«AMANAT» партиясы Созақ аудандық қоғамдық қабылдау бөлмесінде Түркістан облысық мәслихат депутаттары Байғараев Бегімбет Биімбетұлы мен Тұрысбекова Мағауия Сексенбайұлы аудан тұрғындарын қабылдады.
Қабылдауға бірінші болып келген ауданның біршама зиялы қауым өкілдері Созақ ауылындағы тозығы жеткен №1 колледж жатақханасының құрлыс мәселесін көтеріп келді. Қазіргі таңда №1 кәсіптік колледж бен «Қазатомөнеркәсіп» Ұлттық атом компаниясы АҚ арасында меморандум жасалып сенімгерлік басқару келісімі жасалуда. Осы орайда кәсіптік колледждің жатақханасының құрылысысына бөлінген қаржы кері қайтарылған. Өз кезегінде облыстық мәслихат депутаты Мағауия Сексенбайұлы аталған мәселе бойынша анықтау-талдау жұмыстарын жүргізіп мәселенің шешілуіне ықпал жасайтынын жеткізді.
Созақ ауылынан келген ауыл биінің «Қошқар ата» тоғанына жөндеу жұмыстарын жүргізуге және «Ағиық» өзенінен келер жолға латок қойған жағдайда Созақ ауылының шаруаларының егістік алқабына су жеткілікті болар еді деген ұсынысына Мағауия Сексенбайұлы «Ағиық» өзенінен келер жолға латок құрылысына нақты қажетті қаржыны есептетіп, негіздеме қаржыны ұсыныс арқылы жоспарға енгізу керек деді. Аталған мәселе бойынша Бегімбет Биімбетұлы алдағы уақытта Түркістан облыстық ауылшаруашылығы басқарма басшысына ұсыныс беретінін жеткізді.
Сонымен қатар, Созақ ауылы тұрғындары атынан келген зейнеткер Созақ ауылының халық санының артуына байланысты тағы да мектеп салуға ықпал жасасаңыздар деген ұсынысына облыстық мәслихат депуттаттары Созақ ауылының бас жоспарымен танысып, халық саны мен бала санын және 3 ауысымды мектеп оқушыларын анықтап ұсыныс беретіндерін жеткізді.
Жолдасының жүрек ауруына байланысты ота жасауға қаржылай көмек сұрап келген Жуантөбе ауылынан келген көп балалы әкеге Мағауия Сексенбайұлы өз есебінен жеке есеп счетына қаржы аударып берді.
Таукент кентінен келген жалғызбасты ананың «Шолаққорған-Су» КММ-не басқа ішкі қызметке қайта тұрақты жұмысқа орналасу мәселесі бойынша аудандық партия филиалының төрағасы Е.Сағындыққа тиісті жауапты мекемемен сөйлесу тапсырылды.
Таукент кентінен келген тұрғынының жеке мәселесін Мағауия Сексенбайұлы өз бақылауына алып, мәселенің шешілуіне ықпал жасады.
«Креативті индустрия экономикамызды өркендетуге тың серпін беретініне сенемін», – Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев.
Креативті индустрияны дамыту – мемлекеттік саясаттың басым бағыттарының бірі және бұл сала Мемлекет басшысының ерекше назарында. Экономиканың бұл стратегиялық маңызды секторы 2029 жылға дейінгі Ұлттық даму жоспарына енгізілген. Негізгі мақсат – саланы қолдауға арналған заңнамалық және институционалдық шараларға, инфрақұрылымды дамытуға, қазақстандық креативті өнімдердің импортын арттыруға бағытталған.
Биыл Мемлекет басшысы «Креативті индустрияларды дамыту туралы» Заңға қол қойды. Бұл құжат креативті саланы дамыту бойынша уәкілетті мемлекеттік орган мен жергілікті атқарушы органдардың құзыретін арттыруды қарастырады. Оның мақсаты – креативті индустрия өкілдерінің дамуына жағдай жасау.
Креативті экономиканы дамыту мақсатында Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі арнайы шаралар пакетін әзірледі.
Биыл Үкімет жанынан Креативті индустрияларды дамыту қоры құрылмақ. Қордың негізгі міндеті – дарынды азаматтарды табу және қолдау, жобалар мен инфрақұрылымды дамыту, сондай-ақ қазақстандық креативті өнімдер мен қызметтердің экспортын алға жылжыту.
Қор халықаралық нарыққа шығаруға арналған креативті жобаларды дамыту үшін, түрлі қаржылық және қаржылық емес қолдау шараларын конкурс негізінде әзірлеп, іске асыратын болады.
Бұдан бөлек, Мемлекет басшысы Бюджет кодексіне қол қойды. Кодекс аясында ұлттық лотерея операторы сатқан лотерея билеттерінің 3%-ын креативті индустрияны дамытуға бөлу қарастырылған.
Сонымен қатар, Мәдениет және ақпарат министрлігі «Креативті индустрияға мемлекеттік қолдау көрсету және ынталандыру қағидаларын бекіту туралы» нормативтік-құқықтық актінің жобасын әзірледі. Бұл құжат креативті индустрия субъектілеріне қаржылық және қаржылық емес қолдау шараларын қарастырады.
Сонымен қатар «e-Creative» деп аталатын креативті индустрия өкілдерінің бірыңғай реестрі құрылмақ. Бұл онлайн-платформа қажетті мамандарды жылдам табуға, креативті индустрия субъектілерінің артуын қадағалауға, сондай-ақ отандық креативті өнімдер мен қызметтерді дамытуға арналған бизнес-процестерді автоматтандыруға мүмкіндік береді.
Сондай-ақ, креаторлар үшін нетворкинг және тәжірибе алмасу мақсатында 6 өңірде акселерациялық бағдарлама өткізу жоспарланған.
Креативті индустрияны дамытудың басты бағыттардың бірі – креаторларға арналған инфрақұрылым құру. Президент тапсырмасына сәйкес, Қазақстанның ірі қалаларында креативті хабтар жүйелі түрде ашылып жатыр. Қазіргі уақытта Астана, Алматы, Түркістан, Шымкент, Атырау, Қызылорда, Петропавл, Ақтөбе, Семей, Өскемен, Ақтау және Жезқазған қалаларында 12 хаб жұмыс істеп тұр. 2025 жылы тағы 8 хаб ашу жоспарланған.
Креативті өнімдер мен қызметтер – ерекше, жаңашыл әрі адамның құнды еңбегінің жемісі. Мемлекеттің басты міндеті – зияткерлік меншікті қорғау және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Осы бағытта Дүниежүзілік зияткерлік меншік ұйымымен (ДЗМҰ) тығыз әріптестік орнатылды: оқыту семинарлары мен тренингтер өткізіліп тұрады. Сонымен қатар, ДЗМҰ, ҚР Сыртқы істер министрлігі және Әділет министрлігімен бірлесіп, отандық креативті сала өкілдеріне арналған білім беру платформасын іске қосу жоспарлануда.
Креативті тауарлар мен қызметтерді коммерциялауды қолдау мақсатында оларды Қазақстандағы белгілі бір банкке тиесілі маркетплейсте орналастыру туралы келісім жасалды.
2024 жылы Қазақстандағы креативті индустрия саласы бойынша айтарлықтай жетістіктер болды. Атап айтсақ, ел Global Innovation Index-2024 халықаралық рейтингінде «Креативті тауарлар мен қызметтер» көрсеткіші бойынша 93-орыннан 65-орынға көтерілді. Бұндай серпінді өзгеріс жүйелі жұмыстар мен мемлекеттік қолдаудың нәтижесінде жүзеге асты.
Министрліктің алғашқы міндеттерінің бірі – креативті сала өкілдерін көлеңкелі экономикадан шығару болды. Осы мақсатта 40 түрлі креативті қызмет арнайы салық режиміне енгізілді. Бұл бизнес барлық салық түрлерінен (КТС, ЖТС, ҚҚС) босатылып, оған бірыңғай салық төлеуге мүмкіндік берді. Атап айтсақ, жеке кәсіпкерлер (ЖК) 2-4%, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер (ЖШС) 8% мөлшерде салық төлейді.
Нәтижесінде, салық жеңілдіктерінің арқасында креативті индустрия саласында жұмыспен қамтылғандар саны мен тіркелген субъектілер саны 15%-ға артты, яғни 6 мыңға көбейді. Бүгінгі таңда бұл салада 45 597 субъект жұмыс істейді, онда 135 мың адам еңбек етеді.
2024 жылы Алматы облысында Energo University негізінде Қазақстандағы алғашқы Креативті индустриялар паркі және Астанада Бибігүл Төлегенова атындағы алғашқы креативті мектеп ашылды.
Зияткерлік және шығармашылық ресурстарды қолдау мен оларды коммерцияландыру ұлттық стратегияның ажырамас бөлігіне айналды. Болашақта креативті индустрия экономикалық дамудың негізгі қозғаушы күшіне айналуы мүмкін. Бұл сала жаңа жұмыс орындарының ашылуына, инновациялардың дамуына, мәдени әралуандыққа, әлеуметтік инклюзияға және тұрақты дамуға ықпал етеді.
Қазақстандық креаторлардың жетістігі ел имиджіне оң әсерін тигізеді. Бұл саладағы танымал есімдер мемлекеттің жаһандық деңгейде танылуына ықпал етеді. Мысалы, Димаш Құдайберген, Иманбек Зейкенов (DJ Imanbek), режиссерлер Тимур Бекмамбетов, Айсұлтан Сейітов, Әділхан Ержанов, суретшілер Қанат Нұртазин, Ескендір Өтепбаев, Сәуле Сүлейменова сынды есімдерді атауға болады. Олар – әлемдік деңгейде өз өнерімен танымал болған қазақстандық креативті индустрияның жарқын өкілдері.
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметі
Бүгін «Ұлы дала елі» орталығында 18 наурыз – Ұлттық киім күніне орай арнайы көрме ұйымдастырылды. Бұл көрме қазақтың ұлттық киімдерінің алуан түрлілігін, олардың тарихы мен мәдени маңызын насихаттауға бағытталған.
Көрмеде қазақтың дәстүрлі киім үлгілері, соның ішінде шапан, сәукеле, кимешек сияқты ұлттық киімдер ұсынылды. Әрбір киімнің өзіндік мәні мен ерекшелігі бар, олардың жасалу әдістері мен қолданылу дәстүрі келушілерге кеңінен таныстырылды.
Іс-шара барысында келуішілерге ұлттық киім үлгілерінің аймақтық ерекшеліктері көрсетіліп, олардың әшекейлену ерекшеліктері мен символдық мағынасы туралы ақпарат берілді.
Көрме қонақтары қазақтың ұлттық киімдерін киіп, арнайы фотоаймақта суретке түсу мүмкіндігіне ие болды. Сонымен бірге ұлттық қолөнер шеберлерінің жұмыстары таныстырылып, олардың жасаған бұйымдары да назарға ұсынылды.
Айта кетейік, бұл шара халқымыздың мәдени мұрасын дәріптеуге, ұлттық киімнің әсемдігін көрсетуге және жастарды ата-баба дәстүріне жақындатуға арналған. Ұлттық киім – ұлтымыздың айнасы, рухани құндылығымыздың бір бөлігі. Сондықтан осындай іс-шаралар арқылы халқымыздың сәндік-қолданбалы өнерін жандандыруға атсалысу жалғасын таппақ.
– Назым Қызайбайды отандық бокс тарихында тұңғыш рет үш дүркін Әлем чемпионы болуымен құттықтаймын. Бұл – айтулы жетістік!
Сербияда өтіп жатқан Әлем біріншілігінде үздік нәтиже көрсеткен Ұлттық құрама мүшелеріне алғыс айтамын. Спортшы қыздарымыздың алдағы уақытта да үлкен жеңістерге жете беруіне тілектестік білдіремін, – деп жазды Мемлекет басшысы.
Қастерлі Бурабай баурайында Ұлттық құрылтайдың төртінші отырысы өтті. Алқалы жиында Президентіміз Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев елдің алдағы бағдарын айқындап берді. Онда соңғы кезеңде қоғамда қызу талқыланған өзекті мәселелерден бастап еліміздің әлеуметтік-экономикалық және саяси бағдарына қатысты басымдықтар түгел қамтылды.
Жалпы, Мемлекет басшысы Ұлттық құрылтай туралы бастаманы осыдан бірнеше жыл бұрын өз Жолдауында көтеріп, оны елді жаңғыртудың тиімді тетіктерінің бірі ретінде ұсынған болатын. Содан бері Қазақстанда түбегейлі өзгерістер қолға алынып, кешенді саяси реформалар іске асырылды. Мемлекет басшысы осы ауқымды жұмысқа Ұлттық құрылтай мүшелері зор үлес қосқанын атап өтіп, бұл бастама арқылы қоғамдық диалогтың жаңа үлгісі қалыптасқанын айтты.
Президентіміз бүгін көптің назарына ілінген салық реформасына қатысты пікірін білдірді. Бұл ретте Қазақстан әлеуметтік мемлекет екені, егер бюджетте қаржы болмаса, тиісті міндеттемелер толық орындалмайтыны, ал, салық осы жүйенің басты тірегі саналатыны айтылды. Сондықтан Мемлекет басшысы Үкімет ұсынған жаңа тәсілдерді халыққа егжей-тегжейлі түсіндіру ісіне баса мән берді.
Сондай-ақ Президентіміз салықтан жалтару үшін бизнесін бөлшектейтіндерге және заңнамада соған жол беретін олқылықтарға назар аударып, тиісті заңдарға жедел түрде қажетті түзетулер енгізуді тапсырды. Осы ретте қолға алынып жатқан шаралардың мәні мен маңызын азаматтарға жеткізуге және қажетті заңнамалық жұмыстарға Сенат депутаттары белсенді қатысатынын атап өткім келеді.
Бүгінгі жиында бірыңғай уақыт белдеуіне көшу елді басқаруды және логистика мен көптеген бизнес-үдерісті оңтайландыру үшін қолайлы тәсіл екені айтылды.
Құрылтай отырысында еліміздегі діни ахуал мен жат ағымдарға тосқауыл қою мәселесіне ерекше мән берілді. Президентіміз атап өткендей, діннің аса маңызды миссиясы – ұлтты ұйыстыру. Сондықтан діни ұйымдардың қызметін реттейтін құжаттар аталған талапқа сай болуға тиіс. Осы мәселені жан-жақты қарап, заңнаманы жаңа жағдайға бейімдеп отыру ерекше мәнге ие.
Сонымен қатар Мемлекет басшысы қылмыстық-атқару жүйесінде адамгершілік құндылықтарға басымдық бере отырып, «Заң мен тәртіп» қағидатын сақтау арқылы кәмелетке толмаған баласы бар әйелдерге қатысты кейбір заңдық ұстанымдарды қайта қарау жөнінде ұсыныстар енгізуді жүктеді.
Жиілеп кеткен алаяқтық әрекеттерге тосқауыл қою, жалған психологтар мен «коучтардың» іс-әрекетін жауапты органдар назарға алу мәселелері де сөз болды.
Ұлттық құрылтайда Президентіміз идеологиялық бағыттағы басымдықтарды да айқындап берді. Бұл орайда кино өндірісіне жіті мән беріп, дайын фильмдерді экранға шығармас бұрын ұлттық мүдде тұрғысынан мұқият зерделеудің берері мол екені анық.
Биыл Жұмысшы мамандықтар жылы аясында көптеген іргелі бастамалар қолға алынып жатыр. Осы бағытта кәсіби техникалық колледждер жаңа мамандықтарға сұранысты және еңбек нарығындағы жағдайды ескеруге тиіс. Мемлекет басшысы өз сөзінде осы мәселені баса айтты.
Сондай-ақ Президент белгілеп берген негізгі міндеттің бірі – жекелеген бағыттар бойынша мемлекеттік аппараттың жұмысын жүйелеп, ретке келтіру. Соның аясында түрлі салаға қатысты бағдарламалар мен кешенді жоспарларды қайта жаңғырту аса маңызды.
Білім беру ісін дұрыс тәрбиеге негіздеу арқылы озық ойлы ұрпақ, адал азамат қалыптастыру аса маңызды екені нақты айтылды.
Үкіметтік емес ұйымдар туралы заңды жетілдіру, ішкі саясаттағы жұмыстарды жүйелейтін біртұтас құжат әзірлеу, мәдениет саласын дамыту, Абай институттарын толыққанды мәдени-ағарту мекемелеріне айналдыру бағыттары бойынша да белсенді жұмыс жүргізілетін болады.
Құрылтайдың отырысында аймақтардағы экономиканың өркендеуіне серпін беретін жаңа мүмкіндіктерге жол ашу және өңірлердің даму деңгейіндегі теңсіздікті жою – бүгінде мемлекет алдында тұрған негізгі міндеттердің бірі ретінде белгіленді.
Мемлекет басшысы атап өткендей, биыл экономиканың нақты секторына жұмсалатын қаржы көлемін екі есеге жуық көбейтіп, 8 триллион теңгеге дейін жеткізу жоспарланып отыр. Алдағы жылдары Үкімет нақты секторға бөлінетін қаржы көлемін 10 триллион теңгеге дейін жеткізуге тиіс. Соның аясында бизнесті қолдаудың елімізде бұрын-соңды болмаған ауқымды шаралары қолға алынады.
Президентіміз елімізде іске асырылып жатқан ірі инфрақұрылымдық және инвестициялық жобаларға жеке тоқталып, мұның бәрі еліміздің аймақтағы көшбасшылық рөлін арттыра түсетін маңызды қадамдар екенін айтты.
Сондай-ақ бүгін шекара маңындағы аудандарды дамыту туралы заң қабылдау, аймақтардың дамуындағы алшақтықты жою үшін әзірленіп жатқан Өңірлерді дамыту тұжырымдамасын жан-жақты пысықтау, ғылым қалашығын құру жөнінде заң жобасын әзірлеу және ерекше қажеттілігі бар балаларды қолдауға арналған арнайы заң даярлау мәселелері қозғалды.
Экологияны қорғау және жан-жануарлар дүниесін сақтау туралы да нақты ұсыныстар айтылды. Соның ішінде Биологиялық әралуандықты қорғау қорын құру бастамасы іргелі жоба екені анық. Шын мәнінде, оған Президентіміздің басшылық жасауы аталған ауқымды жұмыстың қаншалықты маңызды екенін көрсетеді.
Қасым-Жомарт Кемелұлы Құрылтай отырысында Қазақстанның төрт саладағы орасан зор мүмкіндігі туралы да айтты. Олар: цифрландыру ісі мен жасанды интеллект, көлік тасымалы, энергетика, агроөнеркәсіп кешені және адам капиталы. Мұның бәрі – еліміздің жаңа әлемдегі орнықты дамуына ықпал ететін негізгі факторлар. Осы ретте Мемлекет басшысының Ядролық энергетика агенттігін құру туралы шешімі еліміздің ядролық кластер ретінде қалыптасуына жол ашатынын атап өткен жөн.
Жалпы, жыл сайын Құрылтайдың мәні артып, мазмұны кеңейіп келеді. Биыл көтерілген ауқымды мәселелер мен белгіленген маңызды міндеттер соған дәлел. Бұл басым бағыттар Әділетті, Қауіпсіз, Таза, Қуатты Қазақстан құру идеясын іске асыру үшін қолға алынған кешенді бастамалар екені анық. Біздің алдымызда тұрған ендігі міндет – осы іргелі істерді жүйелі түрде жүзеге асырып, Отанымызды одан әрі өркендету. Барлық қазақстандық аталған маңызды міндеттерді орындау жолында белсенділік танытып, ел дамуына өз үлестерін қосады деп сенемін.
Түркістанда 19 наурыз күні «Түркістан – Түркі әлемінің туристік астанасы» тақырыбында туристік маусымы ашылмақ. Бұл шара өңірдің туристік әлеуетін арттыру, инфрақұрылымды жақсарту және қонақтарға жоғары деңгейде қызмет көрсету мақсатында ұйымдастырылмақ. Бұл жайында Түркістан облыстық туризм басқармасының басшысы Нұрдәулет Медеуов брифингте мәлімдеді.
«Биыл өңіріміз үшін тарихи оқиға орын алуда. Түркістан қаласына ерекше мәртебе беру туралы Заң қабылданды. Бұл құжат — қаланың халықаралық деңгейдегі туристік орталыққа айналуына үлкен мүмкіндік береді. Жоспарға сәйкес, өңірге келетін туристер санын арттырып, Түркістанның мәдени және рухани мұрасын кеңінен насихаттау көзделіп отыр» — деді спикер.
Туристік маусымның ашылу салтанатында «Jana lep» шығармашылық ұжымы, «Самғау» би ансамблі, ұлттық аспаптарда орындаушылар, DJ Shamil және өзге де өнерпаздар өнер көрсетеді. Сондай-ақ, от шоуы, сиқыршылар қойылымы, барабан шоуы және поэзия кештері өтеді. Іс-шара барысында 2,5 тонна наурыз көже дайындалып, Қазақстанның «Киннес» рекорды жаңартылмақ. Сонымен қатар, шаһарда 19 наурыз күні «Түркістан-түркі әлемінің рухани астанасы» республикалық туристік форумы өтеді. Жиынға Орталық Азия елдерінің туризм саласындағы бизнес өкілдері, қолөнершілер қатысуы жоспарланып отыр.
Бүгін Мәжілістегі «AMANAT» Фракциясының мүшелері өзгерген уақыт белдеуінің халықтың физикалық және психикалық денсаулығына, еңбек өнімділігіне және энергетикалық ресурстарды тұтынуға әсері туралы зерттеу нәтижелері бойынша Үкімет есебін тыңдады.
Бұл зерттеу жұмысы «AMANAT» Фракциясының ұсынымын іске асыру шеңберінде 6 бағыт бойынша жүргізілді. Беделді ғалымдар мен сарапшылар, ғылыми институттар тартылды. Зерттеу барысында географиялық параметрлері ұқсас әр түрлі мемлекеттің тәжірибесі назарға алынды.
Депутаттар алдында Премьер-Министрдің орынбасары Ермек Көшербаев сөз сөйледі.
– Салыстырмалы талдау жұмысы Еуропадағы көптеген дамыған елдерде Қазақстанға ұқсас таң ату және күн бату мерзімі бар екенін көрсетті. Аталған мемлекеттер осындай жағдайда белсенді дамып келеді. Адами капиталды дамыту бойынша да жоғары көрсеткіштерге ие. Осыған байланысты Үкімет бірыңғай уақыт белдеуін енгізу туралы шешімді қолдай отырып, оны толық негізделген деп санайды, – деді вице-премьер.
Сондай-ақ ол зерттеу нәтижелері бірыңғай уақыт белдеуіне көшу елдегі білім беру процесінің нәтижелеріне теріс әсер етпегенін, сондай-ақ ЖКО мен көшедегі қылмыс жағдайына айтарлықтай әсерін тигізбегенін растады.
Сонымен қатар бүгінде Шығыс Қазақстан облысының жеті ауданында жұмыс кестесіне түзету енгізілді. Бұл бастама жергілікті тұрғындар тарапынан кең қолдау тапты.
Халық қалаулыларының сұрақтарына Сауда және интеграция министрі Арман Шаққалиев, Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек және Үкіметтің өзге де өкілдері жауап берді.
А. Шаққалиевтің айтуынша, алдын ала деректер халық өмірінің негізгі көрсеткішіне және экономиканың негізгі салаларының жұмыс істеуіне өзгерген уақыт белдеуінің тигізген теріс әсерін анықтаған жоқ.
Денсаулық сақтау бірінші вице-министрі Тимур Сұлтанғазиев бірыңғай уақыт белдеуін енгізу қадамы денсаулық сақтау саласына оң өзгеріс алып келгенін, аурулар санының төмендегенін атап өтті. Мәселен, жедел жәрдем шақырту саны 0,4%-ға, жүрек-қан тамырлары ауруларымен сырқаттану көрсеткіші 3,5%-ға, психикалық және мінез-құлық бұзылысы 1,6%-ға, жарақаттану көрсеткіші 3,3%-ға, қатерлі ісіктер көрсеткіші 1,7%-ға төмендегені байқалды. Яғни, уақытты ұтымды бөлу – қоғамдық денсаулыққа оң әсерін тигізуде.
– Мемлекет басшысы «Ана тілі» газетіне берген сұхбатында Үкімет уақыт белдеуін ауыстырудың азаматтардың тұрмысына және ел экономикасына әсерін жан-жақты зерттеуі тиіс екенін атап өтті. Бүгін Үкімет «AMANAT» фракциясының депутаттарына осы ғылыми зерттеудің қорытындысын таныстырды. Ол ғалымдардың, сарапшылардың қатысуымен өткізіліп, Қазақстанда бірыңғай уақытты енгізу туралы шешімнің ғылыми негізділігін көрсетті, – деді Мәжіліс Спикері Ерлан Қошанов.
Талқылау жұмысын қорытындылай келе, депутаттар Үкіметтің ғылыми-зерттеу нәтижесін қабылдады. Депутаттар зерттеу қорытындысын қалың бұқараға жеткізудің маңызын атап өтті.
Сонымен қатар, депутаттар Үкіметке жергілікті билік органдарымен, мәслихаттармен бірлесіп, еліміздің бірыңғай уақыт белдеуіне көшуінің маңызы мен ғылыми негізі туралы арнайы түсіндіру жұмысын жүргізуді ұсынды. Бұл жұмысқа ғалымдарды, сарапшылар тобының өкілдерін, қоғамдық пікір көшбасшыларын белсенді тарту керек. БАҚ пен әлеуметтік желілерде тиісті ақпараттық жұмыс ұйымдастыру қажет.
Сонымен қатар, халық сұранысы мен шетелдік тәжірибені ескере отырып, жергілікті жерлерде жұмыс кестесін өзгерту тәжірибесін жалғастыру керек.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Түркістан қаласының ерекше мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасының Заңына қол қойды. Заңда еліміздің рухани, тарихи-мәдени, туристік орталығы және сәулет мұрасы ретіндегі Түркістан қаласының ерекше мәртебесі бекітілген. Заң 13 баптан тұрады. Түркістан қаласының әкімдігі мен мәслихатына 44 қосымша құзыреттілік беріледі.
Құжатта тарихи-мәдени мұраны сақтау – Қожа Ахмет Ясауи кесенесі мен басқа да ескерткіштерді қорғау, археологиялық және ғылыми-реставрациялық жұмыстарды реттеу, тарихи-мәдени мұраны қайта жаңғырту және ұлттық қолөнерді дәріптеу, қорғау аймағында биіктігі мен сәулеті үйлеспейтін ғимараттарды салмау, археологиялық ескерткіштердің резерватын құру, мүгедектігі бар адамдарға қолжетімді инфрақұрылым және инклюзивті туризм құру арқылы қалада жайлы орта қалыптастыру мәселелері енгізілген. Сонымен бірге қаланың бірыңғай келбетін – сәулет ерекшелігін сақтау үшін дизайн код енгізу, тиімді басқару мен бақылау үшін әкімдік пен мәслихат өкілеттігін кеңейту, мемлекет тарапынан қолөнер шеберлерін қолдау мен көлік транзитін реттеу, туризмді дамыту және тұрмыс сапасын арттырумен қатар қаланың тарихи ерекшелігін сақтау қарастырылған.
Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров аталған Заңның маңыздылығына тоқталып, Түркістанды дамытуға тың серпін беретінін атап өтті.
– Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Түркістан өңіріне жасаған жұмыс сапары барысында халықпен кездесіп, Түркістанға ерекше мәртебе беру бастамасын көтерген болатын. Осы бағытта нақты жұмыстар қолға алынып, Парламент Мәжілісі мен Сенатынан, Мемлекет басшысынан қолдау тапты. Президентіміз Заңға қол қойды. Бұл – Түркістан қаласы ғана емес, тұтас өңіріміз, еліміз үшін маңызды оқиға. Бұл құжатта тарихи-мәдени мұраны сақтау – Қожа Ахмет Ясауи кесенесі мен басқа да ескерткіштерді қорғау, археологиялық және ғылыми-реставрациялық жұмыстарды реттеу, туризмді дамыту, қаланың әлеуетін көтеру жолдары қаралған. Түркістан – ықылым заманнан тарихи орталық болған. Қожа Ахмет Ясауи ғұлама өмір сүрген шаһарда ізгілік пен білім нұры шашылып, шартарапқа тараған. Қазақ хандығының астанасы ретінде ұлтымыздың айбынын асырып, халқымыздың бірлігі мен ерлігінің ордасына айналған. Сондықтан бұл шаһардың мәні де, маңызы да, беделі де, мәртебесі де әрдайым биік болатыны анық. Енді қазақ руханиятының темірқазығына айналған киелі мекеннің абыройы одан сайын асқақтап, рухани және тарихи-мәдени мұраларын қорғау, кеңінен таныту шаралары одан әрі жандана түспек. Түркістанның тарихи келбетін, ескерткіштері мен мұраларын сақтап, ұрпаққа жеткізу – үлкен жауапкершілік. Тарихы тереңде жатқан Түркістан қаласын жан-жақты дамыту бағытындағы жұмыстарға бар күш-жігерімізді саламыз. Барша Қазақ елін, Түркістан жұртшылығын осы тарихи сәтпен шын жүректен құттықтаймын! Еліміздің еңсесі биік болып, Түркістанымыз дами берсін! – деді Нұралхан Көшеров.
Өңірде Заңдағы бастамаларды жүзеге асыру, Түркістанды дамыту бағытындағы жұмыстар жандана түспек. Шаһарда республикалық, халықаралық деңгейдегі туристік іс-шаралар ұйымдастырылады.
Айта кетейік, 2018 жылы 19 маусымда Түркістан облысын құру туралы Жарлыққа қол қойылды. Осы аз уақытта шаһар дамудың жаңа сатысына көтерілді. Түркістан қаласының халық саны соңғы 4 жылда 31,5%-ға артып, 2025 жылдың 1 қаңтарында 237503 адамды құрады. Облыс орталығы болғалы жалпы өңірлік өнім көлемі 4,5 есе өсіп, 2024 жылға 452,6 млрд теңгеге жеткен. Түркістан қаласында мемлекеттік бюджетке түсетін түсімнің көлемі 2,8 есе өсіп, 2023 жылы 66,2 млрд теңгеге жетсе, 2024 жылы 80,1 млрд теңге түсті. Оның ішінде салықтық түсімдер 2,3 есе өскен. Облыс орталығы болғалы қала бюджеті 3 есе өсіп, 147,2 млрд теңгеге жетті. Инвестиция көлемі жыл сайын өсуде. 2023 жылы 323,5 млрд теңге инвестиция тартылса, өткен жылы шаһарға 400,2 млрд теңге инвестиция тартылып, жұмыс қарқыны арта түсті. Арнайы экономикалық аймақ пен индустриалды аймақта маңызды жобалар жүзеге асырылып, зауыттар салынуда. Өнеркәсіптік өнім өндірісінің көлемінің көлемі соңғы үш жылда 1,7 есе өсіп, өткен жылы 34,8 млрд теңгені құрады.
Былтыр Түркістанға Түркі әлемінің туристік астанасы мәртебесі беріліп, бірқатар туристік және мәдени іс-шара өткізілді. Түркістан қаласына біркүндік келуші мен туристер саны соңғы үш жылда 165%-ға өсіп, 2023 жылы 1015,2 мың адамға жетті. Сондай-ақ шетелдік біркүндік келуші мен туристер саны соңғы үш жылда бірнеше есе өсіп, 12,2 мың адамға ұлғайған. 2024 жылы алдын-ала мәлімет бойынша Түркістан қаласына біркүндік келуші мен туристер саны 1,1 млн адамды құрап, 2023 жылмен салыстырғанда 9,2%-ға өскен. Сондай-ақ шетелдік біркүндік келуші мен туристер саны өткен жылы 23,2 мың адамға жетіп, 2023 жылмен салыстырғанда 1,9 есе артып отыр.
Түркістан облысында қасиетті Рамазан айында бірқатар ауқымды шаралар іске асырылмақ. Биыл өңірдегі барлық аудан-қалаларда ақсақалдар арасында Бата беруден және жасөспірімдер арасында Жарамазан айтудан сайыстар ұйымдастырылмақ. Бұл жайында Түркістан облысы дін істері басқармасының басшысы Рүстем Сабыржанұлы БАҚ өкілдерімен өткен брифингте мәлімдеді.
Сонымен қатар, облыстың бас имамы Ержан Төлепов Рамазан айындағы ауыз бекіту тәртібі, пітір садақа беру және ауызашар дастарқанының ережелері жайында айтты.
«Рамазан айы 1-30 наурыз аралығында өтеді. Осы айда мешіттерде және жеке азаматтар тарапынан ауызашар рәсімі ұйымдастырылады. Осы орайда қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, резонанстық жағдайларға жол бермеу мақсатында орталық және жергілікті атқарушы органдарға бірқатар шараларды іске асыру ұсынылуда. Мәселен, ысырапшылдыққа жол бермей, ауызашарды тойға айналдырмауды назарға алу қажет. Сондай-ақ, барлық мешіттерде оқылатын тарауық намазының кеш бітіуіне байланысты қауіпсіздік шараларын сақтау басты назарда. Кәмелетке толмаған балалар діни ғимараттарға тек ата-аналарымен ғана баруы тиіс» — деді Ержан қажы Сматұлы.
Айта кетейік, республика бойынша жалпы 2 769 мешіт тіркелген. Оның ішінде 738-і Түркістан облысында.
Түркістан қаласындағы «Ұлы Дала Елі» орталығында – Дүниежүзілік үкіметтік емес ұйымдар күніне (World NGO Day) орай мерекелік іс-шара өтті. Шара өңірдегі азаматтық қоғамның дамуына үлес қосып жүрген үкіметтік емес ұйымдардың (ҮЕҰ) еңбегін бағалау, олардың қоғамдағы рөлін көрсету және серіктестікті нығайту мақсатында өткізілді.
Жиынға мемлекеттік органдар мен үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері, белсенді жастар қатысты. Мерекелік шарада сөз алған Түркістан облысының қоғамдық даму басқармасының басшысы Ерлан Күзембаев қоғамның дамуына өз үлесін қосып жүрген белсенді азаматтардың, қоғамдық ұйымдардың, еріктілер мен қайырымдылық қорларының еңбегін ерекше атап өтті.
Жиын барысында азаматтық қоғам саласындағы сарапшылар, үкіметтік емес ұйымдардың қоғамдағы рөлі туралы пікірлерімен бөлісті. Атап айтқанда, «Түркістан облысының Азаматтық Альянсы» заңды тұлғалар қауымдастығы нысанындағы бірлестіктің негізін қалаушы, қоғам қайраткері Шәріпбек Жамалбеков азаматтық қоғам институттарын қолдау және дамытудың маңыздылығы жөнінде келелі ойларын жеткізді.
Сонымен бірге, жиын барысында үкіметтік емес ұйымдардың белсенді өкілдері орталық мемлекеттік орган басшыларының, «Қазақстанның Азаматтық Альянсы» заңды тұлғалар бірлестігі Президентінің, Түркістан облысы әкімінің Алғыс хаттарымен марапатталды.
