Балықты ауылдық округіне қарасты Көкбұлақ ауылының тумасы, бес баланың әкесі Әбдіқадыров Ерлан есімді азамат «Ауыл аманаты» жобасына қатысуға ниет білдіріп, 2,5 пайызбен 7 000 000 млн теңге көлемінде несие алған. Алғашында «Балық» шаруашылығына қызығушылық танытып, кейіннен мал шаруашылығына бет бұрған. Ағымдағы жылдың тамыз айында өтінімі мақұлданып қабылданған соң, қаржыны мақсатты пайдалану үшін 12 бас жылқы алып, өз шаруашылығын бастап отыр. Ерлан Әбдіқадыров мақсаты жылқы санының басын көбейтіп, кәсіп көзіне айналдыру.
«Бүгінгі таңда, ауыл тұрғындарына жақсы көңіл бөлініп жатыр. Мемлекет басшысы да ауылдарды өркендету, дамыту, тұрғындарына қолайлы жағдай жасауды үнемі айтып келеді. Бұл «Ауыл аманаты» жобасының берері мол деп білемін. Тек істің көзін таба білу керек, сонда ғана табыс көбейеді. Бастапқыда балық шаруашылығын бастауды ойлағанмын, кейін отбасы, туған-туыспен ақылдасып жылқы, яғни бие асырауды жөн деп санадық. Қазақ халқы қашанда жылқыны серік еткен ғой. Сондықтан бізде осындай шешім қабылдадық. Енді алдағы уақытта жылқы санын көбейтіп, биелерден саумал, қымыз алуға болады. Тағы да басқа жоспарларды жүзеге асыруға мүмкіндік алып отырмыз. Мемлекеттің мұндай қолдауына ризашылығымды білдіремін», дейді Көкбұлақ ауылының тұрғыны Ерлан Әбдіқадыров
Түлкібас ауданының Балықты округіне қарасты Абай ауылының тұрғыны Нақыпбеков Ерлан Мейірбекұлы «Ауыл аманаты» жобасының игілігін көруде. Ол, мемлекет тарапынан берілетін жеңілдетілген 2,5 пайыздық несие жобасын естіген соң, әкімдікке тиісті құжаттарын өткізіп, қатысуға ниет білдірген. Нәтижесінде 39 жастағы азаматтың құжаттары мақұлданып, жеңілдетілген несиемен 5 000 000 млн теңге көлемінде қаржы алған.
Бүгінде, ауыл тұрғыны Ерлан Мейірбекұлы құс шаруашылығын дамыту мақсатында 585 бас бройлерлік тауықтар, балапан басып шығаратын 3 инкубатор сатып алған. Қазіргі таңда рет-ретімен инкубатордан балапандар басып шығуда.
Кәсіпкер құстардың басын көбейтіп, аудан төңірегінде сатылымға шығарып, бизнесін дамытуды жоспарлап отыр. Тиісінше кәсіптің қыр-сырын меңгеріп, үй құстарына күтім жасау, жем-шөбін уақытылы беру және алдағы уақытта құс етін өндіру секілді бастамаларды да қолға алмақ.
Шаруашылық иесі жобаның ұйымдастырушыларына отбасының атынан ризашылықтарын білдіріп отыр. Себебі, кәсіп бастау жанұяның тұрмыс-тіршілігін жақсартуға, өз идеяларын іске асыруға мүмкіндік беруде.
«Қазіргі таңда, елімізде еңбек етемін деген адамға мемлекеттен қолдаулар өте көп. Тек жалқау болмау керек деп ойлаймын. Жеңілдетілген несиелер де беріліп жатыр. Құс шаруашылығын бастау иядеясын жүзеге асыру менің арманым еді, енді қазір кәсібіме айналып отыр. Мақсатым да бар. Осы істі өркендетіп, табысымды арттырып, жаңа бастамаларды қолға алсам деген ниеттемін», дейді Ерлан Нақыпбеков
Айта кетейік, «Ауыл аманаты» жобасы бастау алғалы бері Балықты округі көлемінде жалпы 69 азамат қатысуға ниет білдірсе, 50 азаматтың өтінімі мақұлданған.
Түлкібас аудандық Мансап орталығының директоры Байбатчаев Ерсұлтан Жаңабайұлы және орталықтың қызметкерлері ауыл тұрғындарымен кездесіп, мемлекеттік бағдарламалардың тиімділігі мен жаңа жобаларды жүзеге асыру бойынша нақты шараларды қабылдап келеді. Олар халыққа “2021 — 2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жобасы “ туралы , “Жастарға арналған 2,5 пайызды несие” және “Атаулы әлеуметтік көмек” бойынша түсіндіру жұмыстарын жүргізуде. Бүгінге күнге дейін жұмысшы топ Шақпақ, Жабағылы, Кемербастау ауылдық округтері мен Түлкібас кентінде болды. Сонымен қатар Машат, Келтемашат, Майлыкент, Жаскешу, Балықты, Арыс, Ақбиік, Рысқұлов, Тастұмсық, Мичурин ауылдық округтері және Састөбе кентінде де тұрғындарымен кездесіп, атқарылып жатқан жұмыстарды баяндады.
Жиында Мансап орталығының мамандары жалпы «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жобасы» аясында субсидияланатын жұмыс орындарын ұйымдастыру қалай жүзеге асатынын атап өтті.
Айта кетейік, Ұлттық жоба аясында жұмыспен қамтудың белсенді шаралары іске асырылады. Бірінші жұмысы және табысы жоқ, лайықты жұмыс іздеп жүрген адам, жұмысқа орналасуына жәрдемдесу үшін өтініш жасаған кезде тұрғылықты жері бойынша мансап орталығына тікелей немесе «электрондық үкімет» веб-порталы және «Электрондық еңбек биржасы» мемлекеттік ақпараттық порталы арқылы жұмыс іздеп жүрген адам ретінде тіркеле алады. Үш жұмыс күні өткеннен кейін жұмыс іздеуші ретінде тіркеуде тұрған адам жұмыссыз мәртебесіне ие болады. Жұмыссыз мәртебесіне ие болған адамдар мамандықтарына немесе жас мөлшеріне қарай уақытша жұмыспен қамтудың белсенді шараларына қатыстырылады.
Жұмыспен қамтудың белсенді шараларына қатысу үшін мемлекеттік және жеке сектордағы мекемелер (ауылдық округ әкімшіліктері, бөлімдер, шаруа қожалықтары, жеке кәсіпкерлер) электронды еңбек биржасы арқылы тапсырыс бере алады. Берілген тапсырыстарды жергілікті атқарушы орган қарап, оң немесе теріс шешім шығарады.
Жұмыспен қамтудың белсенді шараларының бірі — қоғамдық жұмыс.
Қоғамдық жұмысқа жұмыссыздар 12 айға дейін қатыса алады. Қоғамдық жұмысқа басым бағыт мамандығы жоқ жұмыссыздар болып табылады. Қоғамдық жұмысқа жеке секторлар да жұмысшы алуға болады. Жалақы мөлшері 70 000 теңге.
Тиісті құжаттар:
Жеке басты куәландыратын құжат көшірмесі;
Еңбек қызметің растайтын құжат көшірмесі;
Бар болса, білімі туралы құжат көшірмесі (аттестат, куәлік, диплом).
Ал, қысқа мерзімдік курсқа жұмыс берушілдердің тапсырысы негізінде жұмыссыз адамдар оқытылып, сол мамандықтары бойынша тұрақта жұмысқа орналасуға мүмкіндігі бар. Мемлекет тарапынан жұмыссызға ай сайын 21 787 теңге шәкірт ақы, медасмотрден өтуге 2 АЕК (6900 тг), жол шығынына (ары-бергі шет жақ ауылдар үшін ) 4 АЕК(13 800тг), алыс елді мекендерден келіп оқитындар үшін жатақхана шығынына ай сайын 10 АЕК (34 500 тг) төленеді.
Тиісті құжаттар:
Жеке басты куәландыратын құжат көшірмесі;
Еңбек қызметің растайтын құжат көшірмесі;
Бар болса, білімі туралы құжат көшірмесі (аттестат, куәлік, диплом).
Денсаулығы бойынша медициналық анықтамасы.
Әлеуметтік жұмыс орны – халықты жұмыспен қамту орталығымен шарт негізінде жұмыссыздарды жұмысқа орналастыру үшiн олардың жалақысын субсидиялау арқылы жұмыс беруші құратын жұмыс орны. Жалақының субсидияланатын мөлшері 35%-ды құрайды, бірақ 20 АЕК-тен аспайды. Мерзімі 12 айға дейін.
Әлеуметтік жұмыс орындары барлық меншік нысанындағы кәсіпорындар мен ұйымдарда, сондай-ақ үйде ұйымдастырылады, бұл ретте салық және басқа да әлеуметтік аударымдарды ұдайы жүргізетін, жалақы бойынша мерзімі өткен берешегі жоқ және бір жылдан астам қызмет ететін жұмыс берушілер қатысуға жіберіледі.
Тиісті құжаттар:
Жеке басты куәландыратын құжат көшірмесі;
Бар болса еңбек қызметің растайтын құжат көшірмесі;
Бар болса, білімі туралы құжат көшірмесі (аттестат, куәлік, диплом).
Жастар практикасы меңгерген мамандығы бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарының түлектері қатарындағы, алдыңғы 3 жыл ішінде оқуын аяқтаған және 29 жастан аспаған жұмыссыздарға арналған.
Жастар практикасы бойынша жұмыс уақытша сипатқа ие болады. Жастар практикасының ұзақтығы 12 (он екі) айдан аспайды. Жалақысы 30 АЕК (103500 тг. қолдарына 79811 тг).
Тиісті құжаттар:
Жеке басты куәландыратын құжат көшірмесі;
Бар болса еңбек қызметің растайтын құжат көшірмесі;
Бар болса, білімі туралы құжат көшірмесі (аттестат, куәлік, диплом).
«Алғашқы жұмыс орны»жобасы шеңберінде жұмыс берушілерге жіберілетін 29 жасқа дейінгі орта білімі бар жұмыссыз жастар қатыса алады. Мемлекет тарапынан ай сайын жұмысшыға 30 АЕК (103500 тг.қолдарына 79811 тг) субсидия мақсатында жалақы төленеді. Қатысу мерзімі бойынша 18 айдан аспайды және қатысу мерзімі аяқталғаннан кейін келісім шарт бойынша жұмыссызды кемінде 12 (он екі) ай мерзімге тұрақты жұмыс орнына жұмысқа қабылдауға міндетті.
Тиісті құжаттар:
Жеке басты куәландыратын құжат көшірмесі;
Бар болса еңбек қызметің растайтын құжат көшірмесі;
Бар болса, білімі туралы құжат көшірмесі (аттестат, куәлік, диплом).
Күміс жасжобасына 50 жастан асқан зейнет жасына дейінгі жұмыссыз адамдар 3 жыл мерзімге қатыса алады.Мемлекет тарапынан 1 жылы жалақының 70%-ы 30 АЕК-ке дейін (103500тг), 2 жылы 65%-ы 30 АЕК-ке дейін, 3 жылы 60%-ы 30 АЕК-ке дейін субсидияланады. Жұмыс беруші келісімшарт аяқталғаннан кейін қатысушыны зейнеткерлікке шыққанға дейін тұрақты жұмысқа қабылдауы тиіс.
Тиісті құжаттар:
Жеке басты куәландыратын құжат көшірмесі;
Бар болса еңбек қызметің растайтын құжат көшірмесі;
Бар болса, білімі туралы құжат көшірмесі (аттестат, куәлік, диплом).
Ұрпақтар келісімшартыжобасына соңғы 2 жыл ішінде орта және жоғарғы оқу орындарын аяқтаған 29 жасқа дейінгі жастар мамандығына сәйкес қатыса алады. Мерзімі 6 айға дейін, жалақы 30 АЕК (103500тг. қолдарына 79811 тг). Жұмыс беруші 6 ай мерзімге зейнеткерлікке шығатын адамды тәлімгер ретінде тағайындайды. Тәлімгер зейнеткерлікке шыққан кезде қатысушы тұрақты жұмысқа қабылдануы тиіс.
Тиісті құжаттар:
Жеке басты куәландыратын құжат көшірмесі;
Бар болса еңбек қызметің растайтын құжат көшірмесі;
Бар болса білімі туралы құжат көшірмесі (аттестат, куәлік, диплом).
Түркістан қаласының әкімдігі «Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі» ММ «Қамқорлық жанұя орталығы» КММ мен Түркістан облысы Кәсіпкерлер палатасының арасында меморандум түзілген. Екі жақты келісім бойынша қос тарап көпбалалы мұқтаж отбасыларға, мүмкіндігі шектеулі жандарға әлеуметтік қызметтер көрсету бойынша бірлесіп жұмыс істеуге уағдаласқан.
Түркістан облысы Кәсіпкерлер палатасының директоры Асылан Ибадуллаев «Қамқорлық жанұя орталығы» КММ-не арнайы барып, кәсіпкерлермен жүздесті. Жанұя орталығының директоры Жібек Әшірхантегі Асылан Сейілбекұлын мекемеде атқарылып жатқан жұмыстармен таныстырды. Кездесу барысында палатының жанынан ашылған әйелдер кәсіпкерлігін дамыту орталығымен тығыз жұмыс жүргізу жөнінде сөз болды.
«Аз қамтылған, мүгедектігі бар жандарды тәрбиелеп отырған және көпбалалы толық емес отбасылардың мұқтаждықтарын анықтау, кеңес беру, отбасы мүшелерін тұрмыстық депресиядан шығару үшін психологиялық қолдау көрсету, бейімдеу шараларына қатыстыру, оқу курстарын ұйымдастыру, құқықтық кеңес беру, демеушілер есебінен қолдау көрсету бағытында қызмет көрсетудеміз. Бүгінде 240 азаматша оқу курстарын аяқтап, 8-і мемлекеттік грант иегері атанды. Ал 20 ана қаладағы мейрамхана мен сұлулық салондарына жұмысқа орналасты. Аспаздық курсын бітірген 12 анамыз үйден жартылай фабрикат жасап, тігін курсын бітірген 17 ана тойбастар жасап, үйінде табыс тауып отыр»,- деді Жібек Маштайқызы.
Аталған орталықта тегін оқу курстарына қатысып жүрген азаматшаларға Түркістан облысы Кәсіпкерлер палатасының мамандары «Шағын және орта кәсіпті мемлекеттік қолдау шаралары» және кәсіпкерлер палатасының қаржылай емес қолдау бөлімінің, сонымен қатар әйелдер кәсіпкерлігін дамыту орталығының қызметтері жөнінде түсіндірме жұмыстарын жүргізуде. Сондай-ақ, «Бастау бизнес» жобасына тіркелуге көмектесіп, мемлекеттік гранттар мен төмен пайыздық жеңілдетілген несиелер алу бойынша тегін консультация берілуде.
Түлкібас ауданы бойынша 11-22 қыркүйек аралығында 400 АЕК көлеміндегі мемлекеттік гранттың III-ші легі бойынша өтінім беру басталады. Бұл туралы Түлкібас аудандық әкімдігі мен «Мансап» орталығының әлеуметтік парақшаларында жарияланды.
Өтінімдер қабылдау «Business.enbek.kz» порталы арқылы онлайн режимінде қабылданады. Қатысу үшін үміткер порталға электрондық цифрлық қолтаңба (ЭЦП) арқылы тіркеліп, өтінім бере алады. Ал, интернет желісі төмен немесе порталға қосылуға мүлдем мүмкіндігі жоқ азаматтар тікелей орталықтың көмегіне жүгіне алады.
Мемлекеттік грант қаражаты – ісін жаңа бастаған кәсіпкерлерге өздерінің бизнес-әлеуетін ашуға, өндірісті жолға қоюға және дамытуға, сол арқылы өзін тұрақты табыспен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Әр қатысушы оны тек бір рет қана ала алады.
Өтінім беру үшін қажет:
Порталда тіркелу;
Грант алу шарттарына сәйкестігіне тексеруден өту;
Порталда көрсетілген бизнес-жоспар үлгісін жүктеп алып, оны толтыру және порталға енгізу (өз бетінше бизнес-план жарамайды);
Өтініш нысанын толтыру және ЭЦҚ кілтімен қол қою.
Интернетке немесе компьютерге қолжетімділік болмаған жағдайда, «Мансап» орталықтарының өзіне-өзі қызмет көрсету аймақтарында өтінім беруге болады.
Төмендегі әлеуметтік санаттардың бірінен болу керек:
Еңбекке қарсы көрсетілімдері жоқ мүгедектігі бар адамдар;
Қолданыстағы «кандас» мәртебесі бар адамдар;
Өңіраралық қоныс аударушылар
Атаулы әлеуметтік көмек алушылар, көп балалы отбасыларға және (немесе) оның жұбайына (зайыбына) төленетін жәрдемақы алушылар;
Мүгедектігі бар баланы (18 жасқа дейінгі бала) тәрбиелеп отырған адам (жұбайы/зайыбы);
Асыраушысынан айырылу бойынша жәрдемақы алушылар;
Сонымен қатар, үміткердің «Бастау Бизнес» жобасы бойынша кәсіпкерлік негіздеріне оқыту туралы 3 жылдан аспайтын мерзімге сертификаты болуы тиіс.
Айта кетейік гранттар мынадай мақсаттарға: қажетті жабдық (инвентарь), еңбек құралдары, технологиялық жабдық, жануарлар, төрт түлік, құс, ағаш көшеті, бұталы өсімдіктер, тұқым, көшет сатып алу, жаңа бизнес идеяларды іске асыруға қажет орынжайды жалға алуға беріледі.
Гранттар несие төлеу, тұрғын жылжымайтын мүлікті сатып алу және салу, жер учаскелерін сатып алу, акциздік өнімдерді өндіру сынды тұтынушылық мақсаттарға берілмейді.
Негізі, «Бастау Бизнес» жобасы халықты кәсіпке үйретудің үздік үлгісі болып табылады. Яғни, адамның өзі-өзіне жұмыс істеуіне, табысын еселеуге, кәсіпкерліктің қыр-сырын меңгеруге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, жаңа бизнестердің қалыптасуына, халықтың әл-ауқатын жақсартуға септігін тигізеді.
Жалпы, Түлкібас ауданында Мемлекет басшысының «10 мың тұрғынға 100 тұрақты жұмыс орындарын ашу» бойынша 608 азамат жұмысқа орналасып, ал жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант 44 азаматқа берілген. Бұдан бөлек, аудандағы мүгедектігі бар еңбекке қабілетті 283 адамға әлеуметтік қолдау көрсетілуде. Оның ішінде 8 азамат әлеуметтік жұмыс орнына, 2 азамат жастар практикасына, 2 азамат күміс жас жобасына, 1 азамат алғашқы жұмыс орнына, 45 азамат ақылы қоғамдық жұмысқа, 190 азамат «Бастау Бизнес» кәсіпкерлік негіздерін оқыту курсына жолданса, осындай топтағы 15 азамат жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант алған.
«Бизнес бастау» жобасымен қайтарымсыз грант алып, өз ісін бастаған Түлкібастық косметолог Ғалия Жайшаева беттегі әжімді операциясыз да кетіруге болатынын айтады. Ол мемлекеттік қолдаудың арқасында шетелден арнайы медицицналық құрал жабдықтар сатып алып, қазір соның көмегімен қыз-келіншектердің беттеріндегі қара дақтар мен безеулерді емдеп келеді. Кәсіпкердің бұл салаға келуі де жәй-жәй емес екен. Бұған дейін Ғалия Жайшеваның өз денсаулығында кінәраттар болып, одан арылу жолын іздеген. Косметолог маман бүгінде денсаулығындағы кінәраттан толық арылыпты. Кәсіпкер, жалпы қыз-келіншектердің ажарлы, әсем болып жүргені үлкен бақыт екенін айтады.
«Мен бұған дейін түрлі-түрлі косметологтарға бардым. Алайда емі ешқандай табылған жоқ. Одан кейін өзім, бұл салаға өзім кіріскенді жөн көрдім. Себебі бұл қадам болашақта тек маған ғана емес, өзгеде адамдарға қажет екенін білдім. Сондықтан, нақты шешім қабылдап өз ісіме кірісіп кеттім. Құдайға шүкіршілік етемін, қазір дәл осы бағытта, бұл салада қызмет жасап жүргеніме төрт жылдай уақыт болды. Алғысын білдіретін азаматшалар да арта түсті. Ал, табысым бұрынғыға қарағанда он есеге көбейді десемде болады», дейді косметология орталығының иесі Ғалия Жайшаева.
Бүгінде, Түлкібастықтар Ғалияны еркелетіп «сұлу келіншек» деп атайды екен. Өйткені ол қаншама қыз-келіншектің бетіндегі әжімін отасыз кетіріп, қара дақтары мен безеуін емдеп беріпті. Айта кетейік, сұлулық салонында 16 жыл еңбек еткен келіншек бұған дейін өзінің бетіндегі қара дақтарды қанша емдеткенімен кетіре алмаған айтады. Сосын тәуекелге бел байлап косметология саласына түбегейлі ден қойған. Тиісінше Алматы қаласында білім алып, адамның бет күтімін сақтау және оған қажетті шараларды қолдану бойынша толық зерттеп шыққан.
Мемлекеттен жаңа жобасы арқылы қайтарымсыз грант жеңіп алған кәсіпкер, сол қаражатқа шетелден заман талабына сай арнайы жаңа медицицналық құрал сатып алуға мүмкіндігі болғанын айтады. Озық технология беттегі әжімнен бастап қара дақтар мен безеуді емдейді. Әзірге, Түлкібас ауданында бұл құрылғының баламасы жоқ екен.
Адамның ажары өте нәзік. Сондықтан оған ерекше күтім қажет. Тіпті дұрыс тамақтанбау мен реніштің өзі беттің бұзылуына әкеп соғады, дейді Ғалия Жайшаева.
«Отасыз да әжімді кетіруге болады. Оны арнайы құрылғының көмегімен жүзеге асырамыз. Төрт қабылдаудан кейін нәтижесін көруге болады. Оданда басқа беттегі безеулерден арылуға мүмкіндік береді. Оның көмегімен көптеген кінәраттардан арылуға болады», дейді косметолог.
Жаңа құрылғы қара дақтарды айтапғанның өзінде денеге салынған түрлі суреттерді де кетіреді екен. Бетті медицицналық құрылғымен ғана емес, қарапайым жолмен де әрілеуге болады. Қас-кірпік пен ерін тіпті түтіктерді кетірудің оңай жолы бар, дейді маман.Өзіне келген әрбір қыз-келіншекті мұқият қарап тексеріп, жағдайы ауырлар адамдарды дәрігер кеңесіне жібереді екен. Ал, бетіне әжім түсіп немесе бөртіп кеткен келушілер көп ұзамай, 3-4 қараудан кейін нәтижесін көріп жатыр екен.
«Химиялық, механикалық тазартулар да бар. Плазмолифтинг бар. Бетті вакуммен тазалау, микротоки әдісі де бар. Тек жалғыз құрылғымен жұмыс жасау жеткіліксіз. Мен, мемлекеттік грант арқылы өзге де қосымша керекті құрал-жабдықтарды да алдым. Олардың барлығы отасыз бетті тартуға көмектеседі», дейді Ғалия Жайшаева.
Түлкібас ауданында өткен жылы Ғалия Жайшаева секілді жеке кәсібін бастайымын деген 183 адам қайтарымсыз гран жеңіп алған. Барлығы өз кәсібін дөңгелетіп, дамытып келеді екен. Ал, биыл 90 адамға қаржы бөлінбек. Қазіргі таңда оның 44-і комиссия қорытындысымен грант алып, бизнестерін бастап кеткен. Барлығы жіті бақылауға алынып, кәсіпкерлер әр тоқсан сайын «Enbek.kz» сайтына өз жұмыстары туралы есеп беріп отырады екен.
«Барлық ақпарат интернет желісіндегі «Enbek.kz» сайтында жарияланған. Бұл бағытта қайтарымсыз грантқа мүгедек бала асыраушы отбасылар, көпбалалы отбасылар, асыраушысынан айырылған отбасылар, мүгедектігі бар бірақ жұмысқа жарамды жұмыссыз азаматтар, көші-қон бағдарламасымен өзге өңірлерден көшіп келген адамдар, сонымен қатар атаулы әлеуметтік көмек алушы отбасылар да «Enbek.kz» сайты арқылы өтініш білдірсе болады», дейді Түлкібас аудандық «Мансап» орталығының директоры Ерсұлтан Байбатчаев.
Жуырда жобаның үшінші кезеңіне құжат қабылдау басталады екен. Барлығы онлайн түрінде жүргізіледі. Сондықтан мекемеге келіп кезек күтудің қажеті жоқ. Егер интернеті нашар ауыл тұрғындары немесе сайтқа өтінім беруді білмейтін азаматтар болса, Түлкібас ауданының орталығындағы «Мансап» орталығына келіп тіркелуілеріне болады. Онда арнайы бұрыш жасақталып, мамандар тегін кеңес береді, дейді орталықтағылар.
Биыл Түлкібас ауданында «Әлеуметтік жұмыс» орындарына 203 азамат , «Жастар практикасына» 115 азамат , ал «Алғашқы жұмыс орны» жобасына 43 азамат жолданған. Сонымен қатар, «Күміс жас» жобасына 71 азамат , «Ақылы қоғамдық» жұмысқа 821 азамат жолданса, тұрақты жұмыспен қамтылғандар саны 741 адамға жетіп отыр.
Аталған мемлекеттік бағдарламалар аясында, жұмысқа орналасып, еңбек етіп жүгендердің бірі — Түлкібас кентінің тұрғыны Өмерсерік Жанна Ерімбетқызы. Ол, ағымдағы жылы “Алғашқы жұмыс орны” бағдарламасымен жұмыссыздыққа тіркелген.
Тиісінше, халықты нәтижелі жұмыспен қамтуға жәрдемдесуді және азаматтарды кәсіпкерлікке тартуды, сондай-ақ еңбек нарығында сұранысқа ие мамандықтар бойынша қысқа кәсіптік оқытуды ұйымдастырып, жұмыссыздарды тұрақты жұмыс орындарына орналасуға жәрдем беретін орталық арқылы ЖК“Жарылгасова“ әсемдік салонына касметолог болып жұмысқа жолданған. Қазіргі таңда, Өмерсерік Жанна тиісті жұмыстарын абыроймен атқарып келеді.
— «Мен Түлкібас ауданындағы Түлкібас кентінің тұрғынымын. Биыл өзіме жұмыс іздеп, жұмыссыздарды тіркейтін орталыққа бардым. Мекемедегі қызметкерлерге жағдайымды айтып, олардан тиісті кеңес алдым. Осылайша, «Алғашқы жұмыс орны» бағдарламасының бар екенін біліп, толық ақпарат алдым және жұмысқа орналасуға мүмкіндік барын білдім. Сосын, орталықтың мамандары маған қолдау білдіріп, менің «Жарылгасова» жеке кәсіпкерлігінің әсемдік салонына жұмысқа орналасуыма жәрдемдесті. Мұнда келгенімде, жұмыс беруші кәсіпкер азаматтарда демеу білдіріп, тәжірбиемді шыңдауға, өзім қалаған жұмысты атқаруыма мүмкіндік жасады. Жалпы, ауданда жұмыс іздеген тұрғындарға жұмыс табылады. Тек, еңбек ете білу қажет деп ойлаймын. Маған, жасап жатқан жұмысым ұнайды» — дейді Жанна Ерімбетқызы.
Айта кетейік, жас мамандар жоғарғы оқу орындарын немесе колледжді бітіргеннен кейін бірден жұмыс таба алмай жүріп қалатыны белгілі. Өйткені, жұмыс берушілер көбіне тәжірибесі бар кадрларды жұмысқа алу бағытына басымдық береді. Осы орайда, оқу орны түлектерін қолдау мақсатында «2021 — 2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» шеңберінде жас мамандарды жұмыспен қамтуға қолдау көрсету және жәрдемдесу бойынша нақты іс-шаралары жүзеге асырылуда. Яғни, «Алғашқы жұмыс орны» жобасы жастардың еңбек нарығында бәсекеге қабілеттілігін арттыру және оларды қажетті еңбек дағдылары мен бірінші жұмыс орнында бейімдеуді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Жұмыс беруші «Мансап» орталығымен келісім негізінде, Ұлттық жобаға қатысушыны кемінде 24 ай мерзімге тұрақты жұмысқа орналастырады, ал мемлекет тарапынан жұмысшының жалақысы 1 жыл субсидияланады. Жергілікті бюджеттен ай сайынғы субсидия мөлшері салықтарды, міндетті әлеуметтік аударымдарды, пайдаланылмаған демалыс үшін өтемақыны және банктік қызметтерді, сонымен қатар экологиялық төлемдерді қоспағанда 30 айлық есептік көрсеткішті құрайды.
«2021 — 2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында білім беру ұйымдарының түлектеріне алғашқы жұмыс тәжірибесін жинауға және жұмысқа орналасуына септігін тигізетін жобалардың тағы бірі — Жастар практикасы. Бұл бағытта Түлкібас ауданында жүзден аса азаматтар жұмысқа жолданса, солардың бірі Тажетдинова Қолқанат Майрамқызы. Ағымдағы жылдың 18- ші мамыры күні “Жастар Практикасы” бағдарламасымен жұмыссыз тіркеліп тұрған Түлкібас кентінің тұрғыны Қолқанат Майрамқызы “Ауыл шаруашылығы мен Жер қатынастар бөлімі “ КММ — не жолданған болатын. Қазіргі таңда тиісті жұмыстарын абыроймен атқаруда.
« — Мен 2022 жылы М.Әуезов атындағы университетті биотехнолог мамандығы бойынша тәмамдадым. Қазіргі таңда, жастар практикасымен аудандағы Ауыл шаруашылығы мен жер қатынастар бөліміне жұмыс жасауға келдім. Жоғарғы оқу орнынан кейін, бұл жоба маған үлкен қуаныш силап отыр. Яғни, алған білімімді жұмыспен, іс жүзінде дәлелдеуге, тәжірбие жинақтауыма және жастар практикасынан кейін тұрақты жұмысқа орналасуыма мүмкіндіктер арта түсетініне сенімдімін», дейді Қолқанат Тажетдинова
Ал, Састөбе кентінің тұрғыны Шымырбаева Әтіркүл Күбейқызы, ағымдағы жылдың ақпан айында “Күміс Жас” бағдарламасымен жұмыссыздыққа тіркеліп, «Нұрлы жол» жеке кәсіпкерлігіне аспазшы болып жұмысқа жолданған. Қазіргі таңда, өзінің адал қызметімен еңбек ақысын тауып жүрген Әтіркүл Шымырбаеваны мекеменің басшылығы да қолдап отыр.
— «Бүгінде «Нұрлы Жол» жеке кәсіпкерлігінің тамақтану орнын дамытып келеміз. Келушілер мен тұтынушылар да күн санап артуда. Сондықтан, Мансап орталығы арқылы «Күміс жас» бағдарламасымен зейнет жасына жақындаған Әтіркүл Күбейқызын жұмысқа қабылдадық. Ол , аспазшы болып жұмыс жасауда. Өзінің жұмысын өте жақсы атқарады және басқа қызметкерлерге өзінің еңбегі арқылы үлгі болып жүр. Жалпы, аспазшымыздың әзірлеген дәмді тағамдарына келушілер де ризашылығын білдіріп жатады», — дейді кәсіп иесі Ұлжалғас Пернебаева
Сондай-ақ, Түлкібас аудандық «Мансап» орталығының мәліметінше жыл басынан бері ауданда «Жаңа жұмыс» орнына 56 адам жолданған. Мемлекет басшысының «10 мың тұрғынға 100 тұрақты жұмыс орындарын ашу» бойынша 608 азамат жұмысқа орналасыпты. Жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант 44 азаматқа берілген.
Солардың бірі — Түлкібас ауданының тұрғыны Ғалия Жайшаева. Ол, ұлттық жоба негізінде “Мемлекеттік қайтарымсыз грант” алып, қазіргі таңда бизнес жобасына сәйкес “Косметологиялық қызметтер” көрсету арқылы, өз кәсібін дөңгелетіп отыр. Мемлекеттен берілген қаражатқа тиісті құрал-жабдықтар алып, өз бизнесін өркендеткен Ғалия Жайшаева, соңғы жылдары жалпы косметологиялық қызметке жүгінетін адамдардың қатары көбейгенін және бұл бағытта емдік шаралар да атқарылатынын айтады.
Ал, жаңа бизнес идеясын қорғап, мемлекеттің қайтарымсыз қаражатына ие болған көпбалалы ана Махаббат Сапарбекова, бүгінде тігін шеберханасының жұмысын жүргізіп, жергілікті тұрғындарға қызмет көрсетіп жатыр. Тігін шебері жеке тапсырыстарды да қабылдап, табысын еселеуді қолға алған. Жеке кәсіпкер мемлекеттік қолдаудың арқасында заман талабына сай жаңа құрылғыларды сатып алуға мүмкіндік алған.
Бұдан бөлек, Түлкібас ауданында мүгедектігі бар еңбекке қабілетті 283 адамға әлеуметтік қолдау көрсетіліп келеді. Оның ішінде 8 азамат әлеуметтік жұмыс орнына, 2 азамат жастар практикасына, 2 азамат күміс жас жобасына, 1 азамат алғашқы жұмыс орнына, 45 азамат ақылы қоғамдық жұмысқа, 190 азамат «Бастау Бизнес» кәсіпкерлік негіздерін оқыту курсына қатысып, 15 азамат жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант алған және 20 азамат деректер қорындағы бос жұмыс орнына жолданған.
Түлкібас ауданында «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында жұмыс іздеуші азаматтарға тиісті қолдау көрсетіліп жатыр. Бұл бағытта бос жұмыс орындарының жәрмеңкесі тұрақты түрде өткізіліп, азаматтарға «Халықты жұмыспен қамту туралы» Заңына сәйкес заңдылықтары, «Электрондық еңбек биржасы» ақпараттық порталы (enbek.kz) арқылы бос жұмыс орындарын іздеу мүмкіндіктері туралы түсіндірме жұмыстары да жүргізілуде. Сонымен қатар «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында ұйымдастырылатын жұмыс орындарына қатысу тәртібі тұрғындарға түсіндіріліп, мамандар бағдарламаға қатысу бойынша насихат жұмыстарын атқарып келеді.
Бұған дейін дәл осы бағытта өткізілген жәрмеңкеге 16 жұмыс беруші мекемелерден 29 бос жұмыс орындарының мәліметі ұсынылған. Оның ішінде білім саласынан 10, денсаулық сақтау саласынан 10 бос жұмыс орны және басқада салалардан 9 бос орындарға сұраныстар болды. Жәрмеңкеден кейін 5 жұмыс іздеуші азаматқа жұмысқа орналасу үшін жолдама берілген. Сонымен қатар, «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында субсидияланатын уақытша жұмыс орындарына, айта кеткенде қоғамдық жұмыстарға 210 уақытша жұмыс орны, жастар практикасы бағдарламасы бойынша 31 уақытша жұмыс орындары ұсынылды.
Түлкібас ауданының тұрғындары қосымша ақпараттар мен мәліметтерді Түлкібас аудандық Мансап орталығынан біле алады. Айта кетейік, биыл шілде айынан бастап бұған дейін жұмыс істеп келген «Халықты жұмыспен қамту орталықтары» енді, Мансап орталықтары болып қайта құрылды. Жаңадан құрылған еңбек мобильділігі орталықтарының негізгі қызметін еліміздің Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі бекітті. Яғни, аталған мекеме жұмыс күшіне сұраныс пен ұсынысты талдау, болжау негізінде өңірдің еңбек ресурстарының теңгерімдерін қамтамасыз ету, өңірлік жұмыспен қамту карталарын әзірлеу және оларды жергілікті жерлерде іске асыруды үйлестіруді жүзеге асырады. Сондай-ақ, жұмыспен қамтудың барлық мемлекеттік бағдарламалар мен жеке бастамалар шеңберінде ашылатын жұмыс орындарының құрылуына мониторинг жасайды. Жұмыспен қамтамасыз ету мақсатында азаматтардың ерікті көші-қонына жәрдемдесіп, азаматтарды көшіру бағдарламаларын өңірлік деңгейде үйлестіруді және жұмыс іздеуші ретінде жүгінген азаматтарды тіркеумен айналысады.
Жалпы алғанда, орталықтың негізгі мақсаты «Ұлттық жоба» арқылы халықты нәтижелі жұмыспен қамтуға жәрдемдесу және азаматтарды кәсіпкерлікке тарту болып табылады. Бұл орталық жұмыссыз азаматтарды есепке тіркейді, жұмысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлем тағайындау үшін қажетті құжаттарды қабылдайды. Жұмыссыздарды тұрақты жұмыс орындарына жұмысқа орналасуға жәрдем береді, кейбіріне уақытша жұмыс орындарын ұсынады. Еңбек нарығында сұранысқа ие мамандықтар бойынша қысқа кәсіптік оқытуды ұйымдастырады. Сонымен қатар, әлеуметтік кәсіптік бағдар беру жұмыстарын да қоса атқарады. Азаматтардың барлық санаттарына арналған бос орындар жәрмеңкесін және халық арасында ақпараттық түсіндіру жұмыстарын жүргізеді. Сондықтан кез-келген жұмыс іздеуші азаматтар немесе өз кәсібін дамытуды қалайтын жеке кәсіпкерлер, сондай-ақ мемлекеттік бағдарламаларға қатысуға ниетті тұрғындар Түлкібас аудандық Мансап орталығының қызметіне жүгіне алады.
Түлкібас ауданында алдағы 3 жылда өнеркәсіп саласы бойынша 447 млрд теңгелік 11 жобаны сүйемелдеу жұмыстары жүргізіліп, жобалар іске асырылған жағдайда 3635 жаңа жұмыс орны ашылмақ,-деп хабарлайды ТАQ.KZ тілшісі. Аталған ақпаратты Түркістан өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Түлкібас ауданының әкімі Нұржан Ізтілеуов мәлімдеген.
«Ауданда 6 айдың қорытындысымен негізгі капиталға бағытталған инвестиция көлемі 7 466,8 млн. теңгені құрады. Одан бөлек, көтерме және бөлшек сауда тауар айналымы 6 айлық нәтижемен 6 873,8 млн. теңгеге жетіп, өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 100,3% құрады. Аудандағы шағын және орта бизнес субъектілерінің саны 10 мыңға жетіп, оларда 12 720-ға жуық адам жұмыспен қамтылып, өнім көлемі І тоқсан қорытындысымен 8,1 млрд. теңгеге жетті. Сонымен қатар, шағын және орта бизнесті дамыту бойынша жалпы құны 2,3 млрд. теңгені құрайтын 24 жобаны іске асыру көзделіп, 168 жаңа жұмыс орнын құру жоспарланып отыр», — деді Нұржан Жақсылықұлы.
Аудан әкімі брифингте туризм саласының әлеуетін де атап өтті. Жалпы 6 айда ауданға 5 700 турист келген. Қазіргі таңда табиғаты әсем аймақта 36 туристік нысан жұмыс істейді екен. Туризм саласы бойынша алдағы 3 жылда 12,4 млрд теңгелік 8 жобаны іске асыру жұмыстары жүргізіліп, жобалар бойынша 228 жаңа жұмыс орнын құру жоспарланған.
Сондай-ақ, «Ауыл аманаты» бағдарламасы бойынша Түлкібас ауданында 2 ауылдық округ таңдап алынып, өсімдік, мал, өз кәсібін ашу, балық, құс шаруашылығын дамыту үшін кооперативтер құрылған.
«Қазіргі таңда 73 азамат бағдарламаға қатысуға ниет білдіріпті. Қабылданған жобалар саны — 55 (312,3 млн. теңге), оның ішінде қаржыландырылған өтінімдер — 22 (111,8 млн. теңге). Одан бөлек, 2023-2025 жылдары ауыл шаруашылық саласы бойынша 10,5 млрд. теңгені құрайтын 11 инвестициялық жобаны іске асыру жоспарланған, нәтижесінде 202 жаңа жұмыс орны ашылады деп көзделіп отыр.»- деді аудан әкімі Нұржан Ізтілеуов.
Түлкібас ауданы, Жаскешу ауылында мүміндігі шектеулі баласын тәрбиелеуші санатындағы жеке кәсіпкер Назира Телғозиева мемлекеттік грант иегері атанып, бүгінде қияр шаруашлығын дамытуға кіріскен. Бастау бизнес жобасы аясында, өзінің бизнес-идеясын қорғап, 2023 жылдың сәуір айында мемлекеттен 1 380 000 теңге алған азаматша ауыл шаруашылығын дамыту мақсатында 3 га егістік алқабында қияр өсіруде. Тәулігіне төрт тонна қияр алатын егістікте, 20 адамды жұмыспен қамтып отыр. Тиісінше егістік алқабын игеруге де мүмкіндік алды.
«Бүгінде ізденіп еңбек етіп, жеке кәсібін өрлетемін деген азаматқа мүмкіндіктер өте көп. Ең бастысы ерінбеу керек деп ойлаймын. Жолдасым екеуміз осы кәсіпті игеріп келе жатқанымызға біршама жыл болды, отбасылық кәсіп деп айтуға да болады. Бүгінде еңбегіміздің нәтижесін көріп отырмыз. Табысымыз отбасымызға толық жетеді. Қазіргі тағда қиярға сұраныс өте жоғары, сол үшін балаларымыз да арасында көмек беріп, қолдау көрсетеді»,-дейді Назира Телғозиева.
Егін алқабының басынан келісін көтерме бағада 90-100 теңгеден кәсіпкерлердің өзі келіп алып кететінің алға тартқан отағасы, алынып жатқан қиярлардың басым бөлігі көршілес Сайрам ауданына кетіп жатқанын айтады. Телгозиевтер отбасы мұнымен тоқтап қалмай алдағы уақытта өнім көлемін ұлғайтып, тағы біршама адамды жұмыспен қамтымақ.
Қиияр шаруашылығымен айналысу елімізде кеңінен тараған кәсіптің түрі ғой. Шаруалардың көпшілігі оны жылыжайларда өсіріп жатады. Бірақ, қиярды кез-келген, тек қышқыл және тұзды емес топырақтарда да өсіруге болады. Ол басқа көкөніс дақылдарымен салыстырғанда, топырақтан қоректік заттарды аз шығындағанымен, оларды бойына тез сіңіреді. Жалпы қияр өнімін оның пісіп, жетілуіне қарай теріп отыру қажет. Себебі оны уақытылы жинамасаң, ұрықтанып, басқа да көкөністердің өсуіне кері әсерін тигізеді, жеуге де жарамсыз болып қалуы мүмкін. Әсіресе, шілде айында жеміс беру уақыты қызған шақта, күніне немесе екі күнде бір рет өнімді жинап алу керек. Қииярдың күтімі дұрыс болу үшін, топырағын қопсытып, уақытылы арам шөптерін жұлып және жаңа өскен сабақтарын қыстырып отыру қажет. Сосын бұл көкөніс түрі суды жақсы көреді.Сондықтан,оғанда баса көңіл бөлу қажет. Мен бастау бизнес аясында осы кәсіпті бастағаныма қуаныштымын. Шаруашылыққа отбасым,жақындарым да қолдау білдіріп жатыр — дейді Назира Телғозиева.
Айта кетейік, бүгінде Түлкібас ауданында мемлекеттен қайтарымсыз грант алып, өз кәсібін өркендетіп жатқан кәсіпкерлердің қатары артқан. Тіпті, шаруаға қосымша азаматтарды тартып, оларды жұмыспен қамтып жатқандары да бар. Ал, 2023 жылға берілетін мемлекеттік қайтарымсыз гранттың үшінші легі ағымдағы жылдың қыркүйек айында басталады деп жоспарланып отыр.
