Кентау қаласының білім бөліміне қарасты жалпы білім беретін мектептер арасында “Өнерлі ұстаз -2024” байқауы облыстық байқауының қалалық кезеңі өткізілді. Басты мақсат: ұстаздың тарихи танымдығын, педагогикалық–психологиялық сауаттылығын, шығармашылық талантын анықтау және жас ұрпақты өнерге баулу бойынша тәжірибесін арттыру. Сонымен қатар, байқау шарттарында тәрбие жүйесінде ұстаздардың жаңа технологиялардың дамуы кезеңінде болашақ ұрпақтың тәрбиесі мен білім алуына ерекше көңіл бөлуі, жаңартылған білімдегі тәжірибесімен өзара бөлісуі маңызды болды.

Байқаудың қалалық кезеңде ұлттық және жалпыадамзаттық тәжірибені іске асырудың феноменальды құралы ретінде ән шығармашылығын өзектендіруге де баса назар аударылды. Яғни, ән шығармашылығының зерделеу және насихаттау арқылы олардың музыкалық-теориялық пәнге деген қызығушылығын арттыру маңызды қадамдардың бірі. Байқауға А.С.Пушкин атындағы №6 жалпы білім беретін мектебінің ағылшын тілі пәнінің мұғалімі Әбдіжалал Нұрай қатысып, жүлделі 1 орынды иеленген. Тиісінше, Кентау қаласының өнерлі және талантты ұстазы облыстық кезеңге жолдама алған болатын. Осылайша кенді қаладан үздік шыққан мұғалім, байқаудың облыстық кезеңінде де топ жарды. Кентаулық Әбдіжалал Нұрай үздік өнерімен танылып облыстық байқауда жүлделі 2 орынды иеленді. Жетістікке жеткен ұстазды білім ордасының ұжымы да шын жүректен құттықтап, мектеп мақтанышына құрмет көрсетті.

Сонымен қатар, 2024 жылы 1 қараша күні Кентау қаласының білім бөлімінің бұйрығы негізінде жалпы білім мекемелеріндегі орыс тілі мен әдебиеті мұғалімдерінің арасында қалалық «Дарынды бала-талантты ұстаз» байқауы өткен болатын. Байқауға еңбек өтілі 5 жылға дейінгі педагогтер қатысқан. Ал, бұл конкурсқа А.С.Пушкин атындағы №6 жалпы білім беретін мектебінің орыс тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Бақытжанқызы Перина қатысып, өз бағын сынады.

Байқау 3 шарт бойынша өтті. Олар өзін-өзі таныстыру (кез келген форматта), мультимедиялық жоба (жаңа технологияларды қолдану арқылы панорамалық сабақтан үзінді-3 минут), тыңдалым (мәтінмен жұмыс). Байқаудың қорытындысы бойынша Бақытжанқызы Перина жүлделі І орынды иеленді.Міне осылайша бір мектептің ұстаздары толағай табыстарға жетіп, өздері қызмет атқарып жүрген білім ордасының мақтанышына айналып отыр.

Кентау қаласы Ә.Молдағұлова атындағы №19 IT мектеп-лицейдің химия пәнінің мұғалімі, Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің химия пәні бойынша магистранты, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің экология пәні бойынша PhD Әбсейт Алтынбек Серікбайұлы “Үздік педагог” конкурсының республикалық кезеңінде топ жарып, жеңімпаз атанды. Марапатты ҚР Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев үздіктерге салтанатты түрде тапсырды.

Алтынбек Серікбайұлы қала, облыс, республикалық байқаулар мен сайыстарда жүлделі орын иеленіп жүрген білікті ұстаз. Оқушысы Кенжебекова Жанатты ғылыми жобаға дайындап, республикалық кезеңде жүлделі орындар иеленген. Педагогикалық жұмыстағы жетістіктері үшін қала, облыс, республикалық Құрмет грамотасы мен мадақтамалармен, Алғыс хаттармен марапатталған ұлағатты ұстаз! Алтынбектің өзінің Авторлық бағдарламасы мен ғылыми мақалалары – жас мамандарға көмекші құрал болады. Озат іс-тәжірибесі Кентау қаласы көлемінде таратылған тәжірибелі, ізденімпаз мұғалім.

Айта кетейік, Кентау қаласы Ә.Молдағұлова атындағы №19 ақпараттық технологиялар мектеп-лицейінің химия пәнінің мұғалімі Әбсейт Алтынбек Серикбайұлы жас маман болса да 2 жылдың көлемінде жетістіктерімен облыс, республикалық байқаулар мен олимпиадаларды бағындырып жүр. Алтынбек Серикбайұлы креативті, шығармашыл, ізденімпаз ұстаз. Сабақ барысында түрлі лайфхактар, жаңа техникалар мен инсайттарын көрсету арқылы оқушыларды білімге ынтасын арттыруда. Қазіргі кезде Қазақ Ұлттың Университетінің PhD докторанты. Алтынбек Серикбайұлының оқушылары азғантай уақыт аралығында түрлі олимпиадалардан топ жарып жүр. Атап айтқанда, 2022-2023 оқу жылдарында Камшат Бимолдаева ғылыми жұмыс бойынша облыстан жүлделі І орынды иеленсе, Жанат Кенжебекова республикадан «Алтын медаль» иеленді. Одан бөлек, 10 сынып оқушысы Жанат Кенжебекова облыс көлемінде, облыс әкімінің «Үздік жас ғалым» номинациясын қанжығасына байлады. Жас ұстаз өз пәнінен тек үздіктерді тәрбиелеуді мақсат етіп отыр. Осы бағытта әлі де көптеген жеңімпаздар болатынына сенімді.

Түркістан облысы әкімдігінің «Білім саласын дамытуда қол жеткен табыстары және оған қосқан үлесі үшін» және Кентау қаласы әкімдігінің «Қаланың білім беру саласының дамуына қосқан үлесіңіз үшін» марапаттарының иесі. Республикалық дарынды балаларды анықтау және қолдау орталығы «Жалпы білім беретін пәндер бойынша Республикалық ғылыми жобалар конкурсының жеңімпазын дайындағаныңыз үшін» алғыс хатымен, ҚР оқу-ағарту министрлігі «ЖАҢА-МЕКТЕПКЕ ЖАҢАШЫЛ ҰСТАЗ» жас педагогтердің VI Республикалық байқауына қатысып, кәсіби шеберлігін көрсеткені үшін І дәрежелі дипломмен және де осы секілді бірнеше марапаттармен наградталған.

Сонымен қатар, «Дарын» республикалық ғылыми-практикалық орталығының ұйымдастыруымен Алматы қаласында өткен «Дарынды балаларға – талантты ұстаз» республикалық педагогикалық олимпиадасында Түркістан облысынан жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар атанған 8 жас маман ұсынылса, оның ішінде 5 педагог топ жарып, жүлделі орындарға ие болған болатын. Бұл республикалық байқауда да Әбсейт Алтынбек Серикбайұлы 1-орынды жеңіп алған еді.

Кентау қаласындағы Т.Рысқұлов атындағы №24 жалпы білім беретін мектебінде «Біртұтас тәрбие» бағдарламасын жүзеге асыру бойынша, сынып сағаттарында қауіпсіздік сабақтарын өткізудің әдіс-тәсілдері түсіндіру мақсатында әдістемелік кеңес өткізілді. Жиналыс барысында мектеп директорының тәрбие орынбасары А.Утеева сөз алып, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылы 31 тамыздағы №748 қаулы Балаларды зорлық-зомбылықтан, суицидтің алдын алудан қорғау және олардың құқығы мен әл-ауқатын қамтамасыз ету жөніндегі 2023–2025 жылдарға арналған кешенді жоспар бекітілді, ол балалардың әл-ауқаты мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі алгоритм мен нұсқаулықтарды әзірлеуді қарастырады. Осы жоспар аясында 130 жеке қауіпсіздік сабағы әзірленгенін атап өтті.

Сабақтардың мақсаты – балаларға күнделікті өмірде қауіпсіздікке ықпал ететін дағдыларды үйрету; жеке басын қорғау мен айналасындағыларға саналы, жауапты көзқарас қалыптастыру. Сабақ міндеттері: жеке қауіпсіздігін қорғау шаралары туралы хабардарлықты арттыру; өзін-өзі қорғау дағдыларын дамыту; жауапты мінез-құлықты қалыптастыру; психологиялық дайындық; әлеуметтік құзыреттілік; ақпараттық қауіпсіздік.

Сабақтарды апта сайын сынып сағаттарында 10 минуттан өткізілуі керек. Сабақ мазмұнына мынадай элементтер енгізілген.

1. Жеке адам құқығы мен бостандығының қорғалуы, зорлық- зомбылықтың физикалық, психологиялық және моральдық нысандарын қоса алғанда, балалардың құқығы мен бостандығын қорғауды білдіреді.
2. Тұлғаға қажетті сапа мен тұрмыс деңгейін қамтамасыз ету, бұл балалардың әл-ауқатын қамтамасыз етудегі білім алуына, медициналық көмек, тұрғын үй және басқа да қажеттi ресурстарға қол жеткiзуiн қамтамасыз ету.
3. Қоғам мен мемлекетте адамның тұлға ретінде дамуына жағдай жасау, бұл балалардың білім алуға, мәдениетке, спортқа және өзіндік дамудың басқа да нысандарына қол жеткізуін қоса алғанда, жеке тұлға ретінде дамуына жағдай жасауды білдіреді.

Сонымен қатар, негізгі бағыттары:

1–4-сыныптар үшін (40 сабақ):

1. ТЖ кезіндегі әрекеттер: ТЖҚ нөмірлері, қоңырау шалу скриптері
2. Үй-жайдағы қауіпсіздік
3. Көшедегі қауіпсіздік
4. Бейтаныс адамдармен қарым-қатынас кезінде қауіпсіздік
5. Қауіпті заттар
6. Судағы, мұз үстіндегі қауіпсіздік
7. Интернеттегі қауіпсіздік.

5–11-сыныптар мен ТжКБ үшін (70 сабақ):

1. ТЖ кезіндегі әрекеттер: ТЖҚ нөмірлері, қоңырау шалу скриптері;
2. Көшедегі, көліктегі үй-жайлардағы қауіпсіздік;
3. Құқықтары мен міндеттері;
4. Судағы, мұз үстіндегі қауіпсіздік
5. Интернеттегі қауіпсіздік
6. Жасанды интеллект: қауіптер мен тәуекелдер;
7. Қаржылық сауаттылық, жұмысқа орналасу кезіндегі қауіпсіздік;
8. Салауатты әдеттер туралы негізгі бағыттарын түсіндіріп, қауіпсіздік сабағы мен бағдарлама бойынша пайдалы немесе қызықты деп санайтын нақты тұстарын көрсетті.

Түркістан облыстық білім беруді дамыту орталығының және Кентау қалалық білім бөлімінің ұйымдастыруымен Кентау қаласы Т.Рысқұлов атындағы №24 жалпы білім беретін мектебінде «Парасат биігінен ой толғаған ғалым» тақырыбындағы Немат Келімбетовтың – 90 жылдық мерейтойына арналған ғылыми-практикалық конференциясы өткізілді. Ғылыми-практикалық конференция мақсаты: Түркітанушы, филология ғылымдарының докторы, жазушы Немат Келімбетовтың шығармашылығын насихаттау.

Көрнекті әдебиеттанушы, прозашы, аудармашы Немат Келімбетов 74 жасқа қараған шағында дүниеден өткен. Ол, өмір жасының тең жартысындай бөлігінде ауыр дертпен арпалыса жүріп, рух ерлігінің ерен үлгісін көрсеткен өнегелі тұлға. Немат Келімбетов 1937 жылы туған. 1953 жы­лы Оңтүстік Қазақстан облысының Келес өңі­ріндегі Абай селосында орта мектеп бітірген соң, алдымен Ташкент қаржы-экономика инсти­тутын, одан кейін Қазақ ұлттық университетін аяқтаған. Еңбек жолын өзінің әуелгі ма­мандығы бойынша бастаған Н.Келімбетов кейіннен журналистика, әдебиет саласына ауы­сып, «Социалистік Қазақстан» , яғни қазіргі «Егемен Қа­зақ­­стан» газетінде әдеби қызметкер, одан кейін республика Министрлер Кеңесінде референт, Әде­­биет, өнер және сәулетшілік салалары бо­йынша Мемлекеттік сыйлықтар жөніндегі ко­мис­сияның жауапты хатшысы, «Қазақстан» бас­пасында редактор қызметтерін атқарған. Филология ғылымдарының докторы, профессор көптеген жылдар бойы Абай атындағы Алматы мемлекеттік универ­си­тетінің қазақ әде­биеті кафедрасында, Қ.Сәтбаев атын­дағы Қазақ ұлт­тық университетінің қазақ тілі ка­федрасында ұстаз­дық еткен.

​Ғылыми-практикалық конференцияда Кентау  қалалық білім бөлімінің әдістемелік кабинет меңгерушісі А.Мақұлбекова сөз сөйлесе, жас маман Ибадуллаева Дидара “Қазақ әдебиеті мен мәдениетіне үлес қосқан тұлға – Немат Келімбетов” тақырыбында баяндама оқыды. Ыбырай Алтынсарин төсбелгісінің иегері, педагог-шебер Камал Гулмира “Тағдыр талқысы және талант тегеуріні” тақырыбындағы баяндамасымен таныстырды.

« – Немат Келімбетов қазақ әдебиетінің ежелгі дәуірі жайында жазылған бірқатар оқулықтар мен оқу құралдарының авторы. Орда бұзар отызында омыртқадан ауыр дертке ұшырап, ұзақ жылдар бойы төсекке таңылған арда азамат өмірге құштарлықтың өнегесіндей, тағ­дырмен тартыстың тағылымындай «Үміт үзгім кел­мей­ді» атты монолог-хикаяты оның қаламгерлік қуа­тын да, күрескерлік күшін де келісті көрсетеді. Кітап­ты арқау етіп жазылған пьеса бойынша қойылған спектакль М.Әуезов атындағы академиялық театрсахнасында табыспен жүрді. Кейінгі жылдарда жарық көр­ген «Ұлы­ма хат», «Қариялар», «Күншілдік» сияқ­ты эссе­лері Немат Келімбетовті ойшыл суреткер ретінде де танытты. «Үміт үзгім келмейді» кіта­бы қазақ әдебиетінің абыройын асырып, ЮНЕСКО аясын­дағы ең мерейлі марапаттардың бірі – Еуро­паның Франц Кафка қоғамының наградасын алып берген еді. Немат Келімбетовтің қазақ әде­биетінің байырғы бастау-бұлақ­тарын зерттеудегі еңбегі де ересен. «Қазақ әдебиетінің ежелгі дәуірі» , «Ежелгі дәуір әдебиеті» ,«Ежел­гі түркі поэзиясы жә­не қазақ әдебиетіндегі дәс­түр жал­ғастығы» , «Қазақ әде­биеті бас­тау­лары» , «Ежелгі әдеби жәдігерліктер» сияқты көп­теген кітаптары ұлт­тық сөз өнері­нің түп-тамыры те­рең­де жатқанды­ғын даусыз дәлел­деді. Ғалымның бұл ба­ғыт­тағы ізденістері оны Күл­тегін атындағы сый­лықтың лауреа­ты атан­дырды, осы тақырыптағы кітап­тары бірнеше шетел тілдеріне аударылды. Немат Келім­бетовтің көркем аударма саласына қосқан үлесі де үлкен. Көрнекті ғалым, тамаша прозашы, өнімді аудар­машы, ұлағатты ұстаздың жарқын бейнесі әрдайым халық жадында сақталатын болады.» – деді Ыбырай Алтынсарин төсбелгісінің иегері, педагог-шебер Камал Гулмира

Сонымен қатар, «Немат Келімбетовтың – 90 жыл» толуына орай ұйымдастырылған мектепішілік апталықтың нәтижесін педагог – зерттеуші Әметбек Тоғжан таныстырды. Жазушы галереясы көрмесін Дайрбекова Мөлдірдің жетекшілігімен жас суретшілер қылқаламынан салынған суреттерін көрсетті. Кітаптар көрмесінде жазушының еңбектері таныстырылды.

Оқыту мен тәрбиелеудің үздіксіз процесі-сапалы білім беру болып табылады. Қазіргі таңда мұғалімдер алдында оқытудың әдіс-тәсілдерін үнемі жаңартып отыру және инновациялық технологияларды меңгеру, оны өздерінің тәжірибелерінде тиімді қолдана білу міндеті тұр. 2024 жылғы 24 қазан күні Кентау қаласының білім бөлімінің ұйымдастыруымен өтіп жатқан «Әдістемелік кабинеттің-10 күндігі» жобасы аясында Ә.Науаи атындағы №17 жалпы білім беретін мектеп базасында қалалық деңгейде «Тарих, география пәндерінде білім сапасын талдаудың тиімділігі» тақырыбында коучинг-тренинг өтті. Тренинг мақсаты: Оқушыларды инновациялық әдіс-тәсілдермен оқыту арқылы тарих, география пәндерінен білім сапасын арттыру және білім сапасын талдаудың тиімді жолдары бойынша тәжірибе алмасу.

Коучинг тренингті қалалық білім бөлімінің тарих және география пәндері бойынша әдіскері А.Сенбекова жүргізді. Тренингке Ә.Науаи атындағы №17 жалпы білім беретін мектеп базасында “Өрлеу” БАҰО АҚ Түркістан облысы Шымкент қаласы бойынша КДИ ұйымдастыруымен өтіп жатқан тарих-құқық пәні мұғалімдеріне арналған біліктілік арттыру курстың Түркістан және Кентау қалалары, Бәйдібек ауданының тыңдаушылары және тәжірибелі тренер Кенжехожаева Ляззат Шакимардановна қатысты.

Ә.Науаи атындағы №17 жалпы білім беретін мектебінің тарих пәні мұғалімі Бабанов Науфаль «Тарих, география пәндерінде білім сапасын талдаудың тиімділігі» тақырыбында баяндама жасап, білім сапасы және оған әсер етуші факторлар туралы ақпарат беріп, мектеп тәжірибесіне Lesson stady әдісін енгізу арқылы білім сапасын көтеру жолдары бойынша презентациялық таныстырылым көрсетіп, өзінің тәжірибесімен бөлісті.

Ататүрік атындағы №4 мектеп-лицейінің мұғалімі Исаева Мадина Қалдыбекқызы пән мұғалімдеріне сабақта инновациялық әдіс-тәсілдерді, заманауи білім беру платформаларды тиімді қолдану арқылы тарих, құқық, география пәндерінен білім сапасын көтеру жолдары бойынша өзінің тәжірибесімен бөлісіп, практикалық сабақ өтті. Коучинг тренинг қызықты өтіп, мұғалімдер өздеріне қажетті ақпараттарды алды. Тренинг соңында мұғалімердер білім сапасын талдаудың тиімді жолдары бойынша өздерінің ой-пікірлерімен бөлісті.

Білімді, сауатты адамдар – XXI ғасырда адамзат дамуының негізгі қозғаушы күші. Бұл туралы Абай атамыз: «Тегінде, адам баласы, адам баласынан ақыл, ар, мінез деген нәрселермен озады. Одан басқа нәселермен оздым ғой демектің бәрі бекер», – деген өсиетін ұстанып, еңбек етуіміз қажет.

Білім берудегі жетістік тікелей мұғалімге, оның шығармашылық әлеуетіне және кәсіби құзыреттілігіне байланысты. Қазіргі мұғалім-бұл инновацияларды іс жүзінде жүзеге асырудағы негізгі тұлға, оқушылардың шығармашылық қабілеттерін, олардың білімдерін шығармашылық қабылдауға деген ұмтылысын дамытады, оның тұлға болып қалыптасуына өз үлесін қосады. Ол үшін мұғалім өзінің кәсіби құзыреттілігінің деңгейін үнемі арттырып отыруы керек. Мысалы: пәндік, әдістемелік, коммуникативтік, ақпараттық, жалпы мәдени, құқықтық сауаттылық өте маңызды болмақ.

Авторлық оқу бағдарламасы – жалпы білім беру стандартына сай оқу пәнінің білім беру мазмұнын анықтайтын, мемлекеттік білім беру стандартының негізінде жасалатын, нәтижесі тұлғаны дамытуға бағытталған, педагогикалық құндылық пен жаңалықтардан хабардар ететін авторлық педагогикалық шығармашылық іс.

Дәл осы бағытта, Кентау қаласында орналасқан Ә.Науаи атындағы №17 жалпы білім беретін мектеп базасында қалалық деңгейде «Авторлық жұмыстарды рәсімдеу талаптары» тақырыбында ақпараттық семинар өтті. Семинар мақсаты: мұғалімдерге авторлық бағдарламаның әзірлеу технологиясы, оның құрылымы, титул парағы және бағдарламаны рәсімдеуге қойылатын талаптар туралы ақпарат беру, авторлық бағдарламасы қала көлемінде таралған мұғалімдердің тәжірибесімен бөлісу.

Ә.Науаи атындағы №17 жалпы білім беретін мектебінің тарих пәні мұғалімі Бабанов Науфаль «Авторлық жұмыстарды рәсімдеу талаптары» тақырыбында баяндама жасап, презентациялық таныстырылым көрсетті. Білім беру саласындағы өзекті мәселені шешуде авторлық бағдарламаның маңыздылығы және мазмұны, құрылымының жаңашылдығы және өзектілігімен ерекшеленетіндігін атап өтті. Сондай-ақ, авторлық бағдарламаның жаңашылдығын, инновациялық потенциалы бойынша бірнеше үлгілерін, түрлеріне рецензия беріліп, апробация жақсы нәтиже бергенде іске асатындығын тәжірибе арқылы көрсетті. Авторлық бағдарламаны мектептің білім беру үрдісіне енгізу үшін рецензия, апробация – эксперимент түрінде танысу қажеттігін атап өтті.

Авторлық бағдарлама – педагогикалық құндылық пен жаңалықтардан хабардар ететін авторлық педагогикалық шығармашылық нәтижесі. Ол оқу пәнінің білім беру мазмұнын анықтайтын мемлекеттік білім беру стандартының негізінде жасалады. Авторлық бағдарламаның мазмұндық құрылымы мен тұжырымдамасы жалпы білім беру стандартына сай келуі тиіс. Авторлық әдістемелік жүйені құрастыру процесі ұзақ уақытты қамтиды және нәтижесі тұлғаны дамытуға бағытталған. Семинарда авторлық бағдарлама әзірлеген пән мұғалімдері өз тәжірибелерімен бөлісіп, автордың оқу бағдарламасын құрастыруға толық дайындықпен келмеуі көптеген кемшіліктерге алып келетіндігін айтты.

« – Авторлық бағдарламаны педагог немесе педагогтер ұжымы толығымен дайындайды жəне оларға зияткерлік құқығы беріледі. Бұл не алғаш рет енгізілетін курсты, не автордың дəстүрлі тақырыпты өзіндік тəсілмен оқыту бағдарламасы. Мұндай бағдарлама мазмұны – жаңашылдығымен жəне өзектілігімен ерекшеленетін білім беру проблемаларын шешуге ұсынылған құралдар жиынтығы. Авторлық бағдарлама эксперименттік те болуы мүмкін, бірақ міндетті түрде жаңалығы мен авторлығы құжат бойынша дəлелді болуы қажет. Авторлық бағдарламаны мектептің білім беру үрдісіне енгізу келесі іс-əрекеттерді қамтиды. Жалпы рецензия, апробация жақсы нəтиже бергенде іске асады. Ішкі рецензия – əдістемелік кеңес, əдістемелік бірлестікте талқылау. Сыртқы рецензия – ғылыми-əдістемелік ұйымдар, мамандардан алу. Апробация – эксперимент түрінде танысу. Апробация нəтижесінде бағдарламаны жетілдіру үшін ұсыныс жасауға болады. Апробация қыркүйектен наурызға дейін өткені дұрыс. Себебі мұғалім түзету енгізуге мүмкіндік алады. Авторлық деп танылған бағдарламаны қолдануға əдістемелік кеңес ұсынып, білім беру ұйымының басшысы бекітеді. Авторлық деген мəртебені, ереже бойынша, білім беруді басқарудың жоғары органы тағайындайды.» – деді Ә.Науаи атындағы №17 жалпы білім беретін мектебінің тарих пәні мұғалімі Бабанов Науфаль

Авторлық оқу бағдарламасы – педагогикалық құндылық пен жаңалықтардан хабардар ететін авторлық педагогикалық шығармашылықтың нəтижесі. Ол оқу пəнінің білім беру мазмұнын анықтайтын мемлекеттік білім беру стандартының негізінде жасалады. Авторлық бағдарламаның мазмұндық құрылымы мен тұжырымдамасы жалпы білім беру стандартына сай келуі тиіс. Авторлық əдістемелік жүйені құрастыру процесі ұзақ уақытты қамтиды жəне нəтижесі тұлғаны дамытуға бағытталған. Авторлық бағдарлама мазмұнының негізінде əдістемелік жүйені құрудағы мұғалімнің өзіндік тұлғалық тəжірибесі мен оның қызметінің даралық стилі жатыр. Алғашқы міндетті шарт –бағдарлама құрылымы мен мазмұны жағынан орта білім беру саласындағы оқу бағдарламасымен сəйкес болуы тиіс. Сонымен қатар, авторлық бағдарлама келесі талаптарға жауап беруі керек: қазіргі ғылымның педагогикалық практикалық жағдайымен сəйкес келуі, жаңалығымен даралануы; оқушылардың жеке қабілетін дамытуға бағытталуы, оның интеллектуалды эмоционалды кеңістігіне, коммуникативті қабілеті мен əлеуметтік бейімделуіне; жүйелілік талаптарына сай болуы; психологиялық-педагогикалық негізі болуы; басты дидактикалық құралдар мен материалдармен, сондайақ оны жүзеге асырудағы əдістемелік ұсыныстармен қамтамасыз етілуі тиіс

Кентау қалалық білім бөлімінің «Әдістемелік кабинеттің 10 күндігі» жобасы аясында Ы.Алтынсарин атындағы №1 мектеп-гимназия базасында ағылшын тілі пәні әдіскері Г.Нысанбаеваның ұйымдастыруымен «Жасанды интеллект технологияларын оқу процесінде қолдану» тақырыбында оқыту семинары өтті. Семинар мақсаты: ағылшын сабағында интеллектті тиімді қолдануға әдістемелік көмек беру, кәсіби қолдау көрсету. Семинар ағылшын тілі бірлестігінің әдіскері Г.Нысанбаеваның кіріспе сөзімен басталды. Жасанды интеллектті сабақта қолданудағы тиімді тұстарын атап көрсетті.

« – Жасанды интеллект тез дамып келе жатқан сала және оның білім берудегі әлеуетті қолданбалары барған сайын айқын бола түсуде. Жасанды интеллект оқыту мен оқуды жақсарту үшін қолданылуы мүмкін және ол мұғалімдерге оқушылар үшін жекелендірілген оқу тәжірибесін жасауға көмектеседі. Бұл сабақта жасанды интеллекті білім беруде қолдануға болатын әртүрлі әдістер және оның ықтимал артықшылықтары қарастырылады. Жасанды интеллект әртүрлі салаларды, соның ішінде білім беруді жылдам өзгертеді. Білім берудегі жасанды интеллект интеграциясы біздің оқу, оқыту және бағалау әдісін өзгертеді. Жасанды интеллектпен жұмыс істейтін құралдармен қолданбалар білім алушыларға жекелендірілген және бейімделген оқу тәжірибесін ұсынады, мұғалімдерге арналған әкімшілік тапсырмаларды автоматтандырады және жалпы білім беру нәтижелерін жақсартады. Білім берудегі жасанды инетллектінің маңызды артықшылықтарының бірі, оның оқу тәжірибесінжекелендіру мүмкіндігі болып табылады. Жасанды интеллект алгоритмдері оқушылардың үлгерімін бақылау және оқыту әдістерін олардың нақты қажеттіліктеріне бейімдеу үшін пайдаланылуы мүмкін. Бұл дәстүрлі сыныптағы оқыту әдістерімен күресетін немесе ерекше қажеттіліктері бар оқушылар үшін әсіресе пайдалы.»-деді Ы.Алтынсарин атындағы №1 мектеп-гимназия базасында ағылшын тілі пәні әдіскері Г.Нысанбаева

Келесі болып №1 мектеп мұғалімі Жасұзақ Саябек пен Қалдарбек Аблайхан «Жасанды интеллект платформалары мен функциялары» тақырыбында өз презентацияларын ұсынды, қатысушыларға теориясы мен қатар практикада өз ноутбуктеріне, қазіргі таңда әрбір адамның күнделікті өмірде қолданып жүрген үйреншікті затына айналған ұялы телефондарына қалай жүктеуден бастап, кұнделікті сабақта, өмірде қолдануға болатынын жеке жек жүктеп, түсіндіріп, сұрақтарына жауап беріп отырды.

« – Жасанды интеллект нақты уақыт режимінде кері байланысты қамтамасыз ету үшін пайдаланылады.  Бұл оларға оқу стратегияларын сәйкесінше жақсарту және түзету қажет аймақтарды анықтауға мүмкіндік береді. Жасанды интеллект білім беруде қолданылуы мүмкін тағы бір сала интеллектуалды репетиторлық жүйелерді дамыту болып табылады. Бұл жүйелер қолданушыларға жеке репетиторлық қамтамасыз ету үшін жасанды интеллект алгоритмдерін пайдаланады.  Олардың үлгерімі туралы дереу кері байланыс бере алады, олардың жеке оқу мәнерлеріне негізделген қосымша ресурстар мен материалдарды ұсына алады және белгілі бір ұғымдармен күресіп жүрген білім алушыларға қолдау көрсете алады. Жасанды интеллект бағалауды жақсарту үшін де пайдаланылуы мүмкін.Машиналық оқыту алгоритмдері үлгілерді анықтау және орындағаны туралы түсінік беру үшін оқушы деректерін талдай алады. Бұл тәрбиешілерге оқушылар қиналып жатқан аймақтарды анықтауға және олардың оқыту әдістерін соған сәйкес түзетуге көмектеседі. Қорытына айтқанда, жасанды интеллект бағалау және есепке алу сияқты әкімшілік тапсырмаларды автоматтандыру үшін пайдаланылуы мүмкін. Бұл мұғалімдердің уақытын үнемдеуге және олардың оқуға және оқушыларменқарым-қатынасқа көбірек көңіл бөлуіне мүмкіндік береді. Машиналық оқыту алгоритмдерінің көмегімен жасанды интеллект жеке білім алушылардың оқу қажеттіліктері мен қалауларын талдай алады және теңшелген оқу материалдары мен жаттығуларды ұсына алады. Білім берудегі бұл тәсіл оқушыларға өз қарқынымен оқуға мүмкіндік береді, бұл оқунәтижелерін жақсартуға және белсенділікті арттыруға мүмкіндік береді. Жасанды интеллект бағалау процесін автоматтандыру үшін де пайдаланылады. Бұл мұғалімдердің көп уақытымен күшін үнемдеуге мүмкіндік береді. Автоматтандырылған бағалау жүйелері оқушы жұмысын бағалау және кері байланысты қамтамасыз ету үшін машиналық оқыту алгоритмдерін пайдаланады.»-дейді ұстаздар.

Сонымен қатар, Т.Рысқұлов атындағы №24 ЖББМ ағылшын тілі пәні мұғалімі Курбанова Салима Астана қаласында Қазақстан Республикасының Ұлттық академиялық кітапханасында ағылшын тілі мұғалімдеріне арналған «Collaborative Learning Environments: Artificial Intelligence as a Partner in Education» тақырыбында Халықаралық ғылыми-практикалық конференцияда алған мәліметімен бөлісті.

« – Астана қаласында өткен жиын барысында «Мектепке дейінгі білім берудегі инновациялар», «Жасанды интеллектіні орта білім беру жүйесіне интеграциялау», «Техникалық және кәсіптік білім беру жүйесіндегі цифрландырудың заманауи трендтері», «Ауыл мектеп­терінде оқыту үдерісін цифрлан­дыру», «Цифрлық мектеп – цифр­­лық мұғалім», «Мұғалімдердің цифр­лық құзыреттілігін дамыту», «Цифр­ландыру жағдайындағы инклюзив­ті білім беру», «Балалардың құқықта­рын қорғау саласындағы цифрландыру», «Біртұтас тәрбие және қосымша білім синергиясы», «Цифрландыру жағдайындағы білім беру мазмұнына тұрақты даму компонентін интегра­циялау», «Цифрлық технологиялар мен жасанды интеллектінің бала­лар­ға әсері» тақырыптары бойынша секциялық отырыстар өтіп, біз қазіргі қоғамға қажетті ақпараттармен және тың идея, жаңалықтармен танысып қайтқан болатынбыз. Ол жиында мамандар жасанды интеллектіні мұғалім оқушыдан да артық меңгеруге тиіс екендігі айтылды. Негізі болашақта оқу бағдарламасын жасанды зердеге негіздеп оқытатынымыз анық. Еліміздің астанасында өткен басқосуда да  үздік педагогтер пен шетелдік ғалымдар жасанды интеллектінің игі­лігін көрудегі тәжірибелерін бөлі­сты. Сол жиында «Бір мұғалім алты сы­ныпқа сабақ беретін болса, олардың әрқай­сысында отыз баладан болса, балалардың жұмыстарын аз уақытта тексеру мұғалімге үлкен күш екені» айтылды. Педагог олардың бәріне кері байланыс бере алады, бірақ 45 минут аздық етеді деді мамандар. Ал егер ұстаздар сабақ жоспарын жасаған кезде, емтихан жұмыстарын тексергенде жасанды зердені қолданса, жұмыстары едәуір жеңілдейді. Осылайша, мұғалім өзінің уақыты мен энергиясын үнемдейді әрі қазіргі заманауи оқушылардың талғамына сай болады. Оқушы­лар мұны сапалы қолданатыны рас, сол себепті мұғалім олардың шынайы білі­мін анықтай алмауы мүмкін. Сон­дықтан педагог заманауи тәсілдерді, жаңа әдістерді оқушылардан да жақсы меңгеріп алғаны абзал. Сондай-ақ  оқушыға жасанды ин­теллект орындай алмайтын, жеке­лей тапсырма беріп отырса, білім сапасын едәуір арттыра түсуге болады», – деді Т.Рысқұлов атындағы №24 ЖББМ ағылшын тілі пәні мұғалімі Курбанова Салима

Ағылшын тілі пәні мұғалімдері тәжірибе алмасып, жасанды интеллектті ағылшын тілі сабағында қолданудағы тиімді тұстарын атап өтіп, ой бөлісті. Ғылыми әдебиеттерді талдау әдісі жасанды интеллект бағдарламаларын тілді оқытуда қолдануға арналған ғылыми мақалаларға, кітаптарға, журнал басылымдарына және басқа дереккөздерге шолуды қамтиды. Жасанды интеллект тақырыбына сәйкес әдебиеттерді талдау осы саладағы бар тенденцияларды, аталмыш бағдарламаларды қолдану кезінде туындайтын мәселелерді қамтуға мүмкіндік береді. Жасанды интеллект негізінде жасалған бағдарламалардың тиімділігін терең зерттеуді, жаңа технологиялар мен құралдарды әзірлеуді, сондай-ақ білім беруде жасанды интеллектті қолданумен байланысты әлеуметтік және этикалық мәселелерді талдауды талап етеді, – деді ұстаздар қауымы.

Жалпы осындай семинарларда өзекті әдебиеттерді шолу және жасанды интеллект бағдарламаларын қолдану мысалдарын талдау негізінде жасанды интеллект технологияларын білім беру тәжірибесіне біріктірудің маңыздылығын және осы салада одан әрі зерттеу қажеттілігін көрсетеді. Сонымен қатар бағдарламаларды және оқу процесінде тиімді пайдалану үшін ұсыныстар ұсынады және олардың қазіргі білім берудегі маңыздылығы көрсетіледі.

Кентау қаласы білім бөлімінің жылдық жоспарына сәйкес 2024 жылдың 23 қазан күні «Мектептен мектепке» жоба аясында М.Әуезов атындағы №22 мектеп гимназиясы Ю.Гагарин атындағы №16 мектеп-лицейіне кәсіби қолдау көрсетті. Бұл іс-шараның мақсаты білім сапасын арттыруға қатысты жаңа тың идеялар мен жасанды интеллект тақырыбында тәжірибелерімен бөлісу.

Аталған іс-шараның жоспарына сәйкес М.Әуезов атындағы №22 мектеп гимназиясының ұстаздары шебер сынып сағаттарын көрсетті. Атап айтсақ ағылшын тілі пәні бірлестігінің ұстаздары Турисбекова С., Курманбекова А., Мирзаева С. «Роль краткосрочного планирования для повышения методического уровня учителя» тақырыбында шебер сынып өтті.

А. Шарипова, Д. Мамадалиева «Повышение мастерства учителя посредством творческих находок и приемов на уроке» тақырыбында өз тәжрибелерімен бөлісті. Сабақта қандай әдіс тәсілдер қолданатынын М. Калымбетова «Как использовать ИИ для изучения английского языка» атты тақырыппен таныстырып, оқушысы Тасполат Марғұлан бірлесіп ғылыми жобаларға дайындалу жолдарымен бөлісті.

Педагогтердің өзара тәжірибие алмасуы бірлік пен дамудың ең тиімді жолы. «Мектептен мектепке» жобасы оқушыларға білім беру бағытында да көптеген мүмкіндіктерге жол ашады. Сонымен қатар, біліктілікті арттыруға өз септігін тигізеді.

Бала өмірге келген сәттен бастап, ата-анасы оның өмірдегі алғашқы тәрбиешілері болып табылады. Отбасындағы тәрбие баланың мінез-құлқының, дүниетанымының және болашақтағы өмірлік бағытының қалыптасуына тікелей әсер етеді.Осыған орай Кентау қаласының білім бөліміне қарасты Кентау оқушылар үйінде ата-аналардың бала тәрбиесіндегі рөлін талқылау, жауапкершілігін арттыру және ата-ана мен мектеп арасындағы қарым-қатынасты нығайту мақсатында «Баланың басты ұстазы – ата-ана» тақырыбында дөңгелек үстел өткізілді.

Тақырыпты ашу мақсатында әлеуметтік педагог Г.Байдүйсенова «Баланың психологиялық, әлеуметтік және эмоционалдық дамуына ата-ананың ықпалы» тақырыбында баяндама оқып, ата-ананың балаға үлгі болуы, қарым-қатынас мәдениеті,эмоционалды қолдау көрсету маңызды екенін атап өтті.

Балалар жастайынан ата-аналарын бақылап, оларға еліктейді. Бұл модельдеу деп аталатын процесс бала дамуының негізі. Ата-ана бала назарының орталығы бола отырып, әртүрлі жағдайларда өзін қалай ұстау керектігін, эмоцияларға әсер етуін және басқалармен қарым-қатынасты қалай орнату керегінің ақпарат көзі болады. Ата-аналардың қарым-қатынас стилі, сенім деңгейі және ынтымақтастыққа дайындығы бала үшін өзінің әлеуметтік қарым-қатынастырының құруында бағдар болады. Ата-анасының басқа адамдарға мейірімділік пен құрмет көрсеткенін көрген бала олардан үлгі алады. Бұл қарым-қатынас дағдыларын дамытуға, жанжалдарды шешуге және жалпы салауатты қарым-қатынастарды құруға көмектеседі, дейді мамандар.

« – Ата-аналар эмоцияналды интеллектті қалыптастырудағы алғашқы ұстаздар. Балалар әке-шешесін бақылай отырып, өз эмоцияларын тануға және оларды басқаруға үйренеді. Олардың күйзеліспен күресу, қуаныш немесе ашулануды білдіру тәсілдері баланың эмоциялық дамуына әсер етеді. Сезімдерді ашық талқылау немесе релаксация техникасын пайдалану сияқты эмоцияларды басқарудың салауатты тәсілдерін көрсеткенде, балалар да сондай дағдыларды қабылдайды. Керісінше, егер ата-ана өздерінің эмоцияларын басып тастаса немесе күйзеліске деструктивті түрде жауап берсе, бала да тиімсіз әдістерге үйренеді. Осы кезде «эмоция сұрыптау» ұғымын атап өткен жөн. Бұл ата-ананың балаға өз эмоцияларын тануға, түсінуге және реттеуге көмектесетін процесс. Ол баланың эмоциялық дамуында және оның өмірлік қиындықтарымен күресу қабілетін қалыптастыруында негізгі рөл атқарады. Ерте жаста бала өз эмоцияларын басқару дағдыларына әлі дайын емес және оларды өз бетінше атай алмайды. Ата-ана осы жолдағы пайда болатын бала уайымдарын тануға көмектесуі тиіс. Ата-ана баланың қоршаған әлемді қабылдауы мен өзара әрекеттесуіне әсер ететін бірінші және ең маңызды үлгі ретінде қызмет етеді.

Бала өз ата-анасының мінез-құлқын және эмоциялық реакциясын игере отырып, бақылау және еліктеу арқылы үйренеді. Сондықтан кез келген ата-анаға берілетін ең жақсы кеңес — өзгерістерді өзіңізден бастаңыз. Баланың өзін-өзі бағалауы көбінесе ата-анасының оны қалай бағалайтынына тәуелді. Өз кезегінде, ата-ананың өзін-өзі оң бағалауы және олардың өз қабілеттеріне деген сенімі балаға әсер етеді. Ата-ана баласын қолдап, жігерлендірсе, бұл оның өзінің қабілеттеріне деген сенімділігін және мақсаттарына жетуіне деген ұмтылысын дамытады. Керісінше, сын мен салыстыру өзін-өзі бағалауды төмендетіп, сенімсіздікке әкелуі мүмкін. Біздің эмоционалдық және психологиялық дамуымызға ата-аналар мен отбасылық орта айтарлықтай әсер етеді, бірақ біздің барлық проблемаларымыз тек ата-анамен балалық қарым-қатынастан туындайды деп ойлау дұрыс емес.» – деді әлеуметтік педагог Г.Байдүйсенова

Мекеме медбикесі Ұ.Оралбай «Тазалық- денсаулық кепілі» атты тақырыпта баяндама жасаса, педагог-психолог А.Дарменбаева ата-аналармен түрлі тренингтер өткізіп, ситуациялық сұрақтар қойылып, ата-аналардың жауаптары тыңдалды. Дөңгелек үстел барысында қатысушылар балаларына қалай тәрбие беріп жатқандарын айтып, өзара тәжірибе алмасып, бала тәрбиесінде ата-ананың рөлі қаншалықты маңызды екені талқыланды.

Кентау қаласы білім бөлімінің «Әдістемелік кабинеттің 10 күндігі» жобасы аясында химия, биология пәндері бойынша «Жасанды интеллект мүмкіндіктері: соңғы трендтер мен инновациялар» тақырыбындағы оқыту семинары Б.Момышұлы атындағы №12 жалпы білім беретін мектепте өтті. Іс-шараның мақсаты: Жас мамандарға жасанды интеллект түрлері мен тиімділігін таныстыру, кәсіби қолдау көрсету. Кентау қалалық білім бөлімінің әдіскері Г.Дариева өз баяндамасында Заманауи жасанды интеллект технологияларын сабақ барысында тиімді пайдалануды, әртүрлі пәндермен байланыстыру жолдарымен таныстырып өтті.

« – Жасанды интеллекттің дамуы қоғам үшін көптеген жақсы, оң мүмкіндіктер береді. Білім беру және оқыту жүйесінде бұл әр оқушының қажеттіліктеріне бейімделген жеке білім беру тәсілдері болуы мүмкін. Сондай-ақ, жасанды интеллект жаңа дағдылар мен тілдерді үйренуге көмектеседі. Министрлік мәлімдегендей «ИТ саласындағы жаңа кәсіптер атласы» аясында Қазақстанда жасанды интеллект бойынша білім беру бағдарламалары әзірленіп, табысты іске асырылуда. Көріп отырғанымыздай, жасанды интеллект адамға ақылға қонымды уақыт ішінде өңдеу қиын немесе мүмкін емес үлкен көлемдегі деректерді, күрделі есептеулерді және үлгілерді талдауды қажет ететін мәселелерді шеше алады. Бұл ғылымда, медицинада, инженерияда және басқа салаларда көптеп қолданылады екен. Мамандар мен ғалымдардың айтуынша жасанды интеллект өмір сүру сапасын жақсартуда және адамның негізгі қажеттіліктерін қамтамасыз етуде шешуші рөл атқара алады.

Сонымен қатар, бұл әдісті жаңа тапсырма форматтарын енгізуде, шәкірттердің білімін ғана емес, сонымен қатар олардың осы білімді іс жүзінде қолдану қабілетін бағалайтын, сондай-ақ оқытушыларға олардың жауаптарын бағалау процесін автоматтандыруға көмектесетін күрделі тест сұрақтарын жасау үшін қолдануға болады. Жалпы, жасанды интеллект және басқа технологиялар оқу процесін жеңілдету және емтиханға дайындалу үшін қолдануға болатын жүйе. Мысалы, білім алушылар күрделі ұғымдарды түсіну және білімді тереңдету үшін осының негізіндегі қолданбалар мен платформаларды пайдалана алады. Жасанды интеллекттің автоматты тексеру жүйелері тапсырмалар мен сынақтардың жауаптарын тексеруге, сондай-ақ олардың дайындығын жылдам бағалауға көмектеседі.Сондай-ақ, шет тілдеріндегі мәтіндерді аударуға және талдауға көмектеседі, бұл бір жағынан шет тілдерін үйрену және шет тіліндегі материалдармен жұмыс істеу үшін өте пайдалы.» – деді Кентау қалалық білім бөлімінің әдіскері Г.Дариева

Б.Момышұлы атындағы №12 жалпы білім беретін мектептің биология пәні мұғалімі А.Бугенбаева теорияны практика жүзінде ұштастырып, семинарға келген жас мамандарға «Жасанды интеллект мүмкіндіктері: соңғы инновациялар» тақырыбында панельді тақта арқылы жасанды интеллект түрлерімен жұмыс жүргізіп, өз тәжірибесімен бөлісті.

«- Бұл әдісті жаңа тапсырма форматтарын енгізуде, білім алушылардың білімін ғана емес, сонымен қатар олардың осы білімді іс жүзінде қолдану қабілетін бағалайтын, сондай-ақ оқытушыларға студенттердің жауаптарын бағалау процесін автоматтандыруға көмектесетін күрделі тест сұрақтарын жасау үшін қолдануға болады. Білім беруде жасанды интеллектті қолданудың оң және теріс жақтары бар. Қажетті нәтижеге қол жеткізу үшін білім алушылар мен мұғалімдер адалдық нормалары мен этикалық стандарттарды сақтай отырып, жасанды интеллектті қолдануға саналы және жауапкершілікпен қарауы керек.Ғылыми жұмыс жазу терең талдауды, әдебиетті зерттеуді, жаңа немесе ерекше идеяларды анықтауды қажет етеді. Бұл әсіресе егер осы салада жеткілікті тәжірибесі болмаса білім алушылар үшін күрделі және уақытты қажет ететін процесс.Білім министрлігі мәлімдегендей оқушылардың ғылыми іс-әрекетке деген қызығушылығын ояту үшін оларға ғылыми зертханаларға кіру мүмкіндігі беріледі, семинарлар мен шеберлік сабақтары өткізіледі, ғылыми жетекшілер мен тәлімгерлер бекітіледі.» – деді Б.Момышұлы атындағы №12 жалпы білім беретін мектептің биология пәні мұғалімі А.Бугенбаева

Жас мамандар семинар барысында жасанды интеллект қолданбаларын, геймификацияны, яғни оқуда ойынды кеңінен қолдану әдістерін жүзеге асыру барысын үйреніп, тиімділігіне көз жеткізді.