кәсіпкер мемлекеттік қолдаудың арқасында заман талабына сай жаңа құрылғыларды сатып алуға мүмкіндік алған.
Бұдан бөлек, Түлкібас ауданында мүгедектігі бар еңбекке қабілетті 283 адамға әлеуметтік қолдау көрсетіліп келеді. Оның ішінде 8 азамат әлеуметтік жұмыс орнына, 2 азамат жастар практикасына, 2 азамат күміс жас жобасына, 1 азамат алғашқы жұмыс орнына, 45 азамат ақылы қоғамдық жұмысқа, 190 азамат «Бастау Бизнес» кәсіпкерлік негіздерін оқыту курсына қатысып, 15 азамат жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант алған және 20 азамат деректер қорындағы бос жұмыс орнына жолданған.
Түлкібас ауданында «Ауыл аманаты» бағдарламасы арқылы 188 млн. теңгеге 31 жоба қаржыландырылды. Табыс табудың тағы бір жолы ретінде жүзеге асып жатқан жаңа жоба Түлкібас ауданындағы Мичурин, Балықты, Рысқұлов, Шақпақ ауылдық округтерінде енгізілді. Облыс әкімі Дархан Сатыбалды ауданға іссапары барысында «Ауыл аманаты» бағдарламасы аясында кәсіп ашып, шаруасын ұлғайтқан кәсіпкерлермен кездесті.
Өңір басшысы мемлекеттік қолдау аясында жеке кәсіпкер атанған Қалдарбекованың Түлкібас ауданына қарасты Мичурин ауылдық округіндегі шаруа қожалығында болды. 1,5 га жерге құлпынай егіп, тамшылатып суару әдісі арқылы мол өнім жинап отырған кәсіпкер «Ауыл аманаты» жобасы арқылы мемлекеттен 7 млн.тг көлемінде 2,5 пайыздық жеңілдетілген несие алып, қосымша тағы 2 гектарға жуық алқапқа құлпынай өнімін отырғызуды қолға алған. Италиялық сұрып ерте көктемнен бастап, қара күзге дейін жылына 30 тонна жеміс береді.
«Ауыл аманаты» бағдарламасы еліміздегі елдімекен тұрғындары үшін, оның ішінде Түркістан облысы үшін де өте маңызды жоба. Бағдарламаның аясында несиелендіру 6 бағытта жүзеге асырылады. Атап айтқанда, өсімдік, мал, құс, балық шаруашылықтары, сондай-ақ кооперативтерді жабдықтау мен тұрғындардың өз кәсібін ашуға мүмкіндіктері бар.
— «Өздеріңіз білесіздер, облыс тұрғындардың басым бөлігі ауылды елді мекендерде тұрады, нақты айтқанда 80 пайызы немесе 1,6 млн. адам. 1 млн.-ға жуық ауыл тұрғындарының экономикалық әлеуеті ауыл шаруашылығымен тікелей байланысты. Президентіміз Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев ауылдарды дамытуға ерекше назар аударып отыр. Қазіргі уақытта іске асырылып жатқан «Ауыл аманаты» бағдарламасы біздің облыс үшін өте маңызды.Яғни, елдімекен тұрғындары өсімдік, мал, құс, балық шаруашылықтары, сондай-ақ кооперативтерді жабдықтауға мен өз кәсібін ашуға мүмкіндік алып отыр. Бұл халықтың табысын арттыруға, еңбек адамдарын қалыптастыруға серпін береді,» — деді жаңа жобаның көмегімен кәсіп ашқан азаматтармен жүздескен облыс әкімі.
Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалды жұмыс сапары барысында Майтөбе ауылындағы «Мөлдір» ЖШС кәсіпкерлік орталығының жұмысымен танысты.Жеке кәсіпкер мұнда 616 гектар бау-бақшада 200 гектар жерге жүзім, 110 гектар жерге алма еккен. Сонымен қатар, 50 гектар жерге шиенің (черешня) «Американка» атты түркиялық сорты егіліпті.
Түлкібас ауданында бау — бақша көлемі 3062 га құрап отыр. Оның ішінде 644 га жерді алатын қарқынды бау тамшылатып суару жүйесін қолданады.
Түлкібас ауданында жаңа өндіріс орындары іске қосылып, 3 мың 635 жаңа жұмыс орны ашылады. Жыл соңына дейін ауыл шаруашылығы өнімінің көлемін 60 млрд. теңгеден асыру жоспарланған. Алдағы үш жылда жалпы құны 10 млрд. теңгеден асатын 9 инвестициялық жоба іске асырылмақ. Нәтижесінде 200 жаңа жұмыс орны ашылып, ауыл шаруашылығы өнімінің көлемін 2025 жылы 77 млрд. теңгеге жеткізу жоспарланған. Бұл туралы Түлкібас ауданының тұрғындарымен кездесуінде Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалды мәлімдеді.
— Тарихы терең, табиғаты тамаша, ел арасында «Кіші Швейцария» атанып кеткен Түлкібас ауданында өздеріңізбен жүздесіп, маңызды мәселелерді бірге талқылау үшін арнайы келіп отырмын. Ауданда 447 млрд. теңгеге 11 ірі инвестициялық жобаны іске асыру пысықталуда. Атап айтқанда, «Састөбе» инновациялық кешені жылына 100 тонна каустикалық сода, 1 млн. тонна цемент өндірісін қолға алуды жоспарлап отыр. Ауыз су және алкогольсіз сусындардың өндірісі іске қосылады. Жылына 2 мың тонна күркетауық етін өндіру және өңдеу жоспарлауда. Нәтижесінде 3 мың 635 жаңа жұмыс орындары құрылып, өнеркәсіп өнімінің көлемі 128 млрд. теңгеге, салық түсімдерін 13,5 млрд. теңгеге арттыру көзделуде. Былтыр ауданда 408 жаңа жұмыс орны ашылды. «Еңбек» бағыты бойынша 2 мыңнан астам адам жұмыспен қамтылды. Мемлекет басшысының «10 мың тұрғынға 100 тұрақты жұмыс орындарын ашу» жөніндегі тапсырмасының аясында 806 жұмыс орны ашылды,-деді Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалды.
Ауданның жалпы өңірлік өнім көлемі былтыр 89 млрд. теңгені құраса, биыл 6 айда 36,5 млрд. теңгенің өнімі өндірілген. Бюджеттің өзіндік кіріс көлемі артты. Өнеркәсіп өнімі былтыр 16 млрд. теңгеге жетсе, Биыл 6 айда 7,7 млрд. теңгені құрады. Жыл соңына дейін негізгі капиталға тартылған инвестиция көлемін 20,5 млрд. теңгеге жеткізу жоспарлануда.
Түлкібас ауданының брендіне айналған 3 мың гектар алма баулары бар. Оның ішінде 664 гектар — қарқынды бау. Қарқынды бауды дамыту нәтижесінде былтыр 32 мың тонна өнім жиналса, биыл оның көлемі 33 мың тоннадан асады. Жыл соңына дейін шағын және орта бизнестің өнім көлемін 51 млрд. теңгеге жеткізу жоспарланған. Алдағы үш жылда жалпы құны 2,3 млрд. теңгені құрайтын 24 жобаны іске асыру көзделіп, 200-ге жуық жаңа жұмыс орындары ашылады. «Ауыл аманаты» бағдарламасы бойынша 188 млн. теңгеге 31 жоба қаржыландырылды.
Былтыр ауданда 2 жаңа мектеп салынды. 300 орындық мектептің құрылыс жұмыстары жүргізілуде. Бірнеше білім ұяларында жөнделіп жатыр. «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы бойынша Рысқұлов, Састөбе кентінде 2 мектеп салынбақ. 4 елді мекенде фельдшерлік-акушерлік пунктердің құрылысы жүргізілуде. Түлкібас ауданы инфрақұрылымы толық дамыған аудандар қатарында. Жаңа тұрғын үйлердің құрылысына инфрақұрылым тарту жұмыстары биыл қолға алынды. Аудан тұрғындарының 99,8%-ы ауыз сумен қамтамасыз етілген. Тозығы жеткен ауыз су құбырларына қайта құру жұмыстары жүргізілуде.
Облыс әкімінің осыған дейінгі түлкібастықтармен кездесуі кезінде көтерілген мәселелердің бірқатары шешімін тапты. Атап айтқанда, Машат ауылында облыстық маңызы бар автомобиль жолын жөндеу үшін 595 млн. теңге қарастырылып, құрылыс толығымен аяқталды. Су құбырлары ауыстырылып, тасжолдар төселді. Ауыз су жүргізу жұмыстары жүргізіліп, ішкі көшелер жөнделуде. Түлкібас кентіндегі мектепті жөндеуден өткізуге қаржы қаралды. Спорт кешені мен интернаттың сәулет-жоспарлау құжаттары дайындалуда.
Кездесуде облыс әкіміне Түлкібас ауданының тұрғындары түрлі ұсыныстары мен пікірлерін айтты, өз өтініштерін жеткізді. Түлкібастықтар өңір басшысынан мемлекеттік бағдарламалар арқылы қолдау алудың жолдарын сұрады. Мектеп, балабақша, спорт алаңын салып беру, ішкі жолдарды жөндеу, жайылым және жарықтандыру мәселелерін көтерді. Жеңілдетілген жанар-жағармай мен тыңайтқыш тапшылығы туралы айтты. Сонымен бірге тұрғындар қоқыс полигонынан зардап шегіп жатқанын жеткізді.
Облыс әкімі халықтың мүдделері мен қажеттіліктерін ескере отырып, аса қажетті деген салалардың ең бірінші кезекте қаржыландырылатынын атап өтті. Аудан әкіміне жекеменшік мектеп, спорт нысандарын салуда жергілікті кәсіпкерлерді тартуды тапсырды. Барлық жұмыстар кешенді жоспар аясында жүзеге асатынын айтып, айтылған әр ұсыныс-талап бойынша жауапты сала басшыларына тапсырма берді.
Сондай-ақ облыс әкімі жеке қабылдауға келген азаматтардың сұрақтарына жауап беріп, барлық мәселенің заң аясында шешілетінін жеткізді. Дархан Сатыбалдының халықпен кездесулері басқа аудан, қалаларда жалғасын табады.
Түлкібас ауданының тұрғыны Султанбек Алтынай «2021 – 2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі Ұлттық жобасы» негізінде «Мемлекеттік қайтарымсыз грант» алған. Қазіргі таңда бизнес жобасына сәйкес тігін шеберханасын ашып, кәсібін дөңгелетіп отыр. Шеберханада ұлттық және мерекелік киімдер, жаңа үлгідегі көйлектер, ұл-қыздарға арналған киімдер тігіліп, тұтынушыларға ұсынылуда. Сондай-ақ, күнделікті тігін шеберханасының қызметіне жүгінушілерге де қызмет көрсетеді.
Айта кетейік, жеке кәсіпкер тігін шеберханасына қосымша 5 жұмысшыны қабылдаған. Осылайша ол, жергілікті тұрғындарды жұмыспен қамтуға да үлесін қосып отыр. Сұраныс артып жатса, алдағы уақытта тағы да жұмысшылар санын көбейту жоспарда бар дейді шеберхана иесі.
Сұлтанбек Алтынай бұл кәсіпке әбден бейімделген, тігін саласында біліктілігі жоғары. Арнайы оқыту курстарынан өтіп, сертификат және түрлі іс-шараларға қатысып алғыс хаттармен марапатталған. Ұжымдағы қызметкерлер де оның еңбексүйгіштігін, адамға деген адалдығын және мақсатына жету жолында аянбай тер төгіп, жұмыс жасап жүргендігін айтады.
Тиісінше, қыз-келіншектер кәсіпкерден үлгі алып, оларда кәсіп ашуға, өз ісін бастап өркендетуге құштар болады екен. Иә, расында «Еңбек адамы» елдің қай тұсында жүрсе де әрбір әрекетінен берекет табары сөзсіз.
Төлеби ауданының халқының негізгі күн көрісі – мал және егін шаруашылығы. Бұл бағытта ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге мемлекет тарапынан қолдау көп. Ауданда кіші және орта бизнесті дамыту үшін 2023 жылдың басынан 5 650 азаматқа 3 млрд 970 млн теңге жеңілдетілген несие берілген. Оның ішінде ««Оңтүстік» АИО» ЖШС және «Ырыс» МКҰ арқылы 99 млн теңгеге 14 жоба қаржыландырылған.
Сонымен қатар, «Ауыл аманаты» жобасы аясында жұмысшы топ құрылып, халықтың жұмыспен қамтылу деңгейін арттыруда. Мәселен, Киелітас, Көксәйек, Бірінші Мамыр, Қаратөбе ауылдық округтерінде 24 азамат аталған жобаның игілігін көрді.
Бұған қоса, 2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба шеңберінде өз бизнесін бастағандарға 400 АЕК немесе 1 млн 380 мың теңге шеңберінде қайтарымсыз гранттар бөлінді.
Аудан тұрғындары арасында қайтарымсыз грант алып, кәсібін дөңгелетіп отырғандар саны артып келеді. 2022-2023 жылдар аралығында ұлттық жоба шеңберінде жаңа кәсіптерді іске асыру үшін 218 грант берілген.
Түлкібас ауданында «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында жұмыс іздеуші азаматтарға тиісті қолдау көрсетіліп жатыр. Бұл бағытта бос жұмыс орындарының жәрмеңкесі тұрақты түрде өткізіліп, азаматтарға «Халықты жұмыспен қамту туралы» Заңына сәйкес заңдылықтары, «Электрондық еңбек биржасы» ақпараттық порталы (enbek.kz) арқылы бос жұмыс орындарын іздеу мүмкіндіктері туралы түсіндірме жұмыстары да жүргізілуде. Сонымен қатар «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында ұйымдастырылатын жұмыс орындарына қатысу тәртібі тұрғындарға түсіндіріліп, мамандар бағдарламаға қатысу бойынша насихат жұмыстарын атқарып келеді.
Бұған дейін дәл осы бағытта өткізілген жәрмеңкеге 16 жұмыс беруші мекемелерден 29 бос жұмыс орындарының мәліметі ұсынылған. Оның ішінде білім саласынан 10, денсаулық сақтау саласынан 10 бос жұмыс орны және басқада салалардан 9 бос орындарға сұраныстар болды. Жәрмеңкеден кейін 5 жұмыс іздеуші азаматқа жұмысқа орналасу үшін жолдама берілген. Сонымен қатар, «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында субсидияланатын уақытша жұмыс орындарына, айта кеткенде қоғамдық жұмыстарға 210 уақытша жұмыс орны, жастар практикасы бағдарламасы бойынша 31 уақытша жұмыс орындары ұсынылды.
Түлкібас ауданының тұрғындары қосымша ақпараттар мен мәліметтерді Түлкібас аудандық Мансап орталығынан біле алады. Айта кетейік, биыл шілде айынан бастап бұған дейін жұмыс істеп келген «Халықты жұмыспен қамту орталықтары» енді, Мансап орталықтары болып қайта құрылды. Жаңадан құрылған еңбек мобильділігі орталықтарының негізгі қызметін еліміздің Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі бекітті. Яғни, аталған мекеме жұмыс күшіне сұраныс пен ұсынысты талдау, болжау негізінде өңірдің еңбек ресурстарының теңгерімдерін қамтамасыз ету, өңірлік жұмыспен қамту карталарын әзірлеу және оларды жергілікті жерлерде іске асыруды үйлестіруді жүзеге асырады. Сондай-ақ, жұмыспен қамтудың барлық мемлекеттік бағдарламалар мен жеке бастамалар шеңберінде ашылатын жұмыс орындарының құрылуына мониторинг жасайды. Жұмыспен қамтамасыз ету мақсатында азаматтардың ерікті көші-қонына жәрдемдесіп, азаматтарды көшіру бағдарламаларын өңірлік деңгейде үйлестіруді және жұмыс іздеуші ретінде жүгінген азаматтарды тіркеумен айналысады.
Жалпы алғанда, орталықтың негізгі мақсаты «Ұлттық жоба» арқылы халықты нәтижелі жұмыспен қамтуға жәрдемдесу және азаматтарды кәсіпкерлікке тарту болып табылады. Бұл орталық жұмыссыз азаматтарды есепке тіркейді, жұмысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлем тағайындау үшін қажетті құжаттарды қабылдайды. Жұмыссыздарды тұрақты жұмыс орындарына жұмысқа орналасуға жәрдем береді, кейбіріне уақытша жұмыс орындарын ұсынады. Еңбек нарығында сұранысқа ие мамандықтар бойынша қысқа кәсіптік оқытуды ұйымдастырады. Сонымен қатар, әлеуметтік кәсіптік бағдар беру жұмыстарын да қоса атқарады. Азаматтардың барлық санаттарына арналған бос орындар жәрмеңкесін және халық арасында ақпараттық түсіндіру жұмыстарын жүргізеді. Сондықтан кез-келген жұмыс іздеуші азаматтар немесе өз кәсібін дамытуды қалайтын жеке кәсіпкерлер, сондай-ақ мемлекеттік бағдарламаларға қатысуға ниетті тұрғындар Түлкібас аудандық Мансап орталығының қызметіне жүгіне алады.
