А вирусты гепатиті-бұл жедел жұқпалы ауру, басқаша айтқанда, бауыр мен өт шығару жүйесінің зақымдануымен жүретін вирусты ауруы. «А» гепатитімен барлық жастағы адамдар ауырады, бірақ көбінесе – балалар мен жасөспірімдер. Байланыс арқылы және тұрмыстық жолмен беріледіАурудың қоздырғышы-пикорнавирустар тұқымдасына жататын А гепатиті вирусы. Ол сыртқы ортада өте тұрақты, +4 ° C температурада бірнеше ай бойы және минус 20 ° C температурада бірнеше жыл бойы сақталады. Вирус бес минуттық қайнатудан кейін ғана өледі.

Аурудың қандай түріне қарамастан, ауру адам инфекция көзі болады: сарғаю немесе сарғаюсыз. Ең үлкен қауіп-инкубация кезеңінің соңында және сарғаю алдындағы кезеңде.
Вирус ағзаға келесі жолдармен енуі мүмкін: сумен – инфекция жұқтырған ауыз суды тұтыну және жұқтырған суға шомылу кезінде мүмкін; тамақпен – салаттар, көкжелек, жемістер және т.б. жеу нәтижесінде; ауру адамдармен тығыз байланыста болған кезде, жұқтырған ыдыс-аяқ, ойыншықтар, тұрмыстық заттар арқылы. Вирустың таралуы, әсіресе жеке гигиенаның өте төмен деңгейінде, қайнар көзімен тығыз байланыста болуы мүмкін. Аурудың инкубациялық кезеңі орта есеппен 2-3 аптаға созылады, максимум 50 күн, ал кем дегенде 7 күн.
Аурудың белгілері: науқаста тәбет нашарлайды, оң жақ қабырға астында ауырсыну, жүрек айну, жиі құсу пайда болады, нәжіс түссізденеді, зәр қараяды, терінің және шырышты қабаттардың сарғаюы пайда болады, бауыр үлкейеді. Кейбір жағдайларда аурудың басталуы тұмауға ұқсайды: дене қызуы көтеріледі, тұмау, жөтел, бүкіл денеде ауырсыну пайда болады. Осы кезеңде науқас басқаларға өте қауіпті, өйткені вирус денеден қарқынды түрде шығарылады.

Түркістан облысы санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің басшысы Н. Нышанов

Адам ағзасы 70%-ға жуығы судан тұрады, сондықтан сапалы ауыз судың болуы – өмірдің негізі. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметінше, жер шарындағы әрбір төртінші адам қауіпсіз ауыз суға қол жеткізе алмай отыр. Бұл – миллиондаған адамның денсаулығы мен өміріне тікелей қауіп-қатер төндіреді.
Су арқылы таралатын аурушаңдық
1. Жұқпалы аурулар:
• Ластанған су көздері ішек инфекцияларының негізгі көзі болып табылады.
• Холера, дизентерия, іш сүзегі, гепатит А, ротавирус инфекциялары – су арқылы жұғатын ең қауіпті аурулардың түрлері.
• Әсіресе балалар мен қарттар арасында асқыну қаупі жоғары.
2. Инфекциялық емес аурулар:
• Өндіріс қалдықтары мен ауыл шаруашылығында қолданылатын тыңайтқыштар жер асты суларына түсіп, нитраттар мен ауыр металдардың мөлшерін арттырады.
• Бұл бауыр мен бүйрек ауруларына, қаназдыққа, тіпті онкологиялық сырқаттарға әкелуі мүмкін.
3. Паразиттік аурулар:
• Қауіпсіздігі тексерілмеген ашық су көздерінде шомылу кезінде лямблиоз, амебиаз, шистосомоз сияқты паразиттік аурулар жұғуы ықтимал.
Санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
Су көздерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін мынадай шаралар атқарылады:
• Зертханалық бақылау: ауыз судың құрамындағы микробиологиялық, химиялық, радиологиялық, паразитологиялық көрсеткіштер тұрақты тексеріледі.
• Дезинфекция: су тазарту станцияларында хлорлау, озондау, ультракүлгін сәулемен өңдеу әдістері қолданылады.
• Қорғау аймақтары: су ұңғымалары мен су қоймаларының айналасында санитариялық-қорғау аймақтары белгіленіп, химиялық, биологиялық ластануды болдырмау.
• Құбыр жүйесінің жағдайы: су құбырлары уақтылы жөнделіп, апатты жағдайлардың алдын алу маңызды және су құбырларын жуу, тазалау, дезинфекциялау.
Тұрғындардың назарына!!!
• Тек зертханалық тексеруден өткен және қауіпсіздігі бақыланатын суды пайдалану.
• Қайнамаған немесе белгісіз, күмәнді көздерден алынған суды ішпеу.
• Құдықтарды санитариялық талапқа сай ұстау (қақпақпен жабу, жан-жағын қоршау).
• Жеке гигиенаны сақтау (қолды жуу, тағамды таза сумен дайындау).

Нұрбек Садықбекұлы – Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің басшысы

Гигиеналық оқытуға жататын халықтың декреттелген тобына барлық типтегі білім беру объектілерінің, балаларды сауықтыру ұйымдарындағы және шипажайлар, барлық түрлердегі (үлгідегі) мектепке дейінгі ұйымдардың және балалар үйлерінің, денсаулық сақтау және медициналық-әлеуметтік оңалту объектілерінің, ауыз суды дайындаушы және су құбырының құрылыстары мен желілерінің, тұрмыстық қызмет көрсету саласындағы (моншалар, хауыздар, бассейндер, спорттық-сауықтыру ұйымдары, шаштараздар, косметологиялық салондар, кір жуатын орындар, химиялық тазарту орындары, қонақүйлер, хостелдер), тамақ өнімдерін өндіру, сақтау, өткізу, кәдеге жарату, тасымалдау кезінде тамақ өнімдерімен жанасатын қызметкерлер жатады. Аталған қызметкерлер жұмысқа тұру кезінде бастапқы және одан әрі жылына бір рет кезеңділікпен гигиеналық оқытудан өтуі тиіс.
Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шiлдедегi № 360-VI ҚРЗ «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі» туралы Кодексінің 96-бабына сәйкес Халықтың декреттелген топтарын гигиеналық оқытуды жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғалар халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органдардың аумықтық бөлімшелерін “Рұқсаттар және хабарламалар туралы” Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен қызметті жүзеге асырудың басталғаны немесе тоқтатылғаны туралы хабардар ертуге міндетті.
Халықтың декреттелген тобына гигиеналық оқытуды жүргізудің сапасын бақылауды мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары:
1) қызметінің басталғаны және тоқтатылғаны туралы хабарламаларды мониторингтеу;
2) гигиеналық оқытуды жүргізу тәртібі мен бағдарламасының сақталуын тексеру;
3) тексерулер, профилактикалық бақылау барысында декреттелген топқа жататын адамдардың білімін тексеру арқылы жүзеге асырады.
Халықтың декреттелген топтарын гигиеналық оқыту қағидалары Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 16 қарашадағы № ҚР ДСМ-195/2020 «Халықтың декреттелген тобындағы адамдарды гигиеналық оқыту қағидаларын бекіту» туралы бұйрығымен айқындалған.
Аталған бұйрыққа сәйкес, халықтың декреттелген топтарына гигиеналық оқытуды жүргізу тәртібі төмендегідей:
Халықтың декреттелген тобының гигиеналық оқыту бойынша қызметті “гигиена және эпидемиология” мамандығы бойынша медициналық білімі бар жеке тұлғалар немесе заңды тұлғалардың өкілдері жүзеге асырады;
Гигиеналық оқыту бағдарламасы білім алушылардың кәсіптеріне байланысты сағат саны 12-ден 18-ге дейін теориялық оқытуды және 2 сағат көлемінде емтиханды қамтиды;
Гигиеналық оқытуды жүргізуге арналған оқу үй-жайлары көп функционалды ғимараттар немесе өзге мақсаттағы ғимараттар құрамындағы жеке үй-жайларда орналастырылады;
Гигиеналық оқытудан өткеннен кейін гигиеналық оқытуды жүргізетін жеке және заңды тұлғалар бекітетін тестілік сұрақтар түрінде емтихан өткізіледі;
Тестілеу нәтижесі дұрыс жауаптар 80%-дан артқан жағдайда оң деп саналады.
Қанағаттанарлықсыз баға алған жағдайда білімін қайта тексеруді бір айдан кешіктірмей белгілейді;
Оң нәтиже болған жағдайда гигиеналық оқытуды жүргізген жеке және заңды тұлғалар емтихан тапсыру туралы мәліметтерді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелеріне ақпарат ұсынуы тиіс.
Гигиеналық оқытуды жүргізу туралы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның ақпараттық жүйесіне енгізеді.
Гигиеналық оқытуға ақы төлеуді халықтың декреттелген тобының өз бетінше не тараптардың келісімі бойынша жұмыс беруші жүзеге асырады.

Нұрбек Садықбекұлы – Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің басшысы.

Ағымдағы жылғы 12 тамыз күні Аумақтық басқармалар үйінде «Этносаралық татулықты сақтаудағы діннің рөлі» тақырыбында аудан имамдарымен жиын өткізілді.

Жиынды аудан әкімінің орынбасары Бақытжан Букебаев жүргізіп отырды.
Жиында ауданның бас имамы Е.Полатов, облыстық «Қоғамдық келісім» мекемесінің аудандық филиалының басшысы А.Раматуллаев, Ардагерлер кеңесі төрағасының м.а. Т.Ақай және имамдар сөз сөйлеп, этносаралық татулықты нығайтудағы діннің рөлі туралы ұсыныстарын айтты.
Кездесуді аудан әкімінің орынбасары Бақытжан Кеңесбекұлы қорытындылап, жиынға қатысқан имамдарға алғысын білдіріп, діни тұрақтылықты сақтауда бірлесе жұмыс жасауға шақырды.
Бұл басқосу-еліміздегі бейбіт өмір мен ұлттық бірліктің маңыздылығын терең ұғындыруға бағытталды.
Қоғамда рухани тұтастықты сақтауда, жастарды тәрбиелеуде, халқымыздың ынтымағын арттыруда маңызды рөл атқарып келеді.

Этносаралық келісім мен дінаралық татулық — тәуелсіздігіміздің тұғыры, еліміздің даму жолындағы басты құндылықтардың бірі. Осы бағытта баршаңызды бірлік пен өзара сыйластықты сақтауға шақырамыз.
Бейбітшілік пен татулық — бәріміздің ортақ игілігіміз!

Қазақстан Республикасының Конституциясы – еліміздің құқықтық және демократиялық дамуының тірегі. Ол адам мен азаматтың негізгі құқықтары мен бостандықтарын жоғары құндылық ретінде белгілеп, мемлекеттік биліктің барлық тармақтары үшін ортақ құқықтық алаң қалыптастырады.
Конституцияның басты қағидаттары:
• Адам және адамның өмірі – ең жоғарғы құндылық;
• Мемлекеттік билік – халықтікі, ол сайлау мен референдум арқылы жүзеге асады;
• Заңның үстемдігі – құқықтық мемлекеттің басты қағидасы;
• Билік тармақтарының тежемелік және тепе-теңдік жүйесі сақталады.
Заң үстемдігі – Қазақстан Республикасының тұрақты дамуы мен әділетті қоғам құрудың алғышарты. Конституция осы бағытта елімізді әрқашан жаңғыртып отыруға мүмкіндік беретін құқықтық негіз болып табылады.
30 жыл ішінде Қазақстан құқықтық реформалар арқылы сот жүйесін, жергілікті өзін-өзі басқаруды және мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіріп келеді. Бұл өзгерістердің барлығы Конституциямен үйлесімді түрде жүзеге асып келеді.

Тазалық әр адамнан, әр үйден, әрбір көше мен әр қаладан басталуы керек. Түркістан облыстық туризм басқармасы Сайрам-Өгем ұлттық паркінің аумағында “Таза Қазақстан” акциясын өткізді.

Таза Қазақстан экологиялық акциясы аясында тазалық шаралары ұйымдастырылды. Акция барысында 40-қа жуық мекеме қызметкерлері парк аумағын тазалап, қоқыстарды жинау жұмыстарын жүргізді.

Акцияның басты мақсаты – қоршаған орта мен тұрғындар үшін қолайлы жағдайларды қамтамасыз ету, азаматтық жауапкершілікті арттыру, экологиялық сана мен экологиялық мәдениетті қалыптастыру және нығайту мақсатында құрылған қоғамдық игілікке ұқыптылықпен қарау.

«Жұмыла көтерген жүк жеңіл» дегендей, бәріміз бірге табиғатты қорғап, туризмнің дамуына атсалысайық!

Абай елінде ұлы Абайдың 180 жылдық мерейтойына арналған негізгі іс-шаралар легі аталып өтуде. Мерейтойға куә болу үшін еліміздің әр өңірінен қонақтар көптен баруда. Соның ішінде киелі Түркістаннан облыстық мәслихатының өкілі ретінде облыстық мәслихат депутаты Алмас Салимовта бар.

– Семейде күн сайын түрлі ісшараларға қатысудамыз. Соның бірі, “Адамзаттың Абайы” республикалық айтысы өтті. Облыс әкімі Берік Уәли мырзаның ақ дастарханынан дәм татып, ақын аға бауырлармен, қазақтың марғасқаларымен жүздесіп арқа-жарқа болып қалдық. Түркістан облыстық мәслихатының арнайы құттықтау жедел хатын оқып, облыс басшысына табыс еттім. Тарихи сәтке куә болғандар атынан ризашылық білдіремін. Бұдан өзге, көрме, кітаптардың тұсаукесерлері, республикалық конференциялар өтуде. Осы айтулы шараға Түрістан облысының атынан келіп, хакімнің тойында қызмет ету бұйырғанына шүкір,- деді халық қалаулысы!

Абай шығармалары мен мұралары ұрпаққа өшпес өнеге! Абай ұлы қазақ ақыны, философы, сазгері және ағартушысы Абай Құнанбайұлының туғанына 180 жыл толды. Оның шығармашылығы қазақ әдебиеті мен мәдениетінің дамуына негіз болды, ал философиялық идеялары халықтың рухани дамуына терең әсер етті. Абай білімге, прогреске және бірлікке деген сүйіспеншілікті насихаттады. Оның «Қара сөздері» сияқты еңбектері бүгінгі күнге дейін өзекті болып, жаңа буындарды шындық пен үйлесімділікке ұмтылуға шабыттандырады.
– Сапар барысында тың дүниелер мен бай мұралар қорын көзбен көрдік. Тарих өшпес мәңгілік. Абай жолы -ізгілік. Еңлік-Кебек кесенесіне, Абай атамыз бен Шәкәрім атамыздың Кесенесіне арнайы кіріп дұға еттім. Бұл сапар бабалар тағылымын дәріптеу. Жидебай төрінде ұлы ақынға құран бағыштадық. Зиялы қауым өкілдерімен Абай ескерткішіне гүл шоқтарын қойдық,-деді А.Алтайұлы.

Бұдан өзге делегаттар Семейдегі Невазаровтар отбасы атындағы бейнелеу өнері музейінде болды. Ұлтымыздың ұлы ұстазы Абай Құнанбайұлының 180 жылдық мерейтойы тағы да құтты болсын.

Биыл қазақтың бас ақыны Абай Құнанбайұлының туғанына – 180 жыл толып отыр. Дүбірлі мерейтой еліміздің түкпір-түкірінде кең көлемде тойлануда. Абай Құнанбайұлы – ақын, ағартушы, қазақ жазба әдебиетінің және тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер ретінде қазақ халқының мәдениеті мен тарихында алтын әріптермен жазылған тұлға. Бұл ақынға деген құрмет. Өшпес ізгілік! Абайдың өзі “Осы ойыма келген нәрселерді қағазға жаза берейін, ақ қағаз бен қара сияны ермек қылайын, кімде-кім ішінен керекті сөз тапса, жазып алсын, я оқысын” демей ме?! Абайды танымайтын адам жоқ. Шығармаларын оқымаған жан кемде-кем! Оның әр бір өлеңі, шығармасы көпке үлгі. Абайдай болу баршаға арман! Өшпес шығармасы, тарихы бүгін мен ертеңге үлгі. Абайды айтқанда селт етпейтін қазақ жоқ!
Ақынның мерейтойы құтты болсын! Ақынның туындылары мақтанып, марқайып, ұлт сабақтастығына рухани азық болып жалғаса берсін.

Түркістан облыстық мәслихат депутаты Ғани Райымбеков!

Құрметті облыс тұрғындары! Түркістан облысы Төлеби ауданында «Сайрам-су» марфоны өтетінін хабарлаймыз. 2025 жылдың 10-тамыз күні өтетін марафон таңғы сағат 08:00-де Сайрам-су өзенінің бойында басталады. Спорттық шараға облыс тұрғындары, еліміздің әр өңірінен спортшылар мен спортсүйер азаматтар мен белсенді жастар қатысады.

Түркістан облыстық туризм басқармасы ұйымдастырып отырған шараның негізгі мақсаты – салауатты өмір салтын насихаттау арқылы жастарды спортқа, отансүйгіштікке баулу, бұқаралық спортты дамытуға және өңірдің табиғи және туристік әлеуетіне назар аударуға бағытталған.
Марафон қорытындысы бойынша 36 жүлделі орын бар. Қатысушылар 6 000 және 12 000 қашықтықта жүгіретін болады.
Жеңімпаздар мен жүлдегерлерге арнайы ұйымдастырушылар тарапынан дипломдар, медальдар мен бағалы сыйлықтар табысталады.

Қатысушыларды алдын – ала тіркелуге шақырамыз. Қатысушыларға қойылатын талап – спорттық киім мен спорттық аяқ киім кию ұсынылады.

Толық ақпарат: +7 700 214 80 70

Email: open.turkistan22@gmail.com