Төлеби аудандық Жастар орталығы ғимаратында аудандық полиция бөлімінің ұйымдастыруымен «Интернет-алаяқтық: сақтан, сенбе, қорған» атты ауқымды ақпараттық форум өтті. Форум — заманауи цифрлық кеңістіктегі қылмыстардың алдын алуға, тұрғындардың құқықтық және қаржылық сауаттылығын арттыруға бағытталды. Шараға аудан әкімінің орынбасары Бағдатбек Жанғазиев, аудандық сот төрағасы Ғани Байарыстан, аудан прокурорының орынбасары Ермек Шүнеев, аудандық полиция бөлімінің басшысы Ғалымжан Қуашбаев, құқық қорғау органдарының өкілдері, IT-сарапшылары мен қаржы секторы мамандары қатысты. Олар нақты деректер келтіріп, әр салада атқарылып жатқан жұмыстарға тоқталды.

« – Қазіргі уақытта ғаламтор күнделікті өмірдің, бизнестің, саясаттың, ғылым мен білімнің ажырамас бөлігіне айналды. Интернетті үйде және оқу орындарында пайдалану оқудың тиімділігін арттыруға, сонымен қатар ата-аналар мен мұғалімдерді ғана емес, студенттерді, соның ішінде мектеп оқушыларын да қызықтыратын саладағы соңғы жаңалықтарды алуға мүмкіндік береді. Ғаламтордың қарқынды дамуы айтарлықтай қиындықтар да тудырады. Заманауи ғылыми-білім беру ақпараттық ортасы құрылымдалмаған, сонымен қатар әрқашан сенімді ақпараты жоқ білім беру ресурстары көп. Мұндай ресурстардың көлемі жарықтың жылдамдығындай өсуде. Осылайша, ақпараттық ғылыми және білім беру ресурстарын тиімді пайдалануды қамтамасыз ету қажеттілігі тұрақты түрде артып келеді. Сонымен қатар, пайдалы және қажетті ақпаратпен қатар пайдаланушылар әдепсіз және агрессивті мазмұнды қамтитын ресурстарғада кез болады. Есірткі, ұлтшылдық экстремизм, маргиналдық секталар, этикаға жатпайтын жарнама және тағы басқалар балалар мен жасөспірімдер кезігіп қалуы мүмкін контенттер. Теріс мазмұнды ақпарттың ұшырасуы жастарды оқыту мен тәрбиелеуде кері әсерін тигізуде. Ақпараттық технологиялардың артықшылықтарынан бас тартудың мәні жоқ, бірақ балалардың ғаламторға бақылаусыз кіруі кибер тәуелділік, файлдарды жүктеп алу кезінде вирустың жұғуы, баланың қалыпты дамуының бұзылуы, моральдық құндылықтардың дұрыс қалыптаспауы, теріс ниетті адамдармен кездесуіне алып келуі мүмкін», – деді, аудандық полиция бөлімінің басшысы Ғалымжан Қуашбаев

Сонымен қатар шараға Түркістан облысы ПД Киберқылмысқа қарсы іс-қимыл басқармасының бастығы м.а. Е.Шәкім қатысып, қазіргі заманғы интернет-қылмыстың түрлері мен алдын алу механизмдерін егжей-тегжейлі баяндады. Ол онлайн шоттарды бұзу, фишингтік шабуылдар, жалған инвестиция платформалары туралы нақты мысалдар келтірді.

« – Электрондық қауіпсіздікпен байланысты тәуекелдер әртүрлі кибер әрекеттерге жатады, олар: жеке ақпаратты ашу, қауіпсіздік деңгейі төмен үй компьютерінен желіге кіру, онлайн алаяқтық және спам. Зиянды бағдарламалар – бұл компьютердің жұмысына теріс әсер ететін бағдарламалар. Оларға вирустар, шпиондық бағдарламалар, қажетсіз жарнамалық бағдарламалар және зиянды кодтың әртүрлі формалары жатады. Интернет желілеріндегі алаяқтықтың бір ерекшелігі- қылмыскерлер тек Қазақстан Республикасында ғана емес, аның аумағынан тыс жерлерде де болуы мүмкін, яғни қылмыстың бұл түрі халықаралық сипатта болады. Сонымен, интернеттегі алаяқтықты жүзеге асыру барысында қылмыскерлер өздерін банк қызметкері немесе банктің қауіпсіздік қызметі ретіндетаныстырады, жалған электронды чек пайдалану, сатып алу туралы хабарландыру, жарнамалық желілер арқылы тауарларды жарнамалау және сату және онлайн-кредиттерді ресімдеу арқылы жасайды.» – деді Түркістан облысы ПД Киберқылмысқа қарсы іс-қимыл басқармасының бастығы м.а. Е.Шәкім

Өз кезегінде IT саласының өкілі, “Digital Road” қауымдастығының басшысы С.Кеңесбай қатысушыларға интернетті қауіпсіз пайдаланудың негізгі ережелері мен қаржылық/құқықтық сауаттылық бойынша кеңестер берді.  Ал “Қазақстан Халық банкі” АҚ облыстық филиал директорының орынбасары С.Бекбашов банк карталарын пайдалану кезіндегі алаяқтық схемаларын, әлеуметтік инженерия тәсілдерін, онлайн аударымдардағы басты қауіптерді нақтылап көрсетті.

Іс-шараның ерекше бөлімі – форум барысында көрсетілген бейнероликтер болды. Онда алаяқтардың әрекет ету әдістері мен шынайы оқиғалар негізінде түсірілген сахналар тұрғындардың үлкен қызығушылығын тудырды.Бұл көрнекі материалдар форумның әсерлі өтуіне ықпал етті. Заманауи цифрлық кеңістіктегі қылмыстардың алдын алуға, тұрғындардың құқықтық және қаржылық сауаттылығын арттыруға бағытталған «Интернет-алаяқтық: сақтан, сенбе, қорған» атты ауқымды ақпараттық форумының жергілікті тұрғындарға берері мол болды. Себебі, бүгінгі қоғамда әрбір азаматтың интернеттегі қауіпсіздігін арттыру – басты мақсаттардың бірі. Сондықтан ақпараттық түсіндіру жұмыстары алдағы уақытта да жалғасын таба бермек.

Мемлекет басшысының тікелей бастамасымен қолға алынған Президенттік жастар кадр резервіне кезекті іріктеу басталды.
Оған қатысу үшін кандидаттың жасы 35-тен аспауы, жоғары білімі, бес жылдан кем емес еңбек өтілі және қазақ тілін меңгеруі В1 деңгейінен төмен емес сертификатының болуы қажет (ұсынылатын құжаттар: 3х4 нұсқада фотосурет, білімін, еңбек қызметін растайтын құжаттардың көшірмелері, мемлекеттік тілді білу деңгейі бойынша белгіленген нысандағы жарамды ресми сертификат).
Іріктеу 6 кезеңнен тұрады (кандидаттардың құжаттарын қабылдау; мәтіндік және сандық ақпаратпен жұмыс істеу қабілетін бағалау; ситуациялық тапсырмаларды шешу; құзыреттерді бағалау; Резервке іріктеу жөніндегі сарапшылық комиссияда кандидаттармен әңгімелесу; Сарапшылық комиссия ұсынған кандидаттарды Ұлттық комиссияның отырысында қарау) және осы жылдың маусым-қазан айлары аралығында өткізіледі. Оған қатысатын кандидаттардың құжаттарын қабылдау осы жылдың 1-30 маусымы аралығында pkrezerv.gov.kz сайтында онлайн жүзеге асады.
Бұл ретте, іріктеу мемлекеттік аппараттың салалық кадрларға қажеттілігін ескере отырып, әлеуметтік саясат және азаматтық қоғам; инфрақұрылымды, өнеркәсіпті дамыту және сауда саясаты; экономикалық және қаржылық саясат; цифрландыру; агроөнеркәсіптік кешен және қоршаған ортаны қорғау; сыртқы саясат және инвестициялар салалары бойынша жүргізіледі. Кандидат тіркелу кезінде осы салалық бағыттардың бірін таңдауы қажет.
​Резервке алынған адамдар Ұлттық комиссияның Резервке кандидаттарды қабылдау туралы шешімі шығарылған күннен бастап Президенттік жастар кадр резервінің резервшісі мәртебесіне ие болады.
​Резервшілерді мемлекеттік саяси лауазымдарға, сондай-ақ «А» корпусының мемлекеттік әкімшілік лауазымдарына тағайындау Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және жағдайларда Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы уәкілетті комиссияның шешімі бойынша Резервке алынған күннен бастап үш жыл ішінде жүзеге асырылады.
​Кандидаттың резервті қалыптастыру тәртібін сақтамауы, анық емес ақпаратты және құжаттарды ұсыну, кандидаттардың «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» Заңның 16-бабы 3 және 3-1-тармақтарының талаптарына сәйкес болмауы іріктеуге қатыстырудан бас тартудың және оның кез келген кезеңінен шығарудың негізі болып табылады.
Осы орайда, жастарымыздың бойындағы күш-жігер мен білімді ел мүддесіне қызмет етуге бағыттау, кәсіби мемлекеттік қызметшілердің жаңа легін қалыптастыру үшін, мемлекеттік аппаратқа білімді, еңбекқор, отанға қызмет етуді өзіне парыз санайтын жастар қажет.
Сондықтан, елге адал қызмет етемін деген жастарды Президенттік жастар кадр резервіне іріктеуге қатысуға шақырамын.

​​​​​​​Абылайхан Дағыстанұлы Наурызбаев
ҚР Мемлекеттік қызмет істері
​​​​​​​​агенттігінің Түркістан облысы
бойынша департаментінің басшысы,
Әдеп жөніндегі кеңес төрағасы

Assystem, одна из ведущих мировых независимых компаний в области ядерного инжиниринга, получила роль технического консультанта ТОО «Казахстанские атомные электрические станции» (КАЭС) в целях поддержки Республики Казахстан в реализации её атомно-энергетической программы.

Assystem будет выступать в качестве технического консультанта КАЭС в комплексном предоставлении и надзоре за инжинирингом, управлением проектом и строительными работами для реализации проекта АЭС. Assystem привнесет непревзойденный опыт в области международной ядерной энергетики, сотрудничая с большинством стран, только начинающих развивать атомную энергетику, включая недавние проекты в ОАЭ, Саудовской Аравии и Турции. Кроме того, Assystem занимает ведущие позиции в национальных атомных программах Франции и Великобритании.

Развитие атомной энергетики в Казахстане является частью Стратегии «Казахстан-2050», целью которой является достижение 50% выработки электроэнергии из источников, не связанных с углем и нефтью, на которые сегодня приходится около 70% производства электроэнергии. С начала 2025 года Assystem вносит вклад на основе передового международного опыта и поддерживает совершенствование методологии КАЭС для выбора технологий в соответствии с рекомендациями МАГАТЭ (NP-T-1.10).

Стефан Обарбье, Заместитель Генерального директора Assystem Group, сказал: «Мы рады сотрудничать с Казахстаном в рамках его новой атомной энергетической программы. Команда Assystem рада работать над этой важной программой, и мы сосредоточены на ее безопасной и эффективной реализации, соответствующей требованиям МАГАТЭ и КАЭС».

Справочно:

Assystem — одна из ведущих в мире независимых инжиниринговых компаний в области ядерной энергетики, стремится ускорить переход к устойчивой энергетике. Обладая более чем 55-летним опытом работы в высокорегулируемых отраслях с жесткими требованиями к безопасности и охране, Группа предоставляет услуги в сфере инжиниринга и управления проектами, а также цифровые решения для оптимизации эксплуатации сложной инфраструктуры на всех этапах её жизненного цикла.

В 12 странах своего присутствия 8 000 экспертов Assystem содействуют реализации энергетического перехода. Для достижения доступного и низкоуглеродного энергоснабжения компания активно развивает направления низкоуглеродной генерации (атомная и возобновляемая энергетика, электросети), а также чистого водорода.

Группа также способствует внедрению низкоуглеродной электроэнергии в промышленные отрасли, такие как транспорт. В настоящее время Assystem входит в тройку крупнейших инжиниринговых компаний в мире в сфере ядерной энергетики.

Ядролық инжиниринг саласындағы жетекші әлемдік тәуелсіз компаниялардың бірі Assystem Қазақстан Республикасының атом-энергетикалық бағдарламасын іске асыруда қолдау көрсету мақсатында «Қазақстандық атом электр станциялары» ЖШС (ҚАЭС) техникалық кеңесшісі рөліне ие болды.

Assystem АЭС жобасын іске асыру үшін инжиниринг, жобаны басқару және құрылыс жұмыстарын кешенді ұсынуда және қадағалауда ҚАЭС техникалық кеңесшісі қызметін атқаратын болады. Компания атом энергетикасын дамыта бастаған көптеген елдермен, соның ішінде Біріккен Араб Әмірліктері, Сауд Арабиясы және Түркиядағы жақында жүзеге асқан жобаларды қамтитынын ескерсек, Assystem халықаралық атом энергетикасы саласында теңдесі жоқ тәжірибе алып келеді. Сонымен қатар, Assystem Франция мен Ұлыбританияның ұлттық атом бағдарламаларын үйлестіруде жетекші орын алады.

Қазақстанда атом энергетикасын дамыту «Қазақстан-2050» Стратегиясының бір бөлігі болып табылады. Оның мақсаты электр энергиясының қазіргі уақытта шамамен 70 %-ын құрайтын көмір мен мұнайға тәуелділікті азайтып, баламалы көздерден электр энергиясын өндіру үлесін 50 %-ға дейін жеткізу. 2025 жылдың басынан бастап Assystem озық халықаралық тәжірибе негізінде үлес қосып, АЭХА ұсынымдарына (NP-T-1.10) сәйкес технологияларды таңдау үшін ҚАЭС әдіснамасын жетілдіруді қолдайды.

Assystem Group Бас директорының орынбасары Стефан Обарбье: «Біз Қазақстанмен оның жаңа атом энергетикалық бағдарламасы аясында ынтымақтастық орнатқанына қуаныштымыз. Assystem командасы осындай маңызды бағдарламаға қатысуға қуанышты және оның АЭХА және ҚАЭС талаптарына сәйкес келетін қауіпсіз әрі тиімді жүзеге асырылуына ерекше назар аударады».

Анықтама үшін:

Assystem – атом энергетикасы саласындағы әлемдегі жетекші тәуелсіз инжинирингтік компаниялардың бірі, тұрақты энергетикаға көшуді жеделдетуге ұмтылады. Қауіпсіздік пен қорғанысқа қатаң талаптары бар жоғары реттелетін салаларда 55 жылдан астам тәжірибесі бар, күрделі инфрақұрылымдарды өмірлік циклының барлық кезеңдерінде пайдалану тиімділігін арттыру үшін инжиниринг, жобаларды басқару және цифрлық шешімдер ұсынумен айналысады.

Assystem компаниясының 12 елдегі 8 000 сарапшысы энергетикалық ауысымды іске асыруға атсалысуда. Қолжетімді әрі төмен көміртекті энергиямен қамтамасыз ету мақсатында компания төмен көміртекті генерацияны (атомдық және жаңартылатын энергетика, электр желілері) және таза сутекті дамыту бағыттарын белсенді ілгерілетіп жатыр.

Сонымен қатар, топ төмен көміртекті электр энергиясын өнеркәсіптік салаларға енгізуге ықпал етуде. Бүгінде Assystem ядролық энергетика саласындағы әлемдегі үш ірі инжинирингтік компанияның қатарына кіреді.

Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров бастаған ресми және іскерлік делегация мүшелері Қытай еліне жұмыс сапарын Шаньдун провинциясының Цзинин қаласында жалғастырды. Сапар барысында сарымсақ өндірісі бойынша әлемдегі көшбасшы саналатын «Wanglin Group» компаниясының басшысымен маңызды кездесулер өтіп, стратегиялық әріптестік туралы келіссөздер жүргізілді. Өңірдің аграрлық сектордағы инвестициялық жобаларын талқылауға басымдық берілді. Кездесу барысында сарымсақ өсіру және өңдеу бағытында бірлескен жобалар жүзеге асыру мәселесі көтерілді.

Халықаралық компания өз тәжірибелерімен бөлісіп, Түркістан облысының агроклиматтық жағдайын жоғары бағалады. Инвесторлар тарапынан өңірге нақты қаржы салу, заманауи қайта өңдеу зауыттарын салу және экспорттық логистиканы дамыту мәселесі талқыланды. Кездесу нәтижесінде тараптар Түркістан облысында агроиндустриялық кластер құру, сарымсақ өсіру көлемін арттыру, фермерлермен ұзақ мерзімді келісімшарттар орнату және дайын өнімді шетелге экспорттау бағытында бірлесіп жұмыс істеуге уағдаласты.

Сапар аясында делегация компанияның өңдеу цехтары мен логистикалық инфрақұрылымымен танысып, сарымсақты терең өңдеу мен экспортқа бағытталған өндіріс алаңында болды. Дүние жүзіндегі сарымсақ бағасын реттеу орталығының жұмысымен танысты. Қытайдың ең ірі сарымсақ өндірушілерінің тарихы тереңде жатыр. Компанияның сарымсақ өнімдерін қайта өңдеу, мұздату, кептіру, сақтау және әлемдік нарыққа шығару саласында 20 жылдан астам тәжірибесі бар. Жалпы егістік көлемі – 500 мың га, жылына 8 млн тонна өнім сатуға шығарылады. Экспорт көлемі – $4 млрд. Сақтау қоймасы – 4,8 млн тонна. Сарымсақтан сан алуан түрлі дәрі-дәрмек, дәрумендер шығарады. Қытайлық мамандар сарымсақтың пайдасы көп екенін айтады. Пияз тұқымдас көкөніс түрін көршілес елдің адамдары тек медицинаға емес, белсенді түрде барлық ет және жеңіл тағамдарына да ұоспа ретінде пайдаланады. Негізі көрші елдің ғалымдары мен ауыл шаруашылығының мамандары да сарымсақтың пайдасы тек тамаққа қосатын дәмдеуіш ретінде ғана болмағанын біліп, оны терең өңдеуге баса назар аударған екен. Бүгінде Қытай елі сарымсақты терең өңдеу саласында көш бастап тұр деп айтуға болады. Тіпті, халық медицинасында да бұл ащы дақыл мыңдаған жылдар бойы қолданылған. Қытайлықтар осы уақытқа дейін көптеген ауруларды емдеуге мүмкіндік берген дәрі-дәрмектердің құрамына сарымсақ дәруменін қосып, түрлі рецептілерді сақтап келеді.

– Бүгінгі келіссөздер – Түркістан облысы үшін маңызды бетбұрыс. Біз ауыл шаруашылығы саласын дамытудың жаңа кезеңіне қадам басып отырмыз. Бұл бастамалар – Президентіміздің ауыл экономикасын көтеру жөніндегі тапсырмасына толық сай келеді. Ең бастысы – ауыл тұрғындарына нақты пайда әкелетін, тұрақты табыс беретін жобаларды іске асыру. Біздің диқандар табиғи өнім өндіруге машықтанған. Енді оларды халықаралық нарыққа шығару үшін жаңа технологиялар мен инвестициялар қажет. Бұл – жұмыс орындарын көбейтуге, ауылдағы табысты арттыруға, экспорт көлемін ұлғайтуға сеп болады. Біз осыған бар күшімізді саламыз, – деп түйіндеді Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров.

Сапар аясында Түркістан облысының делегациясы қытайлық аграрлық технопарктердің жұмысымен танысып, өңделген ауыл шаруашылығы өнімдерін сақтау, логистика мен экспортқа шығару механизмдері бойынша тәжірибе алмасты. Сондай-ақ делегация сарымсақ саласына арналған мемлекеттік музейге барып, Қытайдың агроөнеркәсіп саласындағы жетістіктерімен, сарымсақ өсіру және өңдеу тарихымен танысты. Музей экспозициясында ежелгі дәуірден бүгінге дейінгі технологиялар мен ғылыми жетістіктер ұсынылған. Көбінесе, сарымсақтың отаны деп Орталық Азия аталады. Кейбір деректерде Алтай таулары мен Тянь-Шань арасындағы жазықтық деп жазылған. Мыңдаған жыл бұрын ол Қытайға, Египетке және басқа елдерге келуі де мүмкін деген дерек те жоққа шығарылмайды. Басқа нұсқалар бойынша, сарымсақ Орта Азия немесе Ауғанстанның тау бөктерінде, Оңтүстік-батыс немесе тіпті Оңтүстік Азияда пайда болған. Мұнда жергілікті халық әлі күнге дейін жабайы өсетін сарымсақты пайдаланады, ол өзге дақылдардан айтарлықтай ерекшеленбейді. Оның өткір иісіне қарамастан, ежелгі Мысырда да, Грекияда да, Римде де, Үндістанда да өсірген.

Түркістан облысы – ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру бойынша жетекші өңірлердің бірі. Жыл сайын ондаған мың гектар жерге сарымсақ, пияз, көкөніс және бақша дақылдары егіледі. Облыста аграрлық секторды әртараптандыру, қайта өңдеу кәсіпорындарын көбейту, суармалы егіншілікті дамыту мақсатында жүйелі жұмыс жүргізілуде. Қазіргі таңда облыста ауыл шаруашылығы саласына шетелдік инвестиция тартуға барынша жағдай жасалып отыр. 2025 жылы өңірге тартылған тікелей шетелдік инвестиция көлемін 30%-ға арттыру жоспарланған.

Арыс қаласында инвесторларды тарту арқылы ауқымды жобаларды жүзеге асыру жолға қойылған. Биылғы жылы жалпы құны 29,5 млрд теңгені құрайтын 26 инвестициялық жобаны қолға алып, 400-ден астам жаңа жұмыс орнын ашу жоспарланып отыр. 2024 жылы өнеркәсіп өнімдерін арттыру мақсатында жалпы құны 15 млрд теңгені құрайтын 22 инвестициялық жоба іске асырылып, 593 жұмыс орны құрылған. Бұл жайында Арыс қаласының әкімі Қайсар Маңқараев БАҚ өкілдерімен өткен брифингте мәлімдеді.

« – Биыл шаһардың экономикалық әлеуетін арттырып, тұрғындарды жұмыспен қамтуға серпін беретін бірқатар ірі жобалар қолға алынды. Мәселен, ауыл шаруашылығы саласында «Түркістан Агро KZ» ЖШС-і 50 мың бас ірі қара малын бордақылау алаңы мен 3 мың гектар жерде жаңбырлатып суғару арқылы мал азығын дайындау жобасын іске асыруда. Өңір басшысы Нұралхан Көшеров те  мал бордақылау алаңының Арыстың экономикалық дамуына қосатын үлесін атап өтіп, бұл жоба облыстың ауыл шаруашылығын дамытуға зор септігін тигізетініне сенім білдірген болатын. Жобаны іске асырудың бірінші кезеңінде бордақылау алаңына 15 мың бас, биыл тағы 10 мың бас, ал 2026-2027 жылдары 25 мың бас сатып алынады. Сондай-ақ серіктестік бордақылау алаңы маңынан суарудың жаңбырлату технологияларын қолдана отырып, малға арналған жемшөп дақылдарын өсіруді жолға қоюда. Ол үшін, әлемге әйгілі ауылшаруашылық техникасын шығарушы «John Deere» компаниясының өнімдерін сатып алуда. Бұл қадам мал бордақылау алаңын қажетті азық көлемімен толық қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Бордақылау алаңында барлық жұмыс автоматты жүйеде жүзеге асырылады. Жобаның жалпы құны 16,2 млрд теңгені құрайды, және де 100-ге жуық жаңа жұмыс орындары ашылмақ. Сондай-ақ, «Түркістан мақта агроөнеркәсіптік кешені» ЖШС-і 13 млрд теңгеге тамшылатып суғару жүйесі арқылы 9 мың гектар жерге мақта өнімін өндіру жобасын қолға алды. Бұдан бөлек,«ALASH LOGISTIC» ЖШС-і жаңбырлатып суғару әдісімен 900 гектар жерге мал азығын өсіру жобасын іске асыруда» – деді қала әкімі.

Сондай-ақ, қаладағы жалпы өңірлік өнім көлемі биылғы жылдың 4 айында 13,9 млрд теңгеге жеткен. Ал, өнеркәсіп өндірісінің көлемі өткен жылы 10,3 млрд теңгеге жетсе, 2025 жылдың 4 айында 4,4 млрд теңгені құрап отыр. Қаладағы инфрақұрылым саласында да бірқатар өзгерістер бар. Мәселен, өткен жылы қаладағы 2 жылу қазандағының ескіруіне байланысты көмірден газ жүйесіне көшіру мақсатында модульдік қазандықтың құрылысы жүргізіліп, пайдалануға берілген. Нәтижесінде бүгінде қаладағы барлық жылу қазандықтары табиғи газбен жылытылып отыр. Бұл тұрғындардың басты талап тілектерінің бірі болатын. Сонымен қатар, қала тұрғындарын сапалы электр жарығымен қамтамасыз ету мақсатында да бірқатар ірі жобалар қолға алынды. Атап айтқанда, Шағыр, Бақырша және Ақтас елді мекендерінде жалпы ұзындығы 20 шақырымды құрайтын ескірген электр желілері толық жаңартылды. Бұл жұмыстардың нәтижесінде 1206 адам тұрақты және сапалы электр қуатымен қамтамасыз етіліп отыр.

Сонымен қатар, Арыс қаласында «Жайлы мектеп» Ұлттық жобасы аясында 600 орындық мектептің құрылысы қарқынды жүргізілуде. Заман талабына сай бой көтеріп жатқан нысан жаңа оқу жылынан бастап оқушыларды қабылдауға әзір. Нысандағы атқарылып жатқан жұмыстармен Түркістан облысының БАҚ өкілдері шаһар аумағында өткен баспасөз-тур барысында танысты. Жобаға сәйкес, білім ордасында екі спорт зал, кең көлемдегі акт залы, кітапхана, мәжіліс залдары, пәндік кабинеттер, зертханалар, шеберханалар мен коворкинг-аймақтар бар. Сонымен қатар, мектеп ауласында стандартқа сай футбол алаңы да салынуда. Қазіргі таңда құрылыс жұмыстары 80 пайызға орындалған.

Сондай-ақ, қалаға қарасты Ақдала ауылында үлкен спорт кешені бой көтеруде. «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы аясында салынып жатқан бұл кешен — Ақдаладағы алғашқы спорттық нысан. Құрылыс жұмыстары былтыр басталған. Биыл толық аяқталып, ел игілігіне беріледі деп күтілуде. Жалпы аумағы 371 шаршы метрден асатын кешен кең әрі жарық. Ішкі жабындысы сапалы материалдан жасалып, сыртқы қабырғалары жылу ұстайтын металл сайдингпен қапталуда. Онда медициналық пункт, киім ауыстыратын бөлмелер мен ішкі санитарлық тораптар қарастырылған. Спорт залы бір мезгілде 100-ден астам адамды қабылдай алады. Ауыл жастары енді волейбол, баскетбол, бокс, күрес, үстел теннисі мен гимнастика сынды спорт түрлерімен айналысуға мүмкіндік алмақ.

БАҚ өкілдері келесі кезекте Арыс қаласындағы «Барыс» шағын ауданындағы жеке инвестордың қолдауымен салынып жатқан көпқабатты тұрғын үй кешенімен танысты. Қазір онда 60 пәтерлі екі тұрғын үйдің құрылыс-монтаждау жұмыстары қызу жүріп жатыр. Жалпы ауданы 3348 шаршы метрді құрайтын бұл нысанды «Лидер-НС Строй» ЖШС салуда. Кешеннің алғашқы үйі биыл пайдалануға берілмек.

Arman-PV»: оқулықтан тыс та ұлтқа қызмет ету

Дидара Алинамен сұхбат

2026 жылдың 1 қаңтарынан бастапҚазақстанда кітаптар мен оларды шығаруқызметтері қосылған құн салығынан (ҚҚС) босатылады. Бұл жаңалық білім беру мен баспасаласына қандай өзгеріс әкелмек? Оқулықдайындау үдерісі шын мәнінде қаншалықтыкүрделі? Осы және өзге де маңызды сұрақтарғажауап алу үшін біз «Arman-PV» баспасының бас директоры Дидара Алинаға жолықтық.

– Дидара ханым, қосымша құн салығыныңалып тасталуы – баспа саласы үшін тарихишешім. Сіз бұл жаңалықты қалайқабылдадыңыз?

– Бұл – біз үшін үлкен үміт пен үлкенжауапкершілік. Мемлекет тарапынан рухани салаға, әсіресе кітапқа деген көзқарастың өзгеруі. Бұлшешім – бір күнде қабылданған жоқ.

– Баспа ісі – өзге бизнес салаларыменсалыстырғанда баяу айналымды, өзіндікерекшелігі бар сала. Бұл шешім сіздердіңжұмыстарыңызға қалай әсер етпек?

–Баспа нарығы – жылдам тұтыну емес, ұзақмерзімді мазмұн өндіретін сала. Бір кітаптыңартында айлар мен жылдарға созылатын еңбек, көпсалалы шығын жатады. Бұл – авторлық қаламақы, редакция, көркемдік өңдеу, дизайн, баспа жәнелогистика шығындары.

12 пайыздық ҚҚС осы процестің бәрінің үстіненқосылып, кітаптың түпкі бағасын өсіретін. Әсіресебалалар мен оқу әдебиетіне келсек, бұл бағақолжетімділікті күрт төмендететін. Ал енді ҚҚС-тың алып тасталуы – бізге дем беретін шешім. Бұлсалаға инвестиция тартуға да оң әсер етеді.

– Оқулық дайындау – сырт көзге қарапайымкөрінетін, бірақ іс жүзінде күрделі үдеріс. Сол процесті ашып айтып берсеңіз.

– Бұл – шығармашылық, ғылыми жәнетехнологиялық еңбектің түйіскен жері. Оқулықбаланың дүниетанымына, тіліне, логикасынатікелей әсер ететін құрал. Сондықтан біз әроқулықты жазғанда баланың жас ерекшелігі, қабылдау стилі, визуалды талғамы, тілдік ортасы – барлығын ескереміз.

Мысалы, бір сөйлемге қатысты шешім қабылдауүшін апта бойы бірнеше маман кеңесуі мүмкін. Әрматериал – тек автор мен редактордың емес, әдіскердің, дизайнердің, сарапшының, заңгердіңортақ жұмысы.

Мысалы, бірнеше жыл бұрын оқулықтарғацифрлық сілтемелерді міндетті түрде енгізу туралыұсыныс жасалды. Бұл шешім сол уақыт үшін өтеөзекті еді – балаларды цифрлық контентпен жұмысістеуге үйрету керек болды.

Алайда уақыт өте келе кей сілтемелердің мазмұныөзгерді, кейбірі мүлде жұмыс істемей қалды. Бұл – цифрлық ортаның табиғи сипаты. Біз кейін осы сілтемелерді алып тастап, қайта басып шығардық.Бұл –оқушы мен мұғалім алдындағыжауапкершілікпен жасалған шешім.

Былайша айтқанда, оқулық – қоғам мен технологияның дамуына сай мазмұны қайтақаралып, жаңартылып отыратын білім құралы.

– «Arman-PV» соңғы жылдары қандайоқулықтар мен жобаларға басымдық беріпотыр?

– 2025 жылы біз «Цифрлық сауаттылық», «Орыстілі», «Физика», «Қазақ тілі» пәндері бойыншажаңа буын оқулықтарын әзірледік. Әрқайсысы – мазмұны терең, құрылымы оқушыға жеңіл, мұғалімге ыңғайлы етіп жасалған кешенді жүйе.

Сонымен қатар, біз халықаралық тәжірибені де тиімді пайдаланып келеміз. Мысалы, Лэнс Кингтіңавторлық тұжырымдамасына негізделген «XXI ғасыр дағдылары» атты ерекше жобамыз бар. Бұлкітап – баланың сыни ойлау, креативтілік, эмоциялық интеллект сияқты қабілеттеріндамытуға бағытталған. Бұл – тек оқулық емес, тұлғаны қалыптастыру құралы.

– Оқулықтың сапасын кім бағалайды? Сараптамадан өту қалай жүзеге асады?

– Оқулық мектепке жол тартпас бұрын Оқу-ағартуминистрлігінің жүйелі, көп сатылысараптамасынан өтеді. Бұл – мазмұндық, әдістемелік, техникалық және тілдік сүзгідентұратын кешенді тексеріс.

Сараптама процесін үйлестіретін басты орган – Республикалық білім мазмұнын сараптауорталығы. Аталған орталықтың кәсібисарапшылары оқулықтың сапасына, құрылымына, әдістемелік негіздемесіне терең талдау жүргізеді. Бұл – білім беру мазмұнының жүйелі түрдежаңартылып, сапалы оқу ресурстарыныңқалыптасуына негіз болатын маңызды кезең.

Биылдан бастап білім мазмұнын сараптау орталығыоқулық авторларын жаңа оқу бағдарламаларынталқылау процесіне тікелей тартуда. Бұл – авторлармен сарапшылар арасындағы кері байланыстыкүшейтіп, оқу материалының мазмұнынжетілдіруге мүмкіндік беретін құптарлық қадам.

Құдайға шүкір, бүгінде бұл жұмысқа төрт тарап – министрлік, ұстаздар, авторлар және баспа өкілдерібірлесе атсалысып отыр. Осындайынтымақтастықтың арқасында соңғы 23 жылдабіздің баспамыздан сапалы оқулықтар жарық көріпкеледі.

– Мұғалімдердің пікірлері қаншалықтыескеріледі?

– Біз үшін ең шынайы кері байланыс – ұстаздардыңпікірі. Соңғы жылдары ұстаздардан біздіңоқулықтарға қатысты өте жылы, кәсіби пікірлеркеліп жатыр. Бұл – біздің еңбегіміздің нақтыбағасы.

Ең бастысы – соңғы жылдары оқулықты таңдауғамұғалімдердің өзі араласа бастады. Егер бұл таңдаушынайы түрде жүзеге асса – бұл саладағы еңәділетті шешім болады. Өйткені ұстаз – баламенбірге тұрған, күн сайын оны жетелейтін адам. Ол – қай оқулық тиімді екенін терең түсінетін маман.

– «Arman-PV» тек оқулықтармен шектелмей, тарихи-танымдық бағытта да белсенді. Осы жайында айтып берсеңіз.

– Иә, біз үшін кітап – тек білім құралы ғана емес, тарихи жадты, ұлттық сана мен мәдени мұраныжеткізуші құрал. Соңғы жылдары біз тарихи-танымдық мазмұнға көңіл бөліп отырмыз алдық.

Мысалы, журналист Майя Бекбаевамен біргежасаған «Жошы хан. Ұлы Ұлыстың билеушісі» және «Қазақстан. Жеңіске қосқан үлесі. 1941–1945» атты еңбектеріміз – соның айғағы. Бұл кітаптар тек деректер жинағы емес, ұлттың жадына арналғанрухани ескерткіш.

– Қорытынды ретінде: сіз үшін ең үлкенмотивация не?

– Бала білім алып жатыр ма? Мұғалім риза ма? Кітап өмірге жұмыс істеп тұр ма? Біз үшін еңбастысы – осы сұрақтардың жауабы.

Ұстаздан келген алғыс, оқушының қызығушылығы– бұл тек мақтау емес. Бұл – біздің жұмысымыздыңбасты өлшемі. Бізді алға жетелейтін күш – осы.

Шымкент қалалық мәслихатының депутаты, «AMANAT» партиясының мүшесі Балабиев Нұрсұлтан Қайратұлы “Қазақстан мәслихаттарының Құрметті депутаты”  атанды. Мәртебелі атақты Шымкент қалалық мәслихаттың  сессиясында табыс етті.

Еңбек жолын жеке кәсіпкерліктен бастаған Балабиев Нұрсұлтан Қайратұлы, «Облысқа сіңірген еңбегі үшін» медалімен, «AMANAT» партиясының «Белсенді қызметі үшін» төсбелгісімен, ҚР Президентінің Алғыс хатымен, «Алтын қыран» медалімен наградталған, ҚР сауда кәсіпорындары «Сауда үздігі-2015» республикалық байқауының ГРАН-ПРИ, «Сала көшбасшысы»ұлттық бизнес-рейтинг жеңімпазы.

Халық қалаулысын айтулы қуанышымен құттықтай отырып, деніне саулық, шығармашылығына жеміс тілейміз.