Биыл облыс аумағында жалпы саны 32 (11 – мемлекеттік, 21 – жекеменшік) балаларды сауықтыру лагері жаз маусымында балалардың демалысын ұйымдастырады. Онда балалардың қауіпсіздігі үшін барлық санитарлық талаптар қатаң бақылауда. Бұл туралы өткен брифингте Түркістан облысы санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары Асқар Ысқақов мәлімдеді.

«2025 жылдың жазғы маусымында өңірдегі 41 мыңнан астам бала жазғы сауықтыру-лагерлерімен қамтылады. Облыс бойынша жаз мезгілінде мемлекеттік лагерлерде 7 ауысымда 16 718 баланы қамту жоспарлануда. Биылғы жылы 5 мемлекеттік лагерге 52 модульді жатақхана қойылып, 7500-ден астам қосымша орын ашуға жағдай жасалуда. Ал, 21 жекеменшік лагердің әрбірі бір ауысымда 5 400 баланы қабылдауға дайын»-деді спикер.

Сонымен қатар, департамент басшысының орынбасары тамақтан улану жағдайлары бойынша облыс аумағындағы ахуалды баяндады.

«Түркістан облысы санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің тамақтану саласы бойынша 3 883 кәсіпкерлік нысанды бақылауға алған. Соңғы жылдары облыс көлемінде қоғамдық тамақтану орындарында жаппай тағамнан улану жағдайының тіркелуі жиілеген. Соңғы үш жылда Арыс, Кентау, Келес, Түркістан және Сайрам аудандарында 5 жағдай тіркеліп, 200-ден аса адам зардап шеккен. Биылғы жылдың наурыз айында Түркістан қаласында 68 адам тез дайындалатын фаст-фуд өнімдерінен уланған» – деді спикер.

Қазіргі таңда елімізде мемлекеттік басқару жүйесін жаңғырту жұмыстары белсенді түрде жүріп келеді.Солардың бірі – мемлекеттік қызметшілерді ротациялау тетігі.

Бұл – мемлекеттік қызметшіні белгілі бір уақыт өткен соң басқа аймаққа немесе мемлекеттік органға ауыстыру арқылы кәсіби дамуына, тәжірибе алмасуына және сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға бағытталған шара.

Осы орайда, Президенттің 2024 жылғы 30 қазандағы № 687 Жарлығымен «Ротация жүргізу қағидалары мен мерзімдері, ротацияға жататын мемлекеттік қызметшілердің санаттары мен лауазымдарына» өзгерістер енгізіліп, ротацияға жататын «Б» корпусы қызметшілерінің санаттарының шеңбері кеңейтілді.

Атап айтқанда, өңірлерде С-О-2 (департамент, инспекция басшыларының орынбасарлары),
D-O-2 (облыс әкімдігіне қарасты басқарма басшыларының орынбасарлары) және Е-1 (қала аудан әкімдерінің орынбасарлары)санаттарындағы лауазым иелері де міндетті ротацияға еніп отыр.

Жалпы, ротацияның басты артықшылығы – қызметшінің тек бір салада емес, әртүрлі деңгейдегі мемлекеттік органдарда жұмыс істеп, жан-жақты тәжірибе жинауына мүмкіндік береді және болашақта басқарушы кадрлар үшін маңызды дайындық мектебі.

Сонымен қатар, ротация сыбайлас жемқорлық тәуекелін азайтуға өз септігін тигізеді. Себебі, бір орында ұзақ жылдар бойы жұмыс істеген адам сол ортада қалыптасқан байланыстардың ықпалына түсуі мүмкін. Алротация бұл жағдайды өзгертіп, жаңа ортада жұмыс істеумүмкіндігін береді.

Осы орайда, өткен жылы ротациялау заңнамаларына енгізілген өзгерістерден кейін, облыстағы жергілікті атқарушы органдарда D-O-2 санаты бойынша 7 басқарма басшысының орынбасары, E-1 санаты бойынша 16 қала, аудан әкімдері орынбасарларының ротациялануына қатысты жұмыстар жүргізілді.

Әрине, бұл жүйенің кейбір қиындықтары да жоқ емес. Қызметкер отбасымен басқа қалаға көшуі тиіс болғанда, әлеуметтік мәселелер туындайды. Жаңа ортаға бейімделуде оңай емес. Сондықтан ротацияны іске асырудақызметшінің әлеуметтік жағдайын ескеру маңызды.

Дегенмен, мемлекет бұл мәселелерді назардан тыс қалдырмай, ротацияға ұшыраған қызметшілерді тұрғын үймен қамтамасыз ету шараларын енгізді.

Соның ішінде, ротацияланған қызметшіге ротациялық төлем жүргізу үшін Үкіметтің 2023 жылғы 6 маусымдағы № 499 қаулысымен «Басқа елді мекенге ротацияланған мемлекеттік қызметшілерге берілетін ротациялық төлемдердің мөлшерін есептеу, оларды тағауындау, қайта есептеу, жүзеге асыру, тоқтату, қайтару, тоқтату тұру және қайта бастау қағидалары бекітілген. Демек, ротацияланған қызметшіге ротациялық төлемдер осы қағидада белгіленген тәртіппен жүзеге асыралады.

Қорыта айтқанда, мемлекеттік қызметшілерді ротациялау – заманауи мемлекеттік аппарат қалыптастыру жолындағы маңызды қадам. Бұл – кәсіби өсуге, тәжірибеалмасуға, жемқорлыққа қарсы күреске тиімді құрал. Еңбастысы – бұл бастаманың адам факторын ескеріп, әділ әріашық түрде жүзеге асырылуы.

ҚР Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Түркістан облысы бойынша департаментінің басшысы, Әдеп жөніндегі кеңес төрағасы

Наурызбаев Абылайхан Дағыстанұлы

«Таза Қазақстан» экологиялық бағдарламасы аясында тарихи Сауран тарихи қалашығында жалпыхалықтық сенбілік өтті. Игі шара тарихи-мәдени мұраларды сақтау, қоршаған ортаны тазарту, сондай-ақ жастардың табиғатқа деген жауапкершілігін арттыруға бағытталған. Сенбілік Түркістан облысы қоғамдық даму басқармасының «Жастар ресурстық орталығы» КММ-нің ұйымдастыруымен өткен.

Сенбілікке жергілікті тұрғындармен қатар, еріктілер, студенттер және жастар ұйымдарының өкілдері белсене атсалысты. Қатысушылар қалашық аумағында санитарлық тазалау және абаттандыру жұмыстарын жүргізіп, қоршаған ортаны тазартуға өз үлестерін қосты. Сенбілікте тазалық жұмыстарымен қатар, қатысушылар арасында экологиялық мәдениетті насихаттау, табиғатты қорғау тақырыбында түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Сондай-ақ, жастарға қоршаған ортаның адам өміріндегі маңызы мен оны қорғаудың өзектілігі туралы ақпарат берілді.

Шара соңында қатысушылар қала тұрғындарын қоршаған ортаға бейжай қарамауға, табиғатты бірлесе қорғауға және Сауран қалашығы аумағын таза ұстауға шақырды.

Қазақстан Республикасының Энергетика министрі Ерлан Ақкенженов Халықаралық валюта қоры (ХВҚ) миссиясымен жұмыс кездесуін өткізді. Миссияны Қазақстан бойынша жаңадан тағайындалған жетекші – Али Аль-Эйд мырза бастап келді.

Кездесу барысында елдің энергетика саласындағы инвестициялық климатты нығайту жолдары, жылу электр орталықтарын қоса алғанда, инфрақұрылымды ауқымды жаңғырту жоспарлары және мұнай-газ саласының даму перспективалары талқыланды.

Ерлан Ақкенженов Қазақстан энергетикасындағы басымдықтарды айқындап, инвесторлар үшін ашық әрі қолайлы жағдайлар жасаудың маңыздылығын атап өтті.

— Халықаралық серіктестермен, соның ішінде ХВҚ-мен жүргізілетін конструктивті диалог бізге энергетика саласын орнықты дамыту стратегиясын тиімді жүзеге асыруға және үздік әлемдік тәжірибелермен үндестіруге мүмкіндік береді, – деді министр.

Кездесудің негізгі тақырыптарының бірі – жұмыс істеп тұрған энергетикалық қуаттарды жаңғырту бағдарламалары болды. Әсіресе, жылу электр орталықтарын жаңарту мәселесіне ерекше назар аударылды. Бұл – сенімді энергиямен қамтуды қамтамасыз ету және заманауи, экологиялық таза технологияларға ұзақ мерзімді инвестиция тарту үшін маңызды негіз болып табылады.

Түркістан облыстық мәслихатында Н.Әбішовтың төрағалығымен аудандық, қалалалық мәслихат төрағаларының қатысуымен келелі жиын өтті.

Мәслихат төрағасы ҚР Парламенті Сенатының Төрағасы Әшімбаев Мәулен Сағатханұлының төрағалығымен өткен «Бір ел – бір мүдде» депутаттық тобының кезекті отырысында айтылған өзекті мәселелерге тоқталды.

Еліміздегі бейбітшілік пен келісімді одан әрі нығайту және Ассамблеяның саяси-тарихи рөлі жөнінде кеңінен түсіндірді.

Жиынның мақсаты да елдегі ауызбіршілік пен бірлікті сақтау, депутаттық корпустың қоғамдық келісім мен этномәдени бірлестіктермен бірлесе атқаратын жұмыстарын талқылау және дұрыс үйлестіруді жүзеге асыру туралы болды.

Нұралы Әбішов бұл бағытта мәслихат төрағалары мен депуттарының маңызды рөл атқаратынын жеткізді.

– Халықтың сенімі мен аманатын арқалау үлкен жауапкершілікті талап етеді. Оған немқұрайлы қарау депутатқа тән қасиет емес. Сондықтан халық қалаулылары барлық істе белсенді болуы тиіс. Себебі әр депутаттың артында оған сенім білдірген сайлаушылары бар. Бір ел – бір мүдде деген сөз тіркесінің өзі осы мағынаны білдіреді. Елдің бірлігі мен ынтымағын бекемдеу әрбір азаматтың парызы, міндеті деп есептеймін. ҚР Парламенті Сенатының Төрағасы Мәулен Әшімбаевпен, ҚР Мемлекеттік Кеңесшісі Ерлан Қаринмен болған кездесулерде қоғамдағы этносаяси ахуал, ішкі тұрақтылық, келісім, ынтымақтастық құндылықтарын арттыру туралы айтылды. Біз де бұл бағытта үлкен жауапкершілікті сезінуіміз керек. Сондықтан осы бағыттарда жұдырықтай жұмылып бірге нәтижелі жұмыс жасауға шақырамын, – деді Нұралы Әлмаханұлы.

Сонымен қатар, жиында елді мекендерге атау беру тәртібі, ескерткіштер қою тәртібі, депутаттардың этикасы туралы да айтылды.  Бұл бойынша облыстық мәдениет басқармасы тілдерді дамыту және ономастика бөлімінің басшысы Нұргүл Жақсылықова, тарихи-мәдени құндылықтарды қорғау бөлімінің басшысы Омар Жексенбаев және облыстық мәслихат аппаратының басшысы Мақсат Исаев баяндама жасады.

Сондай-ақ, кездесуде аудан, қалалардағы елді мекендерді сапалы электр энергиямен қамту бойынша «Оңтүстік Жарық Транзит» ЖШС-мен атқарылатын жұмыстарды үйлестіру, депутаттардың біліктілігін арттыруға бағытталған «Жергілікті өзін-өзі басқару институтының тиімділігін арттыру» атты семинар туралы, кіші футболдан турнир өткізу туралы мәселелер талқыланды.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мобильді топ ауыл тұрғындарына құқықтық көмек көрсетті. Атап айтар болсақ, Жетісай ауданына «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мобильді топ» арнайы келіп, Ш.Ділдәбеков ауылының және Асықата кентінің тұрғындарына Заң аясында құқықтық кеңестер берді. Заң мен тәртіпті насихаттау шеңберінде ұйымдастырылған науқанда 60-тан аса ауыл тұрғындарына мемлекеттік және жергілікті атқарушы орган өкілдері, адвокаттар мен сот орындаушылар және еріктілер құқықтық кеңестер беріп, олардың талап-тілегі мен ұсыныстарын тыңдады. Жеке қабылдауға келген тұрғындар тыл ардагерлеріне біржолғы көмек көрсету, аукицон арқылы сатылған жерінің заңдылығын тексеру, ауылға ұңғыма қазып, ауыз суды ретке келтіру, мектеп салу, үлкен тас жол бойына қауіпсіздік белгілерін және камера орнату, сондай-ақ, жаяу жүргіншілерге арналған жол салу, борышкерден алимент өндіру, қарызы бар несиесіне қолайлы кесте жасау, тұрғын үй мәселелеріне қатысты өтініштерімен жүгінді.

Сонымен бірге, ауданындағы әлеуметтік нысандарға, балалар ойын және спорт алаңшаларына қоғамдық бақылау жүргізілді, сондай-ақ, квазимемлекеттік сектор ұйымдарындағы комплаенс – қызметкерлермен, кәсіпкерлермен және әлеуметтік сала мамандарымен кездесулер өтті. Сондай-ақ, мамандар заң мен тәртіпті қалыптастыру мен әділеттілік қағидалары бойынша түсіндірме жұмыстарын да жүргізді.

« – Қоғамның тұрақтылығы мен дамуы заң үстемдігі мен әділеттілік қағидаларына тікелей байланысты. Заң үстемдігі – бұл қоғамда құқықтың басым болуы, барлық азаматтар мен билік органдары заңға бағынуы тиіс деген ұстаным. Ал әділеттілік – әрбір адамның құқықтарының сақталуы, заң алдында тең болуы және қоғамдағы әлеуметтік теңгерімнің орнауы. Бұл екі ұғым бір-бірімен тығыз байланысты және кез келген өркениетті мемлекеттің негізін қалайды. Заңның барлығына ортақ болуы – мемлекеттік билік, азаматтар, ұйымдар мен компаниялар заң талаптарын сақтауы тиіс. Ешбір адам немесе ұйым заңнан жоғары болмауы керек. Тәуелсіз және әділ сот жүйесі – сот билігінің тәуелсіздігі заң үстемдігінің маңызды шарты.   Соттардың әділ және бейтарап шешім шығаруы азаматтардың құқықтарын қорғайды. Азаматтардың негізгі құқықтары мен бостандықтарын қорғау – заң үстемдігі адам құқықтарының сақталуын қамтамасыз етеді. Әрбір азамат заңды түрде өз мүдделерін қорғай алады.Құқықтық айқындық және тұрақтылық – заңдардың түсінікті, айқын әрі тұрақты болуы қажет. Құқықтық жүйенің жиі өзгеруі азаматтар мен бизнестің сеніміне нұқсан келтіреді.Жауапкершілік пен есептілік – билік өкілдері мен мемлекеттік органдар өз әрекеттері үшін заң алдында жауап беруі тиіс. Қоғамның билікке сенімі осыған байланысты қалыптасады.» – деп атап өтті мобильді топ мүшелері.

Расында, заң үстемдігі мен әділеттілік – бір-бірін толықтыратын ұғымдар. Заң үстемдігі жоқ жерде әділеттілік те орнамайды. Керісінше, заң үстемдігі әділетсіздікке негізделсе, қоғамда теңсіздік пен наразылық пайда болады. Сондықтан кез келген мемлекеттің басты мақсаты – заң үстемдігі арқылы әділетті қоғам құру.Тарихта заң үстемдігі сақталмаған елдерде тұрақсыздық пен дағдарыс орын алғанын көреміз. Ал құқықтық мемлекеттерде, керісінше, экономикалық даму, азаматтардың әл-ауқатының артуы және қоғамдық келісім орнайды. Заңның үстемдігі мен әділеттілік – кез келген қоғамның дамуындағы басты құндылықтар. Олар азаматтардың құқықтарын қорғап қана қоймай, елдің өркендеуіне, тұрақтылық пен бейбітшіліктің сақталуына ықпал етеді. Осы ұстанымдар мықты болған жағдайда ғана мемлекет пен халықтың болашағы жарқын болмақ. Әрбір азамат заңды сыйлап, әділеттілік қағидаттарын ұстанғанда ғана өркениетті, құқықтық қоғам қалыптастыруға болады. Ал, құқық бұзушылыққа “нөлдік төзімділік” саясаты – тәртіп пен қауіпсіздікті қамтамасыз етудің тиімді құралдарының бірі. Ол азаматтардың заңға құрметін арттырып, қылмыс деңгейін төмендетуге көмектеседі. Алайда, оны жүзеге асыру кезінде тепе-теңдікті сақтау маңызды. Әділеттілік пен адам құқықтарын қорғау қағидалары сақталмаса, бұл саясат қоғамда наразылық тудыруы мүмкін. Сондықтан, кез келген мемлекет бұл тәсілді өзінің құқықтық жүйесі мен мәдени ерекшеліктеріне сай бейімдеуі қажет, – деп атап өтті мамандар.

Сонымен қатар, қоғамдық бақылау барысында анықталған кемшіліктерді қалпына келтіру мақсатында әкімдік басшылығымен лездемелік мәжіліс ұйымдастырылып, хаттамалық тапсырмалар берілді. Тапсырмалардың орындалуы Департамент және аудандық Әкімдік бақылауында. Айта кетсек, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мобильді топ мүшелері облыс аумағындағы елді-мекендер мен ауыл тұрғындарына тегін кәсіби – құқықтық көмек көрсетуді және әлеуметтік нысандарға қоғамдық бақылауды тұрақты түрде жүргізетін болады.

Бұл іс шара “Miras”тың ең алғашқы төрағасы Мархабат Байғұттың 80 жылдығына арналады. Ойтолғаушы деп айтушы едім шынында ойтолғаушы еді..“”MIRAS” ты енді сен басқаршы” деп тізгінді қолыма ұстатып кеткен болатын. Алғашқыда жүрексінгенімді несіне жасырайын. Аманатты арқалап отырыстарды көшпелі түрде өткізіп жатырмыз. Рухы биік, әділ еді, бірақ ешкіммен айтыспайтын, жақпай қалса қолын бір сілтей салатын. Артық әңгімесі жоқ, өсек аяңнан биік тұратын еді. Қаламы майлы, елге айтары көп, көркем мінезді азамат еді. Ештеңе мәңгілік емес…

80 жылдыққа ойлап тапқаным Қазығұрттың “Кеме қалған”шыңына шығу болды. Рухыңыз биікте, пейіште шалқысын деген ниет еді..Ұрпаққа қалдырған қаламыңыз -бояуы өшпейтін ізгілік мұрасы. Мирастықтар Сізге риза. Жатқан жеріңіз жайлы болсын! Қабіріңізге қойылған құлпытас жартылай ашылған кітап етіп жасалыпты. Сіз шынында да кітапсыз, елдің бағына біткен құнды қазынасыз. Мирастықтар Сіздің қадіріңізді біледі.

“AMANAT” партиясы Түркістан облыстық филиалы жанындағы “MIRAS” кеңесінің отырысы ағымдағы жылдың 16 мамыр күні киелі мекен Қазығұрт ауданында өте жоғарғы деңгейде өтті. Кеңес отырысынан кейін 16:30 -да Қазығұрт тауына қарай беттедік. Күн төбеден ауғанда шықтық деген атымыз болмаса күн құрғыр шыжғырып барады.Аңыздарда адамзат баласын аман алып қалған Нұх пайғамбардың кемесі Қазығұртқа келіп тоқтаған деседі. Нұх пайғамбар (ғ.с.) адамдарды иманға шақырғанымен, оның қауымы сенбеді. Жаратушы оларға үлкен топан суды жіберіп, тек Нұх (ғ.с.) және оның кемесіне мінген иманды жандар мен жан-жануарлар ғана аман қалады. Бұл — адамзат тарихындағы үлкен сынақ әрі жаңа кезеңнің бастауы болған.

Бұл жай ғана миф емес, ұлттың жадына сіңіп кеткен үміт пен аманаттың символы. Мыңдаған жыл өтсе де, Қазығұрт аты аталғанда адамзаттың қайта тірілуі, жаңа өмір бастау туралы ой келеді. “MIRAS” кеңесінің мүшелерімен аңыздарды айтып, табиғатты тамашалап тау шыңына шыққанша сырластық. Таудың шыңына шыққан кезімізде күн ұясына батып, ымырт қараңғы түскен еді. Уақытқа қарасам сағат 20:30 болыпты. Қазығұртқа бір барған адам – тарихпен тілдесіп, табиғатпен үндесіп қайтады. Бұл – жүрекке тыныштық, жанға күш беретін, рухыңды биіктететін қасиетті мекен. Тау етегіндегі самал жел, аспанмен тілдескен шыңдары, табиғаттың тылсым үндестігі — бәрі де ішкі жан дүниеңді тазартып, рухани серпіліс береді. Мұнда әр тас, әр сүрлеу — мыңдаған жылдық сырдың куәсі. Бұл тау – өткен мен бүгінді жалғап тұрған рухани көпір.

Қазір бәріміз жаңғыру, жаңару, түлеу жайлы көп айтып жүрміз. Қазығұрт – сол идеяның түпкі тамыры. Теңіз деңгейінен 2300 метр биікте орналасқан Қазығұрт тауының Кеме қалған шыңына шығып құран оқып, тілек тіледік.

ҚАЛЫЙМА ЖАНТӨРЕЕВА – «AMANAT» партиясы Түркістан облыстық филиалы төрағасының орынбасары, Түркістан облыстық мәслихатының депутаты