Түркістан облысында медицина саласын дамыту, ғылым мен технологияның заманауи жетістіктерін қолдана отырып, халыққа сапалы әрі қолжетімді қызмет көрсету мақсатында жүйелі жұмыстар жүргізілуде. Соның аясында бүгін Ордабасы ауданы, Қараспан ауылында жаңа дәрігерлік амбулатория ел игілігіне пайдалануға берілді. Жаңа нысанның ашылу салтанатына Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров арнайы қатысып, ауыл тұрғындарын құттықтады. Елімізде әлеуметтік инфрақұрылымды жақсартуға ерекше көңіл бөлініп жатқанын атап өтіп, жұмыстар жалғасатынын жеткізді.
– Алдымен баршаңызды кеше өткен Тәуелсіздік күнімен құттықтаймын. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев «Бірінші кезекте билік тарапынан денсаулық сақтау, білім беру, әлеуметтік қолдау бағытында нақты шаралар қолға алынуы керек» деп, нақты тапсырма жүктеген болатын. Біздің ең басты мақсатымыз – облыстағы әрбір тұрғынның бақытты өмір сүріп, сапалы медициналық қызметтерге қол жеткізуіне мүмкіндік жасау. Сондықтан тұрғындардың денсаулығын қорғау – өңір дамуының стратегиялық бағыты. Түркістан облысы еліміздің ең серпінді дамып келе жатқан өңірлерінің біріне айналуда. Облыста 2025 жылы жергілікті бюджет есебінен 34 медициналық-санитариялық алғашқы көмек нысандарының құрылысы жүргізілді. Бүгін солардың бірі – Қараспан дәрігерлік амбулаториясының ашылу салтанатына қатысып отырмыз. Жаңа дәрігерлік амбулатория ел игілігіне қызмет етіп, ауыл тұрғындарына сапалы медициналық көмек көрсетеді. Дәрігерлеріміз өз істеріне адал болып, еліміздің бұдан әрі дамуына өз үлестерін қоса береді деп сенемін, – деді Нұралхан Оралбайұлы.
Нысанның құрылысы 2024 жылдың қараша айында басталған. Құрылыс жұмыстарын «Лидер Строй» ЖШС атқарды. Жаңа медициналық нысан Түркістан облысы әкімдігінің денсаулық сақтау басқармасына қарасты «Ордабасы орталық аудандық ауруханасы» ШЖҚ МКК теңгеріміне берілді. Жобаның құны – 201 млн. теңге. 0,25 гектар аумақта орналасқан ғимараттың жалпы алаңы – 376,9 шаршы метр. Мұнда 52 медицина қызметкері еңбек етеді. Нысан заманауи талаптарға сай салынып, қажетті медициналық құрал-жабдықтармен толық қамтылған. Дәрігерлік амбулатория тіс дәрігері, физиотерапия, акушер-гинекология, кеңейтілген мейіргер бөлмесі, тегін дәрі-дәрмек босату орны, дені сау бала бөлмесі, күндізгі ем алу бөлмесі, сүзгі бөлмесі, ине және екпе егу бөлмесі, дезинфекциялық ерітінді дайындау бөлмесі, дәрі-дәрмек қоймасы, педиатр, психолог және әлеуметтік қызметкерлерге арналған арнайы кабинеттермен қамтылған. Дәрігерлік амбулатория бір мезетте 100 адамды қабылдай алады. Қараспан ауылдық округіндегі ауылдар мен елді мекендерде тұратын 14 мыңнан астам тұрғынға медициналық көмек көрсететін болады. Алдағы уақытта да облыста денсаулық сақтау саласын жақсарту бағытында жаңа жобалар жүзеге асырылады.
Айта кетейік, денсаулық сақтау саласында облыс бойынша 219 мекеме халыққа қызмет көрсетеді. Ауылдық жердегі нысандарды жаңғыртуға ерекше назар аударылуда. Бүгінгі таңда 73 нысанға қажеттілік бар. Нақты жоспар түзіп, 3 жылда кезең-кезеңімен шешу жоспарланған. Биылдың өзінде жергілікті бюджет есебінен 34 жаңа ғимараттың мәселесі шешіледі. 3 аудандық орталық ауруханаға күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Алғашқы медициналық көмек сапасын арттыру мақсатында 60 жедел жәрдем көлігі сатып алынды. Медициналық ұйымдарды материалдық-техникалық жарақтандыру деңгейі 84,7 пайызға жетті.
Түркістан облысында «Бәйдібек-ата» және «Қарақуыс» су қоймаларының құрылысы жалғасып жатыр. Көлемі 68 млн текше метр болатын «Бәйдібек-ата» су қоймасы Түркістан облысының Бәйдібек ауданында, Балабөген мен Үлкен Бөген өзендерінің қосылатын жерінде, жалпы аумағы 860 гектар болатын жерде салынып жатыр. Су қоймасы бөгетінің ұзындығы – 1,75 шақырым, биіктігі – 26 метр.
Бұл нысан тасқын суды жинап, вегетация кезеңінде қосымша су көлемін Бөген су қоймасына тиімді бағыттауға мүмкіндік береді. Қазіргі таңда жоба бойынша құрылыс жұмыстары 75 пайызға орындалған.
«Бәйдібек-ата» су қоймасынан Бөген су қоймасына су беру үшін «Сарқырама» каналы салынып жатыр. Ұзындығы 21,7 шақырым болатын бұл канал секундына 12 текше метрге дейін су өткізе алады және 2,5 мың гектар суармалы алқапты суармалы сумен қамтамасыз етеді. Бүгінде ұзындығы шамамен 21 шақырым болатын учаскеде жұмыстар толық аяқталды.
Ал көлемі 1,2 млн текше метрді құрайтын «Қарақуыс» су қоймасы Түркістан облысының Төлеби ауданында салынып жатыр. Қазіргі уақытта құрылыс-монтаж жұмыстары 90 пайызға аяқталған. Бұл нысан 500 гектар суармалы жерді сумен қамтуға мүмкіндік береді.
«- Барлық жұмыс заманауи сапа стандарттарына сай жүргізіліп жатыр. Жаңа су қоймалары тасқын және еріген қар суын тиімді пайдалануға жол ашады, бұл су ресурстары азайып жатқан жағдайда аса маңызды. Қосымша суармалы алқаптарды игеруге, сондай-ақ Бөген су қоймасындағы су деңгейін қауіпсіз реттеуге мүмкіндік туады. Ауыл шаруашылығы, балық шаруашылығы, мал шаруашылығы мен туризмді дамытуға қолайлы жағдай жасалады. Гидрологиялық есептеулерге сәйкес, Бөген өзені арқылы орташа жылдық су ағыны 165 млн текше метрге жетеді. Сондықтан бұл суды жинап, азаматтардың қажеттілігіне бағыттау маңызды», – деді Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов.
Түркістан облысы экономикасының негізгі драйверлері – инвестиция, өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы. Облыс әкімі аппаратының апталық мәжілісінде осы салалардағы жұмыстар мен жоспарлар талқыланды. Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров жауапты басқарма басшыларының есептерін тыңдап, оларға және аудан, қала әкімдеріне осы салалардағы индикаторларды толық орындап, жұмысты жандандыруды тапсырды.
– Біздің мақсатымыз – облысты өзін-өзі қамтитын өңірге айналдыру. Ол үшін өндіріс орындарын көбейтіп, ауыл шаруашылығы өнімдерін терең өңдеу керек. Инвестиция тарту жұмыстары тұрақты әрі сапалы атқарылуы қажет. Индикаторды орындамаған басшылардың жауапкершілігі қаралады, – деді Нұралхан Көшеров.
Мәжілісте Өнеркәсіп және индустриалды-инновациялық даму басқармасы басшысының міндетін атқарушы Қанат Шонбасовтың есебі тыңдалды. Оның айтуынша, 2025 жылғы 24-25 қараша аралығында Түркістан қаласында өткен «Turkistan Investment and Tourism Forum-2025» халықаралық инвестиция және туризм форумына шетелден 153 компания, жалпы 300-ден астам делегат қатысқан. Халықаралық форумда жалпы құны 432,2 млрд теңгені құрайтын 9 меморандумға қол қойылды. Осы арқылы өңірде мақта кластері, металды терең өңдеу, индустриалды аймақ құру, қағаз өндіру, ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу және өзге де ірі жобаларды жүзеге асыру көзделіп отыр. Аудан, қала әкімдері де шетелдік инвесторлармен меморандумдар жасаған. Осы жұмыстар нәтижесінде жыл басынан бері облыс экономикасына 1,4 трлн теңге инвестиция тартылып, өсім 123 пайызды құраған.
Ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Файзулла Байдуллаев саладағы индикаторлардың орындалу барысын баяндады. Мемлекет басшысының ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің көлемін 2 есеге ұлғайту жөніндегі тапсырмасы аясында, Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығы министрлігімен бекітілген жол картасы бойынша 2025 жылға негізгі 10 индикаторлық көрсеткіштер жоспары бекітілген. 11 айдың қорытындысымен 7 көрсеткіш толығымен орындалды. Атап айтқанда, су үнемдеу технологияларын ендіру жоспары 140 %-ға, техника паркін жаңалау 143 %-ға, егіс алқаптарына минералды тыңайтқыштар енгізу 120 %-ға, жеміс-көкөніс сақтау қоймаларын салу, сүт фермасын құру, жұмыртқа бағытындағы құс фермасын ашу жоспарлары 100 %-ға орындалған. Ауыл шаруашылығындағы жалпы өнім көлемін өндіруде облыс республикада алғашқы орында, үлесі – 13%. 11 айда 1 трлн 154 млрд теңгенің өнімі өндіріліп, өсім 101,2 % құрады. Жыл қорытындысымен жалпы өнім көлемі 1 трлн 254 млрд. теңгеге жеткізіледі деп жоспарланып отыр.
Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күні қарсаңында Түркістан облысы Сарыағаш ауданына қарасты Жартытөбе ауылдық округіндегі Достық елді мекені орталықтандырылған ауыз су жүйесіне қосылды. Аталған нысанның іске қосылуына арналған салтанатты шараға Сарыағаш ауданының әкімі Арман Абдуллаев, аудандық мәслихат депутаттары, сондай-ақ ел ағалары мен ауыл тұрғындары да қатысты. Салтанатты жиында ауыл ақсақалдары ақ батасын беріп, аудан басшысына алғыстарын білдірді. Бұл қуанышты жаңалық ауылдың әлеуетін көтеріп, тұрмысын жақсартатынын атап өтті.
« – Ауыл тұрғындары атынан ең алдымен мемлекетке, облыс және аудан басшылығына, осы іске атсалысқан барлық мамандар мен құрылысшыларға шынайы алғысымызды білдіреміз. Жылдар бойы күткен таза ауыз судың әр үйге жетуі – халықтың өмір сапасын айтарлықтай жақсартады. Су дегеніміз тіршіліктің негізі, өмірдің өзегі ғой. Осы қарапайым, бірақ аса маңызды игіліктің қадірін ауыл халқы жақсы біледі. Себебі таза ауыз су әр үйге жетпеген кезеңдер ауыл тұрғындарының жадында әлі де сақтаулы. Сондықтан бүгінде ауылдарға сапалы ауыз су жүйесі тартылып, халықтың тұрмысы жақсаруы – барша тұрғындар үшін үлкен қуаныш әрі зор жетістік болып отыр. Сонымен қатар, таза ауыз су ауылдың көркеюіне және болашағына сенім ұялатады. Су жүйесі бар ауылдар тартымды бола бастайды. Осы орайда, ауыл халқы атынан ауыз сумен қамту жобасын жүзеге асырған барша азаматтарға тағы да алғыс айтамыз. Бұл игілікті іс алдағы уақытта да жалғасын тауып, еліміздегі әрбір ауыл таза ауыз сумен толық қамтамасыз етіледі деп сенеміз. Таза су – денсаулықтың кепілі, берекелі өмірдің бастауы. Осындай маңызды мәселені шешіп берген өңір басшыларына ауыл тұрғындары әрдайым ризашылығын білдіреді.» – деді ауыл қариялары.
Жартытөбе ауылдық округіне қарасты Достық елді мекенін ауыз сумен қамту мақсатында республикалық бюджеттен қаржы қаралып, құрылыс жұмыстарын «Универсал Строй Сервис» ЖШС жүзеге асырды. Жоба аясында сыйымдылығы 500 текше метр болатын 2 су резервуары, бірінші және екінші көтерілімдегі насостық станциялар, сондай-ақ қуаттылығы 63 кВА трансформатор қондырғысы орнатылды. Нәтижесінде 890 абонент таза ауыз сумен қамтылып, атқарылған жұмыстардың игілігін көруде. Айта кетейік, биыл Сарыағаш ауданында жалпы 8 елді мекен орталықтандырылған ауыз су жүйесіне қосылды. Ауыз сумен қамту деңгейі 12,76 пайызға артып, 92,1 пайызды құрады.
Түркістан облысының экономикалық ахуалын жақсарту, өңірге инвестиция тарту, отандық өндірісті дамыту мақсатында жоспарлы жұмыстар атқарылып келеді. Бүгін осы мақсатта Түркістанда кезекті жоба бастау алып, джинсы маталарын шығаратын кәсіпорынның іргетасы қаланды. Оған Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров, «Hygeia Textile Kazakhstan» ЖШС-ның директоры Жин Ёуйй қатысып, мақта-мата жібін иіру мен джинсы маталарын өндіру желілерінің құрылысының капсуласын салды.
– Бүгін Түркістан өңірінің жеңіл өнеркәсіп саласында стратегиялық маңызды жобаның іргетасы қалануда. Арнайы экономикалық аймақта «Hygeia Textile Kazakhstan» ЖШС-нің джинсы маталарын өндіру зауытының құрылысы басталады. Мемлекет басшысы биылғы Жолдауында еліміздің жаңа экономикалық бағытын айқындап берді. Жолдаудың басты идеясы – мемлекетімізді инновация мен цифрлық технологияға негізделген экономикаға көшіру. Біріншіден, экономиканы әртараптандыру міндеті қойылды. Бұл ретте біз Түркістан облысында мақта кластерін дамытуды бастап кеттік. Бұдан былай өңірдегі мақта 100 пайыз өзімізде өңделіп, дайын өнімдер шығарылады. Солардың бірі – бүгін іргетасы қаланған зауыт еліміздің тоқыма өндірісін жаңа деңгейге шығарады. Мұнда жылына 30 мың тонна мақта-мата жібі мен 10 млн метр джинсы маталары өндіріледі. Дайын өнімдер Еуропа мен Орталық Азия елдеріне экспортқа шығарылады. Жоба толық жеке инвестиция есебінен жүзеге асырылуда. Бұл – Түркістан облысындағы ивестиция тарту жұмыстарының жарқын жемісі. Біздің алдымызда Түркістан облысын өзін толық қамтитын әрі терең өңдеу саласы дамыған өңірге айналдыру міндеті тұр. Өйткені, Түркістан – жеңіл өнеркәсіпті дамытуға қолайлы өңір. Бұл жаңа зауыт – импортты алмастыруға, экспорттық әлеуетті арттыруға бағытталған ірі жоба. Осы нысан іске қосылғанда Түркістан – Қазақстандағы тоқыма орталықтарының біріне айналары анық. Сондықтан жобаға атсалысқан инвесторларға алғысымды білдіремін! Жаңа жоба сәтті жүзеге асып, Түркістанның өндірісі дами берсін! – деді Нұралхан Оралбайұлы.
Аталған нысанда жылына 10 млн метр джинсы маталары өндірілмек. Жобаның жалпы құны 23,3 млрд теңгені құрайды. Сондай-ақ мұнда мыңнан аса жаңа жұмыс орнын құру көзделген. Нысанның жалпы аумағы 20 гектарды қамтиды. Зауыт жұмысына қажетті жабдықтар толық заманауи технологиялармен қамтылады. «Turan» арнайы экономикалық аймағында орналасқан нысан жеке инвестор есебінен жүргізіледі. Жобаны үш кезең бойынша жүзеге асыру жоспарланып отыр. Жалпы, облыстағы индустриалды аймақтар, шағын өндірістік парктер мен арнайы экономикалық аймақтардың жұмысын жандандыру нәтижесінде 10 айда өнеркәсіп өнім көлемі 1,3 трлн. теңгеге жетіп, өсім деңгейі 113,4 пайызды құрады.
Түркістан қаласындағы «Тұран» арнайы экономикалық аймағы – кәсіпкерлер мен инвесторлар үшін жаңа мүмкіндіктер алаңы болып табылады. «Тұран» арнайы экономикалық аймағы Түркістан қаласының әлеуметтік-экономикалық әлеуетін арттыру, инвестиция тарту және жаңа өндіріс орындарын ашу мақсатында құрылған. Бұл аймақ – өңірді индустриялық және инновациялық тұрғыда дамытуға бағытталған маңызды жоба. Арнайы экономикалық аймақтың басты мақсаты – отандық және шетелдік инвесторлар үшін қолайлы жағдай жасау. Осы мақсатта аймақ аумағында инфрақұрылым толық жүргізіліп, кәсіпкерлерге инженерлік желілер, жол, байланыс және коммуналдық қызметтер қолжетімді етілген. Сонымен қатар, арнайы экономикалық аймақ резиденттеріне салықтық және кедендік жеңілдіктер қарастырылған. Арнайы экономикалық аймағында жүзеге асырылатын жобалар негізінен: өндіріс пен өңдеу саласын дамытуға, құрылыс индустриясына, логистика мен қойма қызметіне, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеуге бағытталған. Бұл бағыттар өңір экономикасының әртараптануына және қосылған құны жоғары өнім шығаруға мүмкіндік береді.
Аймақтың тағы бір маңызды артықшылығы – жаңа жұмыс орындарының ашылуы. «Тұран» арнайы экономикалық аймағында іске асырылып жатқан жобалар нәтижесінде жүздеген тұрғын тұрақты жұмыспен қамтылып, жастарға жаңа мүмкіндіктер берілуде. Бұл халықтың әл-ауқатын арттырып, әлеуметтік тұрақтылықты нығайтуға ықпал етеді. Арнайы экономикалық аймақтың жалпы аумағы 400 гектардан асады, бүгінде оның басым бөлігінде инженерлік инфрақұрылым толық жүргізілген. Бүгінде экономикалық аймақта 20-дан астам инвестициялық жоба тіркелген және жалпы инвестиция көлемі 200 млрд теңгеден асқан. Жалпы жобалар толық іске қосылған жағдайда 2 000-нан астам тұрақты жұмыс орны ашылады. Қазіргі таңда бірқатар өндіріс нысандары іске қосылып, қалған жобалар құрылыс және монтаж кезеңінде. 2025 жылы бұл аймақта өндірістік белсенділік айтарлықтай артып, оның нәтижесі өңір экономикасына тікелей әсер ете бастады. Алдағы уақытта «Тұран» арнайы экономикалық аймағы тек Түркістан облысының ғана емес, бүкіл оңтүстік өңірдің индустриялық орталығына айналады деп күтілуде.
2025 жылы Түркістан облысында табиғи газға қосылу жұмыстары жоғары қарқынмен жүзеге асырылуда. 80 жобаның іске асырылуы нәтижесінде 37 елді мекен газ желісімен қамтылып, 73 000-нан астам адам табиғи газға қол жеткізеді. Бұл жұмыстың нәтижесінде облыстың 1,9 млн тұрғыны бар 600 елді мекені көгілдір отынға қосылуы жоспарлануда.
Сонымен қатар, газдандыру жұмыстары 2027 жылға дейінгі кезеңге жоспарланып, қосымша елді мекендер мен тұрғындар көгілдір отынмен қамтылады. Түркістан облысының газдандыру көрсеткіші 2025 жылы айтарлықтай өсуде, бұл өңірдің инфрақұрылымдық дамуында маңызды қадам. Елді мекендерді газға қосу тұрғындардың өмір сүру жағдайын жақсартып, әлеуметтік-экономикалық дамуды қамтамасыз етеді. Осындай игі істер өңірдің әр аудандарында атқарылып жатыр. Солардың бірі мереке қарсаңында Жетісай ауданында орындалды. Жалпы ауданда тұрғындарды табиғи газбен қамтамасыз ету жұмыстары жүйелі түрде атқарылып келеді. Жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде бүгінде аудандағы 105 елді мекеннің 92-сі көгілдір отынмен қамтылып, газ пайдаланушы елді мекендердің үлесі 87,7 пайызға жетіп отыр.
Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеровтың тұрғындардың өмір сүру сапасын арттыру, қолайлы орта қалыптастыру, елді мекендердің инфрақұрылымын жақсарту тапсырмасына сәйкес Тәуелсіздік күні қарсаңында тағы бір елді мекенге көгілдір отын берілді.
Жаңа ауыл ауылдық округіне қарасты Жаңа ауыл елді мекеніне газ беру рәсіміне аудан әкімі Серік Мамытов пен «QazaqGaz Aimaq» АҚ Түркістан өндірістік филиалы Жетісай газ шаруашылығының директоры Бақтыбай Акеев, аудандық мәслихат депутаты Мақсат Айнабеков қатысып, тұрғындарды қос қуанышпен құттықтады. Жылдар бойы қатты отынмен бойларын жылытып, күл шығарып келген 2460 тұрғын енді қаладағыдай табиғи газды тұтынатын болады.
« – Бүгінгі қуанышты сәтте ауыл тұрғындары атынан баршаңызға шынайы ризашылығымызды білдіруге рұқсат етіңіздер. Елді мекенімізді табиғи газбен қамту – көптен күткен, халық үшін аса маңызды әрі тарихи оқиға болып отыр. Бұл – ауылдың әлеуметтік-экономикалық дамуына тың серпін беретін үлкен игілік. Ең алдымен, еліміздің тұрақты дамуы жолында жүйелі саясат жүргізіп отырған мемлекет басшылығына, облыс және аудан басшылығына, осы игі істің жүзеге асуына тікелей атсалысқан сала мамандарына, құрылысшылар мен инженерлерге ауыл халқының атынан зор алғысымызды айтамыз. Сіздердің табанды еңбектеріңіздің арқасында ауылымызға көгілдір отын келіп, тұрғындардың тұрмыс-тіршілігі едәуір жеңілдеді. Табиғи газ – бұл тек жылу мен жайлылық қана емес, бұл – уақыт үнемдеу, денсаулықты сақтау және өмір сапасын арттыру деген сөз. Бұрынғыдай көмір тасып, күл шығарып, от жағудың машақаты артта қалып, енді әрбір отбасы үшін таза, қауіпсіз әрі қолайлы жағдай жасалып отыр. Әсіресе, бұл үлкен кісілер мен жас отбасылар үшін үлкен жеңілдік екені анық. Сонымен қатар, табиғи газдың келуі ауыл экономикасының дамуына да мол мүмкіндік береді. Ендігі жерде шағын кәсіпкерлік нысандарын ашуға, жылыжайлар мен өндіріс орындарын дамытуға жол ашылып отыр. Бұл – жаңа жұмыс орындарының құрылуына, жастардың ауылда тұрақтап, еңбек етуіне үлкен ықпал етеді. Экологиялық тұрғыдан алғанда да бұл бастаманың маңызы зор. Табиғи газды пайдалану арқылы қоршаған ортаға келетін зиян азайып, ауылымыздың ауасы тазарады. Бұл – келешек ұрпақтың денсаулығына жасалған қамқорлық деп білеміз.Табиғи газбен қамту – ауыл тұрғындарының әл-ауқатын арттыруға бағытталған нақты әрі нәтижелі жұмыс. Осындай халық игілігіне арналған бастамалар алдағы уақытта да жалғасын табады деп сенеміз. Ауыл халқы атынан баршаңызға зор денсаулық, еңбектеріңізге табыс, елге қызмет етудегі істеріңізге сәттілік тілейміз. Бірлігіміз бекем, еліміз аман, жұртымыз тыныш болсын!» – деген ауыл ақсақалдары өз ризашылықтарын білдірді.
Елді мекендерді газдандыру жұмыстарының қарқынды жүргізілуінің нәтижесінде өткен жылы Жетісай ауданда 4 елді мекен көгілдір отынға қосылса, жыл басынан бері 13-ші елді мекенге газ беріліп отыр. Жыл соңына дейін тағы 7 елді мекенді көгілдір отынға қосу жоспарланған. Қазіргі таңда 3 нысанның құрылыс-монтаж жұмыстары жүргізіліп жатса, тағы 10 елді мекенге жобалық-сметалық құжаттама әзірленуде.
Жалпы, Түркістан облысы – Қазақстанның оңтүстік бөлігінде орналасқан ірі өңір. Облыс бойынша елді мекендердің газбен қамтамасыз етілу деңгейі биыл жоғары қарқынмен өсіп келеді. Табиғи газбен қамтамасыз ету – елді мекендер инфрақұрылымын дамыту мен тұрғындардың тұрмыс сапасын жақсартудың маңызды компоненті болып табылады. Қазақстан Республикасының 2025 жылға арналған газдандыру бағдарламасы аясында Түркістан облысында да ауқымды жұмыстар жүргізілуде.Облыс тұрғындарының шамамен 85,5%-ы табиғи газбен қамтылған, бұл республика бойынша газдандыру көрсеткішінің орташа деңгейінен жоғары көрсеткішке сәйкес келеді. Одан бөлек биыл Сайрам ауданының Көлкент елді мекені табиғи газға толық қол жеткізді. Бұл ауылда газ желілері іске қосылып, шамамен 3 000 абонент көгілдір отынға қосылды.
Айта кетейік, 2024 жылдың қорытындысымен республика халқының орташа газбен қамтылу көрсеткіші 62,4% құраған болатын. Оның ішінде, Түркістан облысы халқының 85,5% немесе 563 елді мекеннің 69,7%-ы табиғи газға қосылып, қамту көрсеткіші бойынша республикада 8-орынға жайғасқан. Өткен жылы бюджеттен 27,3 млрд теңге бөлініп, 115 нысан құрылысы іске асырылып, оның ішінде, 70 нысан құрылысы аяқталса, 45-і 2025 жылға өтпелі болған. Сондай-ақ, 2026 жылға өтпелі 26 нысанға 23,5 млрд теңге қаржы қарастыру жұмыстары жүргізілуде. Энергетика министрлігі арқылы «Самұрық-Қазына» қоры есебінен облысқа 9,4 млрд теңге қаржы бөлу жоспарланған. Қажетті қаржы бөлінген жағдайда, жыл қорытындысымен 45 елді мекендегі, яғни 84 мың халық табиғи газға қосылады. Нәтижесінде 89,4% облыс тұрғыны табиғи көгілдір отынмен қамтылмақ. Сонымен қатар, құны 25,7 млрд теңгені құрайтын 45 нысан республикалық бюджеттің кезекті нақтылауына ұсынылған.
« – Негізі, табиғи газ тұрғындар үшін ең қолайлы әрі таза отын түрі болып саналады. Газбен қамтылған елді мекендерде халықтың тұрмыс деңгейі айтарлықтай жақсарады. Көмір немесе отын жағумен салыстырғанда, газды пайдалану жеңіл, қауіпсіз әрі уақытты үнемдейді. Сонымен қатар, түтін мен күйенің азаюы тұрғындардың денсаулығына оң әсер етіп, тыныс алу жолдары ауруларының алдын алуға мүмкіндік береді. Газдың қолжетімді болуы шағын және орта бизнестің дамуына жол ашады. Наубайханалар, жылыжайлар, өндірістік цехтар мен қызмет көрсету нысандары үшін табиғи газ – тиімді энергия көзі. Бұл өз кезегінде жаңа жұмыс орындарының ашылуына және жергілікті экономиканың жандануына ықпал етеді. Бастысы экологиялық маңызы да ерекше. Табиғи газ көмірмен салыстырғанда қоршаған ортаға зиянды қалдықтарды әлдеқайда аз бөледі. Ауаның ластануы төмендеп, елді мекендердегі экологиялық жағдай жақсарады. Газдандырудың инфрақұрылымдық және стратегиялық маңызы бар. Табиғи газдың тартылуы өңірлердің дамуына серпін беріп, ауыл мен қала арасындағы өмір сүру деңгейінің айырмасын азайтады. Сонымен қатар, мектептер, балабақшалар, ауруханалар сияқты әлеуметтік нысандар тұрақты әрі үнемді жылумен қамтамасыз етіледі. Табиғи газбен қамту – халықтың әл-ауқатын арттыратын, экономиканы дамытатын және экологиялық тұрақтылықты қамтамасыз ететін маңызды бағыт. Сондықтан Түркістан облысында елді мекендерді газдандыру жұмыстары алдағы уақытта да жүйелі түрде жалғасын таба береді.» – деді «QazaqGaz Aimaq» АҚ Түркістан өндірістік филиалы Жетісай газ шаруашылығының директоры Бақтыбай Акеев.
Ұлы Жеңістің 80 жылдығына арналған облыстық «Жеңіске тағзым» патриоттық ән байқауында Созақ ауданының намысын абыроймен қорғаған «Сырлы Созақ» квартеті жоғары кәсіби деңгейін танытып, жүлделі I орынды иеленді. Бұл байқау – Ұлы Отан соғысында ерлік көрсеткен батыр бабаларымыздың рухына тағзым етіп, патриоттық ән арқылы жас ұрпақтың бойына отансүйгіштік рухты сіңіруді мақсат еткен маңызды мәдени шаралардың бірі. Осындай мазмұнды әрі жауапты байқауда «Сырлы Созақ» квартетінің топ жарып шығуы – үлкен жетістік.
Квартет мүшелері байқау барысында мазмұны терең, рухы асқақ патриоттық әнді жоғары орындаушылық шеберлікпен жеткізіп, көрермендер мен қазылар алқасының зор ықыласына бөленді. Орындау мәнерінің нақтылығы, сахналық мәдениеті мен көркемдік үйлесімі ұжымның кәсіби деңгейін айқын көрсетті. «Сырлы Созақ» квартеті – ұлттық өнерді дәріптеп, қазақтың дәстүрлі ән-күйі мен заманауи шығармаларды үйлестіре орындайтын шығармашылық ұжым.
Квартет репертуарында халық әндері, лирикалық туындылар, патриоттық және эстрадалық бағыттағы шығармалар бар. Бұл жеңіс – өнерпаздардың ұзақ жылғы ізденісі мен тынымсыз еңбегінің нәтижесі. Сонымен қатар, ол Созақ ауданының мәдени әлеуетінің жоғары екенін дәлелдеп, аудан өнерпаздарының облыстық деңгейде лайықты орын алатынын тағы бір мәрте көрсетті. Квартет мәдени-көпшілік іс-шараларда, мерекелік концерттерде және рухани-мәдени бағдарламаларда өнер көрсетіп, тыңдарман ықыласына бөленіп келеді.
« – Құрметті ардагерлер! «Сырлы Созақ» квартетінің жүлделі I орынға ие болуы – тек ұжымның ғана емес, бүкіл Созақ ауданының мәдени өміріндегі айтулы оқиға. Бұл жетістік жас өнерпаздарға үлкен серпін беріп, патриоттық ән өнерінің дамуына оң ықпал ететіні сөзсіз. «Жеңіске тағзым» патриоттық ән байқауында ауданымыздың намысын қорғаған «Сырлы Созақ» квартеті жүлделі I орынды иеленді деген қуанышты хабарды зор ризашылықпен қабылдадық. Өнерлеріңізбен көпке үлгі болып, әсем әндеріңізбен жүректерге жылу сыйлап жүрген қадірлі ардагерлерімізге шын жүректен алғыс білдіремін. Ұрпақ тәрбиесімен қатар, өнерді өркендетіп, әрдайым белсенділік танытып келетін Сіздердің жеңістеріңіз – бүкіл Созақ жұртының ортақ қуанышы, бәріміздің жеңісіміз. Өнер арқылы ел тарихын ұлықтап, Ұлы Жеңістің маңызын дәріптеген «Сырлы Созақ» квартетінің алдағы шығармашылық жолына толағай табыс тілейміз. Осындай биік белестерді бағындыра берулеріне шын жүректен тілектеспіз.» – деп, өз алғысын білдірді Созақ ауданы әкімі Мұхит Тұрысбеков
Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күні мерекесі қарсаңында Созақ ауылында бұқаралық спортты дамытуға бағытталған заманауи үлгідегі «Созақ спорт кешенінің» салтанатты ашылу рәсімі өтті. Ауыл тұрғындары үшін үлкен қуанышқа айналған игі шараға аудан әкімі Мұхит Тұрысбеков, Түркістан облысының дене шынықтыру және спорт басқармасының басшысы Ғалымжан Худияров, аудандық мәслихат төрағасы Ордабек Жәмиев және ауыл ақсақалдары мен тұрғындар қатысты.
Салтанатты шарада аудан басшысы Мұхит Сексенбайұлы сөз сөйлеп, ауыл жұртшылығын жаңа спорт нысанының ашылуымен және ел үшін қастерлі Тәуелсіздік күні мерекесімен құттықтады.
« – Ең алдымен баршаңызды Тәуелсіздік күнімен шын жүректен құттықтаймын! Тәуелсіздік – ата-бабамыздың арманы, халқымыздың баға жетпес қазынасы. Еліміз аман, жұртымыз тыныш, бірлігіміз бекем болсын! Әр шаңыраққа құт-береке, мол табыс, жарқын болашақ тілеймін! Бүгінгі жетістіктеріміз де егемендіктің үлкен сыйы деуге болады. Сондай-ақ, қазіргі таңда Мемлекет басшысы бұқаралық спортты дамытуға ерекше көңіл бөліп келеді. Президент өз Жолдауларында халықтың денсаулығын нығайту, салауатты өмір салтын қалыптастыру және спортты баршаға қолжетімді ету – ел дамуының маңызды бағыты екенін атап өтті. Бұқаралық спортты дамыту арқылы балалар мен жастарды спортқа тарту, зиянды әдеттердің алдын алу және ұлт саулығын жақсарту көзделеді. Осы мақсатта өңірлерде спорт инфрақұрылымын дамыту, жаңа спорт нысандарын салу, аула және ауыл спортын қолдау жөнінде нақты тапсырмалар берілген. Спортпен жүйелі түрде айналысатын қоғам – дені сау, еңбекке қабілетті және болашаққа сенімді қоғам. Сондықтан бұқаралық спортты дамыту – тек спорт саласының ғана емес, жалпы мемлекеттік маңызы бар міндет. Мемлекет басшысының бұқаралық спортты дамыту жөніндегі тапсырмасына сәйкес ауданда спорт инфрақұрылымын жаңғырту жұмыстары қарқын алуда. Жаңа нысан ауыл жастарының спортпен тұрақты айналысуына, салауатты өмір салтын қалыптастыруға және болашақ чемпиондарды тәрбиелеуге үлкен мүмкіндік береді,» – деген аудан басшысы спорт саласы бойынша атқарылып жатқан жұмыстарды да тілге тиек етті.
Сонымен қатар, Түркістан облысының дене шынықтыру және спорт басқармасының басшысы Ғалымжан Худияров құттықтау сөз сөйлеп, жаңа спорт кешенінен еліміздің көк Туын әлемдік ареналарда абыроймен желбірететін дарынды спортшылар өсіп шығарына сенім білдірді. Шара барысында аудандық мәслихат төрағасы Ордабек Жәмиев пен аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Қабылбек Еспенбетов ауыл тұрғындарын құттықтап, жаңа спорт нысаны ел игілігіне ұзақ жылдар қызмет ететініне тілектестік білдірді.
Ауыл қариясы, ауданның Құрметті азаматы Биімбет Байғараев сөз сөйлеп, өскелең ұрпақтың болашағы үшін маңызды нысанның бой көтеруіне атсалысқан азаматтарға ризашылығын жеткізді. Салтанатты рәсімнен кейін қатысушылар жаңа спорт кешенін аралап, ішкі құрылымы мен көрсетілетін қызмет түрлерімен танысты.
Айта кетейік, спорт кешенінің жалпы жер аумағы 1,5 гектарды құрайды. Ғимараттың жалпы көлемі – 1356 шаршы метр. Екі қабатты нысанда футбол, волейбол және баскетбол алаңдары, бокс, күрес және жаттығу залдары орналасқан. Бұған қоса медициналық кабинет, киім ауыстыратын және жуынатын бөлмелер, қызметкерлерге арналған жеке кабинеттер қарастырылған. Кешен аумағы толық қоршалып, ғимараттың сыртқы фасады заманауи үлгідегі металпанельдермен қапталған.
Жаңа спорт кешені ауыл тұрғындарының, әсіресе жастардың спортпен жүйелі айналысуына және бұқаралық спорттың дамуына тың серпін береді.
Тәуелсіздік күні мерекесі қарсаңында Созақ ауданында екі бірдей спорттық нысан пайдалануға беріліп, тұрғындар үшін үлкен қуанышқа айналды. Созақ ауылында заманауи спорт кешені іске қосылса, Жартытөбе ауылында жабық үлгідегі кіші футбол алаңы пайдалануға берілді. Салтанатты ашылу рәсіміне Созақ ауданының әкімі Мұхит Тұрысбеков қатысып, ауыл тұрғындары мен жастарды жаңа спорт нысанының іске қосылуымен және Тәуелсіздік күні мерекесімен құттықтады. Бұқаралық спортты дамыту мен жастарға қолайлы жағдай жасау – мемлекет саясатының басым бағыттарының бірі екенін атап өтті.
« – Бүгін еліміз үшін аса қастерлі мерекенің бірі – Тәуелсіздік күні қарсаңында жаңа спорт нысанын ашып отырмыз. Жастардың бос уақытын тиімді өткізуіне, спортпен жүйелі айналысуына барлық мүмкіндік жасалуда. Аядай ауылдардан талай чемпиондар шығып, еліміздің атын әлемдік ареналарда асқақтатып жүр. Спортқа қолжетімділік арта түссе, ауданымыздан әлі де талай биіктерді бағындыратын спортшылар шығатынына сенім мол. Бүгін ашылған алаң ауыл жастарының үлкен жетістіктерге жетуіне жол ашады. Қазіргі қоғамда халық денсаулығын нығайту, әсіресе балалар мен жастарды спортқа баулу – мемлекеттік саясаттың маңызды бағыттарының бірі. Осы тұрғыда жабық футбол алаңдарының салынуы мен пайдалануға берілуі салауатты өмір салтын қалыптастыруда ерекше рөл атқарады. Жабық футбол алаңы – жыл мезгіліне және ауа райына тәуелсіз, тұрақты түрде спортпен шұғылдануға мүмкіндік беретін заманауи спорт нысаны. Мұндай алаңдар тұрғындардың, әсіресе жасөспірімдер мен жастардың бос уақытын тиімді өткізуіне жағдай жасап, оларды спортқа жүйелі түрде тартуға ықпал етеді. Жабық футбол алаңдары ауылдық жерлер үшін де аса маңызды. Мұндай нысандар спорттық инфрақұрылымды дамытуға, бұқаралық спортты кеңінен таратуға және ауыл жастарының әлеуетін ашуға мүмкіндік береді. Алаңда өткізілетін аудандық, ауылішілік турнирлер тұрғындардың бірлігін нығайтып, спортқа деген ортақ қызығушылықты қалыптастырады. Бұл – тек спорт нысаны ғана емес, салауатты өмір салтын қалыптастыратын, жастарды тәрбиелейтін және қоғамды біріктіретін маңызды орталық. Мұндай нысандардың көбеюі – дені сау ұлт қалыптастыруға бағытталған нақты қадам.» – деді аудан басшысы Мұхит Сексенбайұлы.
Футбол – дене шынықтырумен қатар, тәртіпке, жауапкершілікке және командалық рухқа тәрбиелейтін спорт түрі. Жабық алаңда өткізілетін жаттығулар мен жарыстар балалардың физикалық дамуын жақсартып қана қоймай, олардың шыдамдылығын, ептілігін және өзіне деген сенімін арттырады. Сонымен қатар, ұжыммен ойнау арқылы достық, өзара көмек пен сыйластық қалыптасады. Жабық футбол алаңының тағы бір маңызды артықшылығы – денсаулыққа пайдалы орта қалыптастыруы. Мұнда жүйелі түрде спортпен айналысқан адамдарда артық салмақтың алдын алу, жүрек-қан тамырлары жүйесін нығайту, иммунитетті күшейту сияқты оң өзгерістер байқалады. Бұл өз кезегінде салауатты өмір салтын ұстануға деген қызығушылықты арттырады. Сондай-ақ, жабық футбол алаңдары қоғамдық маңызы бар әлеуметтік нысан ретінде де бағаланады. Олар жастарды зиянды әдеттерден аулақ ұстап, бос уақытын пайдалы іспен өткізуге бағыттайды. Спорттық ортада тәрбиеленген жас ұрпақ тәртіпті, мақсатшыл әрі елжанды болып қалыптасады.
Сондай-ақ, шара барысында аудандық мәслихат төрағасы Ордабек Жәмиев пен аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Қабылбек Еспенбетов құттықтау сөз сөйлеп, жаңа спорт нысанының ауыл жастары үшін маңыздылығын атап өтті. Ауыл ардагері, ауданның Құрметті азаматы Мадияр Бейсенбеков жаңа алаңның жас ұрпақ тәрбиесіндегі рөліне тоқталып, игі іске сәттілік тіледі. Шараға арнайы қатысқан Жартытөбе ауылынан шыққан спорт саңлақтары, бокстан әлем чемпионы Біржан Жақып пен белгілі футболшы, Қазақстанның үш дүркін чемпионы Таңат Нөсербаев ауыл жастарына жасалған жағдайға жоғары баға берді. Сонымен қатар, ауыл тумасы, кәсіпкер Дәулет Дүйсебай ауыл жастарына футбол доптары мен жаттығуға қажетті спорттық жабдықтарды сыйға тартты.
Жаңа спорт алаңы барлық қажетті стандарттарға сай жабдықталған. Мұнда жасанды төсеніш төселген футбол алаңы, жарықтандыру жүйесі, қауіпсіздік қоршаулары, ойыншыларға арналған жылы киім ауыстыратын бөлмелер қарастырылған. Нысан аумағы толық асфальтталып, абаттандыру және көгалдандыру жұмыстары жүргізілді. Жабық үлгідегі кіші футбол алаңы ауыл тұрғындарының, әсіресе жастардың спортпен тұрақты айналысуына және салауатты өмір салтын қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Мемлекет басшысы жыл сайынғы Жолдауында ауыл шаруашылығын жаңғырту мен азық-түлік қауіпсіздігін ұлттық басымдық ретінде атап өтеді. Осыған сәйкес Түркістан облысында қайта өңдеу және өндіріс қуатын арттыру бағытындағы маңызды жобалар қарқынды іске асуда. Бұл даму фермерлік шаруашылықтарды жаңғырту, озық технологияларды енгізу және мал басын көбейтуге бағытталған жүйелі саясаттың нәтижесі.
Ордабасы ауданында орналасқан «Бөрте Милка» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің тауарлы-сүт фермасын кеңейту жобасы толық іске қосылып, Түркістан облысының сүт өндірісін жаңа сапалық деңгейге шығарды. Жоба еліміздің агроөнеркәсіптік кешенін жаңғыртуға арналған мемлекеттік қолдау тетіктері аясында жүзеге асырылды.
Қазіргі таңда ауыл шаруашылығына жасанды интеллектіні енгізу негізгі технологиялық үрдістердің барлығын қамтуда. «Ақылды ферма» жүйелері мен жасанды интеллектке негізделген аналитикалық платформалар өндірісті дәл әрі тиімді басқаруға, жануарлардың денсаулығын бақылауға, шығындарды оңтайландыруға және өнім сапасын арттыруға мүмкіндік береді.
2023 жылы ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі бекіткен АӨК саласындағы жобаларды несиелеу қағидалары бойынша Түркістан облысына жаңа немесе қолданыстағы сүт-тауар фермаларын салуға және кеңейтуге 6 миллиард теңге қаржы бөлінді. Осы бағдарлама аясында 2023 жылғы желтоқсанда арнайы конкурстық комиссия «Бөрте Милка» ЖШС-нің 403 басқа арналған қолданыстағы сүт фермасын кеңейту жобасын мақұлдады.
Жобаның жалпы құны 2,8 миллиард теңгені құрайды. Оның ішінде 2,380 миллиард теңге көлеміндегі қарыз 2023 жылғы 15 желтоқсанда бекітілген мақсатты несие шартымен рәсімделді. Несие шарттары министрлік бекіткен талаптарға толық сәйкес келеді. Қарыздың мерзімі 2033 жылдың 1 қазанына дейін белгіленген, ал сыйақы мөлшерлемесі – жылдық 2,5 пайыз.
Несие қаражатының 872,9 миллион теңгесі құрылыс жұмыстарына, 853,2 миллион теңгесі Еуропа стандарттарына сай толық автоматтандырылған заманауи сүт фермасы жабдықтарына, 114,4 миллион теңгесі арнайы техника сатып алуға, ал 540 миллион теңгесі асыл тұқымды голштин сиырларын сатып алуға бағытталды.
Серіктестіктің құрылтайшысы Гүлнар Муталиева өндірісті басқарудың заманауи тәсілдерін қолдана отырып, жобаның тиімді әрі сапалы іске асырылуын қамтамасыз етті. Бүгінде жоба толық аяқталып, ферманың жаңа инфрақұрылымы толық қуатында жұмыс істеп тұр. Инвестор өз қаражаты есебінен 420 миллион теңгеден астам қаржы салды. Барлық қаражат мақсатты түрде игерілді: асыл тұқымды 403 бас ірі қара сатып алынды, жаңа қора-қопсылар салынды, ферманың үздіксіз жұмыс істеуіне қажетті инфрақұрылым толық жасақталды.
Өндірісті автоматтандыру бағытында Швециядан арнайы тапсырыспен әкелінген VMS-300 маркалы төрт сауу роботы орнатылды. Әрбір робот сегіз сағат ішінде 70 басқа дейін қызмет көрсете алады. Осылайша, бір оператор тәулігіне үш мезгіл сауылатын 140 сиырдың толық сауын процесін қамтамасыз етеді. Бұған қоса, бұрын орнатылған үш робот толық жаңғыртудан өтті. Сыйымдылығы 2000 тонна болатын жаңа жем-шөп қоймасы мен қажетті көлемдегі бетонды қи сақтау алаңы салынып, ферманың өндірістік мүмкіндіктері одан әрі кеңейді.
Жобаның нәтижелері 2024 жылдың қорытындысы бойынша айқын көрінді: «Бөрте Милка» ЖШС-нің сүт өндіру көлемі 44 пайызға артты. Биыл өндіріс көлемі 60 пайызға ұлғайды. Бұл өсім кәсіпорынның технологиялық жаңғыруы мен инфрақұрылымдық дамуының тікелей нәтижесі.
Осылайша, «Бөрте Милка» жобасы Қазақстанның сүтті мал шаруашылығын дамыту жөніндегі ұлттық стратегиясын іске асыруға елеулі үлес қосып отыр. Тауарлы-сүт фермасы агроөнеркәсіптік саланы жаңғырту, цифрлық технологияларды пайдалану, өнімділік пен еңбек тиімділігін арттыру бойынша өңір экономикасына жаңа серпін беретін маңызды бастамаға айналды. Жергілікті тұрғындар тұрақты жұмыспен қамтылды. Бүгінде ферма нарықтағы бәсекеге қабілеттілігін арттырып қана қоймай, Түркістан облысының сүт өндірісі бойынша жетекші орталықтарының біріне айналып отыр.
