Биыл Түлкібас ауданында «Әлеуметтік жұмыс» орындарына 203 азамат , «Жастар практикасына» 115 азамат , ал «Алғашқы жұмыс орны» жобасына 43 азамат жолданған. Сонымен қатар, «Күміс жас» жобасына 71 азамат , «Ақылы қоғамдық» жұмысқа 821 азамат жолданса, тұрақты жұмыспен қамтылғандар саны 741 адамға жетіп отыр.
Аталған мемлекеттік бағдарламалар аясында, жұмысқа орналасып, еңбек етіп жүгендердің бірі — Түлкібас кентінің тұрғыны Өмерсерік Жанна Ерімбетқызы. Ол, ағымдағы жылы “Алғашқы жұмыс орны” бағдарламасымен жұмыссыздыққа тіркелген.
Тиісінше, халықты нәтижелі жұмыспен қамтуға жәрдемдесуді және азаматтарды кәсіпкерлікке тартуды, сондай-ақ еңбек нарығында сұранысқа ие мамандықтар бойынша қысқа кәсіптік оқытуды ұйымдастырып, жұмыссыздарды тұрақты жұмыс орындарына орналасуға жәрдем беретін орталық арқылы ЖК“Жарылгасова“ әсемдік салонына касметолог болып жұмысқа жолданған. Қазіргі таңда, Өмерсерік Жанна тиісті жұмыстарын абыроймен атқарып келеді.
— «Мен Түлкібас ауданындағы Түлкібас кентінің тұрғынымын. Биыл өзіме жұмыс іздеп, жұмыссыздарды тіркейтін орталыққа бардым. Мекемедегі қызметкерлерге жағдайымды айтып, олардан тиісті кеңес алдым. Осылайша, «Алғашқы жұмыс орны» бағдарламасының бар екенін біліп, толық ақпарат алдым және жұмысқа орналасуға мүмкіндік барын білдім. Сосын, орталықтың мамандары маған қолдау білдіріп, менің «Жарылгасова» жеке кәсіпкерлігінің әсемдік салонына жұмысқа орналасуыма жәрдемдесті. Мұнда келгенімде, жұмыс беруші кәсіпкер азаматтарда демеу білдіріп, тәжірбиемді шыңдауға, өзім қалаған жұмысты атқаруыма мүмкіндік жасады. Жалпы, ауданда жұмыс іздеген тұрғындарға жұмыс табылады. Тек, еңбек ете білу қажет деп ойлаймын. Маған, жасап жатқан жұмысым ұнайды» — дейді Жанна Ерімбетқызы.
Айта кетейік, жас мамандар жоғарғы оқу орындарын немесе колледжді бітіргеннен кейін бірден жұмыс таба алмай жүріп қалатыны белгілі. Өйткені, жұмыс берушілер көбіне тәжірибесі бар кадрларды жұмысқа алу бағытына басымдық береді. Осы орайда, оқу орны түлектерін қолдау мақсатында «2021 — 2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» шеңберінде жас мамандарды жұмыспен қамтуға қолдау көрсету және жәрдемдесу бойынша нақты іс-шаралары жүзеге асырылуда. Яғни, «Алғашқы жұмыс орны» жобасы жастардың еңбек нарығында бәсекеге қабілеттілігін арттыру және оларды қажетті еңбек дағдылары мен бірінші жұмыс орнында бейімдеуді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Жұмыс беруші «Мансап» орталығымен келісім негізінде, Ұлттық жобаға қатысушыны кемінде 24 ай мерзімге тұрақты жұмысқа орналастырады, ал мемлекет тарапынан жұмысшының жалақысы 1 жыл субсидияланады. Жергілікті бюджеттен ай сайынғы субсидия мөлшері салықтарды, міндетті әлеуметтік аударымдарды, пайдаланылмаған демалыс үшін өтемақыны және банктік қызметтерді, сонымен қатар экологиялық төлемдерді қоспағанда 30 айлық есептік көрсеткішті құрайды.
«2021 — 2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында білім беру ұйымдарының түлектеріне алғашқы жұмыс тәжірибесін жинауға және жұмысқа орналасуына септігін тигізетін жобалардың тағы бірі — Жастар практикасы. Бұл бағытта Түлкібас ауданында жүзден аса азаматтар жұмысқа жолданса, солардың бірі Тажетдинова Қолқанат Майрамқызы. Ағымдағы жылдың 18- ші мамыры күні “Жастар Практикасы” бағдарламасымен жұмыссыз тіркеліп тұрған Түлкібас кентінің тұрғыны Қолқанат Майрамқызы “Ауыл шаруашылығы мен Жер қатынастар бөлімі “ КММ — не жолданған болатын. Қазіргі таңда тиісті жұмыстарын абыроймен атқаруда.
« — Мен 2022 жылы М.Әуезов атындағы университетті биотехнолог мамандығы бойынша тәмамдадым. Қазіргі таңда, жастар практикасымен аудандағы Ауыл шаруашылығы мен жер қатынастар бөліміне жұмыс жасауға келдім. Жоғарғы оқу орнынан кейін, бұл жоба маған үлкен қуаныш силап отыр. Яғни, алған білімімді жұмыспен, іс жүзінде дәлелдеуге, тәжірбие жинақтауыма және жастар практикасынан кейін тұрақты жұмысқа орналасуыма мүмкіндіктер арта түсетініне сенімдімін», дейді Қолқанат Тажетдинова
Ал, Састөбе кентінің тұрғыны Шымырбаева Әтіркүл Күбейқызы, ағымдағы жылдың ақпан айында “Күміс Жас” бағдарламасымен жұмыссыздыққа тіркеліп, «Нұрлы жол» жеке кәсіпкерлігіне аспазшы болып жұмысқа жолданған. Қазіргі таңда, өзінің адал қызметімен еңбек ақысын тауып жүрген Әтіркүл Шымырбаеваны мекеменің басшылығы да қолдап отыр.
— «Бүгінде «Нұрлы Жол» жеке кәсіпкерлігінің тамақтану орнын дамытып келеміз. Келушілер мен тұтынушылар да күн санап артуда. Сондықтан, Мансап орталығы арқылы «Күміс жас» бағдарламасымен зейнет жасына жақындаған Әтіркүл Күбейқызын жұмысқа қабылдадық. Ол , аспазшы болып жұмыс жасауда. Өзінің жұмысын өте жақсы атқарады және басқа қызметкерлерге өзінің еңбегі арқылы үлгі болып жүр. Жалпы, аспазшымыздың әзірлеген дәмді тағамдарына келушілер де ризашылығын білдіріп жатады», — дейді кәсіп иесі Ұлжалғас Пернебаева
Сондай-ақ, Түлкібас аудандық «Мансап» орталығының мәліметінше жыл басынан бері ауданда «Жаңа жұмыс» орнына 56 адам жолданған. Мемлекет басшысының «10 мың тұрғынға 100 тұрақты жұмыс орындарын ашу» бойынша 608 азамат жұмысқа орналасыпты. Жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант 44 азаматқа берілген.
Солардың бірі — Түлкібас ауданының тұрғыны Ғалия Жайшаева. Ол, ұлттық жоба негізінде “Мемлекеттік қайтарымсыз грант” алып, қазіргі таңда бизнес жобасына сәйкес “Косметологиялық қызметтер” көрсету арқылы, өз кәсібін дөңгелетіп отыр. Мемлекеттен берілген қаражатқа тиісті құрал-жабдықтар алып, өз бизнесін өркендеткен Ғалия Жайшаева, соңғы жылдары жалпы косметологиялық қызметке жүгінетін адамдардың қатары көбейгенін және бұл бағытта емдік шаралар да атқарылатынын айтады.
Ал, жаңа бизнес идеясын қорғап, мемлекеттің қайтарымсыз қаражатына ие болған көпбалалы ана Махаббат Сапарбекова, бүгінде тігін шеберханасының жұмысын жүргізіп, жергілікті тұрғындарға қызмет көрсетіп жатыр. Тігін шебері жеке тапсырыстарды да қабылдап, табысын еселеуді қолға алған. Жеке кәсіпкер мемлекеттік қолдаудың арқасында заман талабына сай жаңа құрылғыларды сатып алуға мүмкіндік алған.
Бұдан бөлек, Түлкібас ауданында мүгедектігі бар еңбекке қабілетті 283 адамға әлеуметтік қолдау көрсетіліп келеді. Оның ішінде 8 азамат әлеуметтік жұмыс орнына, 2 азамат жастар практикасына, 2 азамат күміс жас жобасына, 1 азамат алғашқы жұмыс орнына, 45 азамат ақылы қоғамдық жұмысқа, 190 азамат «Бастау Бизнес» кәсіпкерлік негіздерін оқыту курсына қатысып, 15 азамат жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант алған және 20 азамат деректер қорындағы бос жұмыс орнына жолданған.
Түлкібас ауданында «Ауыл аманаты» бағдарламасы арқылы 188 млн. теңгеге 31 жоба қаржыландырылды. Табыс табудың тағы бір жолы ретінде жүзеге асып жатқан жаңа жоба Түлкібас ауданындағы Мичурин, Балықты, Рысқұлов, Шақпақ ауылдық округтерінде енгізілді. Облыс әкімі Дархан Сатыбалды ауданға іссапары барысында «Ауыл аманаты» бағдарламасы аясында кәсіп ашып, шаруасын ұлғайтқан кәсіпкерлермен кездесті.
Өңір басшысы мемлекеттік қолдау аясында жеке кәсіпкер атанған Қалдарбекованың Түлкібас ауданына қарасты Мичурин ауылдық округіндегі шаруа қожалығында болды. 1,5 га жерге құлпынай егіп, тамшылатып суару әдісі арқылы мол өнім жинап отырған кәсіпкер «Ауыл аманаты» жобасы арқылы мемлекеттен 7 млн.тг көлемінде 2,5 пайыздық жеңілдетілген несие алып, қосымша тағы 2 гектарға жуық алқапқа құлпынай өнімін отырғызуды қолға алған. Италиялық сұрып ерте көктемнен бастап, қара күзге дейін жылына 30 тонна жеміс береді.
«Ауыл аманаты» бағдарламасы еліміздегі елдімекен тұрғындары үшін, оның ішінде Түркістан облысы үшін де өте маңызды жоба. Бағдарламаның аясында несиелендіру 6 бағытта жүзеге асырылады. Атап айтқанда, өсімдік, мал, құс, балық шаруашылықтары, сондай-ақ кооперативтерді жабдықтау мен тұрғындардың өз кәсібін ашуға мүмкіндіктері бар.
— «Өздеріңіз білесіздер, облыс тұрғындардың басым бөлігі ауылды елді мекендерде тұрады, нақты айтқанда 80 пайызы немесе 1,6 млн. адам. 1 млн.-ға жуық ауыл тұрғындарының экономикалық әлеуеті ауыл шаруашылығымен тікелей байланысты. Президентіміз Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев ауылдарды дамытуға ерекше назар аударып отыр. Қазіргі уақытта іске асырылып жатқан «Ауыл аманаты» бағдарламасы біздің облыс үшін өте маңызды.Яғни, елдімекен тұрғындары өсімдік, мал, құс, балық шаруашылықтары, сондай-ақ кооперативтерді жабдықтауға мен өз кәсібін ашуға мүмкіндік алып отыр. Бұл халықтың табысын арттыруға, еңбек адамдарын қалыптастыруға серпін береді,» — деді жаңа жобаның көмегімен кәсіп ашқан азаматтармен жүздескен облыс әкімі.
Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалды жұмыс сапары барысында Майтөбе ауылындағы «Мөлдір» ЖШС кәсіпкерлік орталығының жұмысымен танысты.Жеке кәсіпкер мұнда 616 гектар бау-бақшада 200 гектар жерге жүзім, 110 гектар жерге алма еккен. Сонымен қатар, 50 гектар жерге шиенің (черешня) «Американка» атты түркиялық сорты егіліпті.
Түлкібас ауданында бау — бақша көлемі 3062 га құрап отыр. Оның ішінде 644 га жерді алатын қарқынды бау тамшылатып суару жүйесін қолданады.
Түлкібас ауданында жаңа өндіріс орындары іске қосылып, 3 мың 635 жаңа жұмыс орны ашылады. Жыл соңына дейін ауыл шаруашылығы өнімінің көлемін 60 млрд. теңгеден асыру жоспарланған. Алдағы үш жылда жалпы құны 10 млрд. теңгеден асатын 9 инвестициялық жоба іске асырылмақ. Нәтижесінде 200 жаңа жұмыс орны ашылып, ауыл шаруашылығы өнімінің көлемін 2025 жылы 77 млрд. теңгеге жеткізу жоспарланған. Бұл туралы Түлкібас ауданының тұрғындарымен кездесуінде Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалды мәлімдеді.
— Тарихы терең, табиғаты тамаша, ел арасында «Кіші Швейцария» атанып кеткен Түлкібас ауданында өздеріңізбен жүздесіп, маңызды мәселелерді бірге талқылау үшін арнайы келіп отырмын. Ауданда 447 млрд. теңгеге 11 ірі инвестициялық жобаны іске асыру пысықталуда. Атап айтқанда, «Састөбе» инновациялық кешені жылына 100 тонна каустикалық сода, 1 млн. тонна цемент өндірісін қолға алуды жоспарлап отыр. Ауыз су және алкогольсіз сусындардың өндірісі іске қосылады. Жылына 2 мың тонна күркетауық етін өндіру және өңдеу жоспарлауда. Нәтижесінде 3 мың 635 жаңа жұмыс орындары құрылып, өнеркәсіп өнімінің көлемі 128 млрд. теңгеге, салық түсімдерін 13,5 млрд. теңгеге арттыру көзделуде. Былтыр ауданда 408 жаңа жұмыс орны ашылды. «Еңбек» бағыты бойынша 2 мыңнан астам адам жұмыспен қамтылды. Мемлекет басшысының «10 мың тұрғынға 100 тұрақты жұмыс орындарын ашу» жөніндегі тапсырмасының аясында 806 жұмыс орны ашылды,-деді Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалды.
Ауданның жалпы өңірлік өнім көлемі былтыр 89 млрд. теңгені құраса, биыл 6 айда 36,5 млрд. теңгенің өнімі өндірілген. Бюджеттің өзіндік кіріс көлемі артты. Өнеркәсіп өнімі былтыр 16 млрд. теңгеге жетсе, Биыл 6 айда 7,7 млрд. теңгені құрады. Жыл соңына дейін негізгі капиталға тартылған инвестиция көлемін 20,5 млрд. теңгеге жеткізу жоспарлануда.
Түлкібас ауданының брендіне айналған 3 мың гектар алма баулары бар. Оның ішінде 664 гектар — қарқынды бау. Қарқынды бауды дамыту нәтижесінде былтыр 32 мың тонна өнім жиналса, биыл оның көлемі 33 мың тоннадан асады. Жыл соңына дейін шағын және орта бизнестің өнім көлемін 51 млрд. теңгеге жеткізу жоспарланған. Алдағы үш жылда жалпы құны 2,3 млрд. теңгені құрайтын 24 жобаны іске асыру көзделіп, 200-ге жуық жаңа жұмыс орындары ашылады. «Ауыл аманаты» бағдарламасы бойынша 188 млн. теңгеге 31 жоба қаржыландырылды.
Былтыр ауданда 2 жаңа мектеп салынды. 300 орындық мектептің құрылыс жұмыстары жүргізілуде. Бірнеше білім ұяларында жөнделіп жатыр. «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы бойынша Рысқұлов, Састөбе кентінде 2 мектеп салынбақ. 4 елді мекенде фельдшерлік-акушерлік пунктердің құрылысы жүргізілуде. Түлкібас ауданы инфрақұрылымы толық дамыған аудандар қатарында. Жаңа тұрғын үйлердің құрылысына инфрақұрылым тарту жұмыстары биыл қолға алынды. Аудан тұрғындарының 99,8%-ы ауыз сумен қамтамасыз етілген. Тозығы жеткен ауыз су құбырларына қайта құру жұмыстары жүргізілуде.
Облыс әкімінің осыған дейінгі түлкібастықтармен кездесуі кезінде көтерілген мәселелердің бірқатары шешімін тапты. Атап айтқанда, Машат ауылында облыстық маңызы бар автомобиль жолын жөндеу үшін 595 млн. теңге қарастырылып, құрылыс толығымен аяқталды. Су құбырлары ауыстырылып, тасжолдар төселді. Ауыз су жүргізу жұмыстары жүргізіліп, ішкі көшелер жөнделуде. Түлкібас кентіндегі мектепті жөндеуден өткізуге қаржы қаралды. Спорт кешені мен интернаттың сәулет-жоспарлау құжаттары дайындалуда.
Кездесуде облыс әкіміне Түлкібас ауданының тұрғындары түрлі ұсыныстары мен пікірлерін айтты, өз өтініштерін жеткізді. Түлкібастықтар өңір басшысынан мемлекеттік бағдарламалар арқылы қолдау алудың жолдарын сұрады. Мектеп, балабақша, спорт алаңын салып беру, ішкі жолдарды жөндеу, жайылым және жарықтандыру мәселелерін көтерді. Жеңілдетілген жанар-жағармай мен тыңайтқыш тапшылығы туралы айтты. Сонымен бірге тұрғындар қоқыс полигонынан зардап шегіп жатқанын жеткізді.
Облыс әкімі халықтың мүдделері мен қажеттіліктерін ескере отырып, аса қажетті деген салалардың ең бірінші кезекте қаржыландырылатынын атап өтті. Аудан әкіміне жекеменшік мектеп, спорт нысандарын салуда жергілікті кәсіпкерлерді тартуды тапсырды. Барлық жұмыстар кешенді жоспар аясында жүзеге асатынын айтып, айтылған әр ұсыныс-талап бойынша жауапты сала басшыларына тапсырма берді.
Сондай-ақ облыс әкімі жеке қабылдауға келген азаматтардың сұрақтарына жауап беріп, барлық мәселенің заң аясында шешілетінін жеткізді. Дархан Сатыбалдының халықпен кездесулері басқа аудан, қалаларда жалғасын табады.
Сарыағаш ауданында «Ауыл аманаты» және «Жер аманаты» бағдарламаларының жүзеге асырылу барысы туралы көшпелі отырысы өтті. Отырысты «AMANAT» партиясы Түркістан облыстық филиалының төрағасы, Алтынсары Үмбеталиев ашып, жүргізді. Жиынға Түркістан облыстық мәслихатының төрағасы Нұралы Әбішов, мәслихат депутаттары және аудан әкімдері басқарма басшылары, БАҚ өкілдері қатысты. Күн тәртібіне қойылған мәселеге орай көшпелі мәжілісте спикерлердің мемлекеттік бағдарламалардың жүзеге асырылу барысы жайлы баяндамалары тыңдалды.
Алдымен Келес ауданының әкімі Ж.Ағыбаев, Шардара ауданы әкімінің міндетін атқарушы Б.Шомпиев, Сарыағаш ауданының әкімі А.Абдуллаев аудан аумағында бағдарламалардың жүзеге асырылу барысы туралы баяндады. Сонымен қатар, «Ырыс» МҚҰ Басқарма Төрағасының орынбасары А.Нұрлыбаев пен облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Т.Оспанов облыс көлемінде «Ауыл аманаты» бағдарламаласының жүзеге асырылуы жайлы айтты.
Келелі кездесуде облыстық жер қатынастары басқармасының басшысы Е.Тілеген, облыстық жер ресурстарын басқару департаменті басшысының міндетін атқарушысы Б.Досжанов өңірде «Жер аманаты» бағдарламасының жүзеге асырылу жайлы баяндады. Басқосуды қорытындылаған Алтынсары Дүйсенбекұлы хаттамада көрсетілген тапсырмаларды орындауды және аудан әкімі мен басқарма басшыларына бір қатар жұмыстарды жүйелендіру керектігін айтып, нақты ұсыныстар берді.
Түлкібас ауданының тұрғыны Султанбек Алтынай «2021 – 2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі Ұлттық жобасы» негізінде «Мемлекеттік қайтарымсыз грант» алған. Қазіргі таңда бизнес жобасына сәйкес тігін шеберханасын ашып, кәсібін дөңгелетіп отыр. Шеберханада ұлттық және мерекелік киімдер, жаңа үлгідегі көйлектер, ұл-қыздарға арналған киімдер тігіліп, тұтынушыларға ұсынылуда. Сондай-ақ, күнделікті тігін шеберханасының қызметіне жүгінушілерге де қызмет көрсетеді.
Айта кетейік, жеке кәсіпкер тігін шеберханасына қосымша 5 жұмысшыны қабылдаған. Осылайша ол, жергілікті тұрғындарды жұмыспен қамтуға да үлесін қосып отыр. Сұраныс артып жатса, алдағы уақытта тағы да жұмысшылар санын көбейту жоспарда бар дейді шеберхана иесі.
Сұлтанбек Алтынай бұл кәсіпке әбден бейімделген, тігін саласында біліктілігі жоғары. Арнайы оқыту курстарынан өтіп, сертификат және түрлі іс-шараларға қатысып алғыс хаттармен марапатталған. Ұжымдағы қызметкерлер де оның еңбексүйгіштігін, адамға деген адалдығын және мақсатына жету жолында аянбай тер төгіп, жұмыс жасап жүргендігін айтады.
Тиісінше, қыз-келіншектер кәсіпкерден үлгі алып, оларда кәсіп ашуға, өз ісін бастап өркендетуге құштар болады екен. Иә, расында «Еңбек адамы» елдің қай тұсында жүрсе де әрбір әрекетінен берекет табары сөзсіз.
Төлеби ауданының халқының негізгі күн көрісі – мал және егін шаруашылығы. Бұл бағытта ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге мемлекет тарапынан қолдау көп. Ауданда кіші және орта бизнесті дамыту үшін 2023 жылдың басынан 5 650 азаматқа 3 млрд 970 млн теңге жеңілдетілген несие берілген. Оның ішінде ««Оңтүстік» АИО» ЖШС және «Ырыс» МКҰ арқылы 99 млн теңгеге 14 жоба қаржыландырылған.
Сонымен қатар, «Ауыл аманаты» жобасы аясында жұмысшы топ құрылып, халықтың жұмыспен қамтылу деңгейін арттыруда. Мәселен, Киелітас, Көксәйек, Бірінші Мамыр, Қаратөбе ауылдық округтерінде 24 азамат аталған жобаның игілігін көрді.
Бұған қоса, 2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба шеңберінде өз бизнесін бастағандарға 400 АЕК немесе 1 млн 380 мың теңге шеңберінде қайтарымсыз гранттар бөлінді.
Аудан тұрғындары арасында қайтарымсыз грант алып, кәсібін дөңгелетіп отырғандар саны артып келеді. 2022-2023 жылдар аралығында ұлттық жоба шеңберінде жаңа кәсіптерді іске асыру үшін 218 грант берілген.
Кентауда 250 орындық спорт кешені бой көтереді. Биыл кешен құрылыс мен «Динамо» стадионын қайта қалпына келтіру жұмыстарына жобалау сметалық құжаттары әзірленуде.
Қазіргі таңда қала аумағында 53 спорттық нысан жұмыс істейді. Былтыр Хантағы ауылында «Ауыл-ел бесігі» бағдарламасы аясында екі спорт залы ашылған болатын.
Айта кетерлігі, кентаулық спортшылар халықаралық, республикалық және облыстық деңгейдегі жарыстарда жеңіс тұғырынан жиі көрініп келеді. Мәселен, 2021 жылы – 24 спортшы жеңімпаз атанса, 2022 жылы – 84, ал 2023 жылдың 6 айында – 67 спортшы түрлі дүбірлі додаларда жеңіске жеткен.
Түлкібас ауданында «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында жұмыс іздеуші азаматтарға тиісті қолдау көрсетіліп жатыр. Бұл бағытта бос жұмыс орындарының жәрмеңкесі тұрақты түрде өткізіліп, азаматтарға «Халықты жұмыспен қамту туралы» Заңына сәйкес заңдылықтары, «Электрондық еңбек биржасы» ақпараттық порталы (enbek.kz) арқылы бос жұмыс орындарын іздеу мүмкіндіктері туралы түсіндірме жұмыстары да жүргізілуде. Сонымен қатар «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында ұйымдастырылатын жұмыс орындарына қатысу тәртібі тұрғындарға түсіндіріліп, мамандар бағдарламаға қатысу бойынша насихат жұмыстарын атқарып келеді.
Бұған дейін дәл осы бағытта өткізілген жәрмеңкеге 16 жұмыс беруші мекемелерден 29 бос жұмыс орындарының мәліметі ұсынылған. Оның ішінде білім саласынан 10, денсаулық сақтау саласынан 10 бос жұмыс орны және басқада салалардан 9 бос орындарға сұраныстар болды. Жәрмеңкеден кейін 5 жұмыс іздеуші азаматқа жұмысқа орналасу үшін жолдама берілген. Сонымен қатар, «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба» аясында субсидияланатын уақытша жұмыс орындарына, айта кеткенде қоғамдық жұмыстарға 210 уақытша жұмыс орны, жастар практикасы бағдарламасы бойынша 31 уақытша жұмыс орындары ұсынылды.
Түлкібас ауданының тұрғындары қосымша ақпараттар мен мәліметтерді Түлкібас аудандық Мансап орталығынан біле алады. Айта кетейік, биыл шілде айынан бастап бұған дейін жұмыс істеп келген «Халықты жұмыспен қамту орталықтары» енді, Мансап орталықтары болып қайта құрылды. Жаңадан құрылған еңбек мобильділігі орталықтарының негізгі қызметін еліміздің Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі бекітті. Яғни, аталған мекеме жұмыс күшіне сұраныс пен ұсынысты талдау, болжау негізінде өңірдің еңбек ресурстарының теңгерімдерін қамтамасыз ету, өңірлік жұмыспен қамту карталарын әзірлеу және оларды жергілікті жерлерде іске асыруды үйлестіруді жүзеге асырады. Сондай-ақ, жұмыспен қамтудың барлық мемлекеттік бағдарламалар мен жеке бастамалар шеңберінде ашылатын жұмыс орындарының құрылуына мониторинг жасайды. Жұмыспен қамтамасыз ету мақсатында азаматтардың ерікті көші-қонына жәрдемдесіп, азаматтарды көшіру бағдарламаларын өңірлік деңгейде үйлестіруді және жұмыс іздеуші ретінде жүгінген азаматтарды тіркеумен айналысады.
Жалпы алғанда, орталықтың негізгі мақсаты «Ұлттық жоба» арқылы халықты нәтижелі жұмыспен қамтуға жәрдемдесу және азаматтарды кәсіпкерлікке тарту болып табылады. Бұл орталық жұмыссыз азаматтарды есепке тіркейді, жұмысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлем тағайындау үшін қажетті құжаттарды қабылдайды. Жұмыссыздарды тұрақты жұмыс орындарына жұмысқа орналасуға жәрдем береді, кейбіріне уақытша жұмыс орындарын ұсынады. Еңбек нарығында сұранысқа ие мамандықтар бойынша қысқа кәсіптік оқытуды ұйымдастырады. Сонымен қатар, әлеуметтік кәсіптік бағдар беру жұмыстарын да қоса атқарады. Азаматтардың барлық санаттарына арналған бос орындар жәрмеңкесін және халық арасында ақпараттық түсіндіру жұмыстарын жүргізеді. Сондықтан кез-келген жұмыс іздеуші азаматтар немесе өз кәсібін дамытуды қалайтын жеке кәсіпкерлер, сондай-ақ мемлекеттік бағдарламаларға қатысуға ниетті тұрғындар Түлкібас аудандық Мансап орталығының қызметіне жүгіне алады.
Түлкібас ауданында «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жобасы» аясында, кешенді жоспардың барлық бағыттары бойынша 5588 адамды жұмыспен қамту жоспарланған. Жалпы жұмыспен қамтылғандар саны 7 айдың көрсеткіші бойынша 2755 адамды құрап отыр. Бұл туралы Түлкібас аудандық Мансап оралығының басшысы Байбатшаев Ерсұлтан Жаңабайұлы мәлімдеді.
Орталық басшысының айтуынша, жалпы жұмыспен қамтылғандардың ішінде «Әлеуметтік жұмыс» орындарына 203 азамат жолданса, «Жастар практикасына»115 азамат жолданған. Ал, «Алғашқы жұмыс орны» жобасына 43 азамат жолданып, олар өз қызметіне кірісіпті. Сондай-ақ, «Күміс жас» жобасына 71 азамат жолданса, «Ақылы қоғамдық» жұмысқа 821 азамат орналасқан.
— «Бүгінде ауданда 7 айда 741 азамат тұрақты жұмыспен қамтылып отыр. «Жаңа жұмыс» орнына 56 адам жолданды. Мемлекет басшысының «10 мың тұрғынға 100 тұрақты жұмыс орындарын ашу» бойынша 608 азамат жұмысқа орналасты. Жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант 44 азаматқа берілді. Бұдан бөлек, ауданымыздағы мүгедектігі бар еңбекке қабілетті 283 адамға әлеуметтік қолдау көрсетілуде. Оның ішінде 8 азамат әлеуметтік жұмыс орнына, 2 азамат жастар практикасына, 2 азамат күміс жас жобасына, 1 азамат алғашқы жұмыс орнына, 45 азамат ақылы қоғамдық жұмысқа, 190 азамат «Бастау Бизнес» кәсіпкерлік негіздерін оқыту курсына, 15 азамат жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грант алған және 20 азамат деректер қорындағы бос жұмыс орнына жолданды», деді Түлкібас аудандық Мансап оралығының басшысы Ерсұлтан Жаңабайұлы.
Мемлекет басшысы Қасым Жомарт Кемелұлы Тоқаев өзінің Қазақстан халқына арнаған Жолдауларында еңбек нарығын цифрландыру, жұмыспен қамту орталықтарының жұмысын реформалау, нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамыту және тұрғындарды жұмыспен қамтуды арттыру үшін басқа да ауқымды іс шаралар қарастыру бойынша нақты міндеттерді айқындап берді. Яғни, еліміздегі еңбек ресурстарының балансын есепке алудың тиімді әдістемесін әзірлеуді, сондай-ақ еңбек ресурстарының тапшылығы бар өңірлерде Үкіметке көші-қон үдерісін басқару үшін пәрменді шаралар қабылдауды тапсырған болатын. Дәл осы бағытта, 2023 жылдың 1-шілдесінен бастап, Түркістан облысының аудан, қалаларында еңбек мобильділігін қамтамасыз ететін 20 орталық құрылды. Бұған дейін жұмыс істеп тұрған халықты жұмыспен қамту орталықтары, енді мансап орталықтары болып қайта құрылып отыр. Қазіргі таңда, аталған мекемелер «Ұлттық жоба» аясында ұйымдастырылатын жұмыстарды жүзеге асыруда. ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі жаңадан құрылған еңбек мобильділігі орталықтарының негізгі қызметін де бекітті. Олар:
— Жұмыс күшіне сұраныс пен ұсынысты талдау, болжау негізінде өңірдің еңбек ресурстарының теңгерімдерін қамтамасыз ету; өңірлік жұмыспен қамту карталарын әзірлеу және оларды жергілікті жерлерде іске асыруды үйлестіру; жұмыспен қамтудың барлық мемлекеттік бағдарламалар мен жеке бастамалар шеңберінде ашылатын жұмыс орындарының құрылуына мониторинг жасау; жұмыспен қамтамасыз ету мақсатында азаматтардың ерікті көші-қонына жәрдемдесу және азаматтарды көшіру бағдарламаларын өңірлік деңгейде үйлестіру; жұмыс іздеуші ретінде жүгінген және жұмыссыз азаматтарды тіркеу; халықты, жергілікті атқарушы органдарды және уәкілеттік мемлекеттік органдарды өңірлік еңбек нарығының жай-күйі туралы хабардар ету.
Қазіргі таңда, Түлкібас ауданында Мемлекет басшысының тапсырмасын жүзеге асыру бағытында нақты іс-шаралар жоспары нақтыланып, тиісті жұмыстар атқарылып келеді. Жергілікті халықты тұрақты жұмыспен қамту үшін жаңа өндіріс орындарын ашу, «Халықтың кірісін арттырудың 2025 жылға дейін бағдарламасын» іске асыру, ауданға инвестициялық жобаларды тарту, шағын және орта бизнесті дамыту бағыты да басты назарда. Түлкібас ауданының туристік әлеуеті де өте жоғары. Аудандық Мансап орталығының басшысы мемлекет осындай қолдауларды жасап жатқанда, азаматтар еңбек етуге ұмтылуы керек екенін айтады.
— «Біздің ауданда еңбек етемін деген тұрғындарға, яғни қос қолға бір күрек табылады. Шағын кәсіп, ауылшаруашлығымен айналысу, туризм бағытында қызмет көрсету бойынша да ауданның әлеуеті жоғары. Сондықтан, мемлекет қолдап тұрғанда, жастардың өсуіне көмек көрсетіп тұрғанда, қолдан келгеннің бәрін жасауға міндеттіміз. Біз, барынша көмектесуге, жол көрсетуге дайынбыз. Орталықтың негізгі мақсаты «Ұлттық жоба» арқылы халықты нәтижелі жұмыспен қамтуға жәрдемдесу және азаматтарды кәсіпкерлікке тарту болып табылады. Бұл орталық жұмыссыз азаматтарды есепке тіркейді, жұмысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлем тағайындау үшін қажетті құжаттарды қабылдайды. Жұмыссыздарды тұрақты жұмыс орындарына жұмысқа орналасуға жәрдем береді, кейбіріне уақытша жұмыс орындарын ұсынады. Еңбек нарығында сұранысқа ие мамандықтар бойынша қысқа кәсіптік оқытуды ұйымдастырады. Сонымен қатар, әлеуметтік кәсіптік бағдар беру жұмыстарын да қоса атқарады. Азаматтардың барлық санаттарына арналған бос орындар жәрмеңкесін және халық арасында ақпараттық түсіндіру жұмыстарын жүргізеді. Негізі, халықтың басым бөлігі мамандығы бойынша еңбек жалақысы жоғары тұрақты жұмыспен қамтылуды қалайды. Ал, ауылдық жерде қыруар қаржы алып, жалақының жоғары болуы екіталай. Ондай мамандықтар бірен-саран. Сол себепті «маған жалақысы жоғары жұмыс қажет» деу орынсыз. Барға қанағат етіп, жұмысыңды жасап, қосымша кәсіп ашып, оны да талапқа сай жүргізіп отырсаң, соның өзі бақыт деп білемін», — дейді Ерсұлтан Байбатшаев.
Айта кетейік, бүгінде электронды еңбек биржасының арнайы сайты бар. Порталдың басты жұмысы- жұмыс іздеу және персоналды іріктеуге жәрдемдесу үшін мүмкіндіктерді қамтамасыз ететін жұмысқа орналастыру бойынша бірыңғай цифрлық алаң болып табылады. Енді, жұмыс беруші өзінің бос жұмыс орны туралы ақпаратты электронды еңбек биржасында жеке кабинеті арқылы беріп, бос жұмыс орындар бойынша мәліметтерді ұсыну туралы міндетті заңнама қағидаттарының іске асырылуын жеңілдетеді. Жалпы, Enbek.kz электрондық еңбек биржасы арқылы Ұлттық жобалардың бірыңғай платформасында жұмыс орнын табуға көмектеседі. Сондай-ақ, жұмыс іздеушілер жұмыспен қамтудың белсенді шараларына қатысуға өтінім бере алады.
«AMANAT» партиясы Түркістан облыстық флилиалының төрағасы, облыстық мәслихаттағы фракция жетекшісі Алтынсары Үмбетәлиевтің айрықша қадағалауына алған өзекті мәселелердің шешілу жолдарын өзара талқылау мақсатында Төлеби ауданы Қаратөбе ауылының тұрғындары қатысуымен өткен аптаның жұмасында жиын өтті. Ауылдағы ағайынның талап-тілегін талқылаған, ақылдасқан жиында «AMANAT» партиясы атынан сайланған облыстық мәслихат депутаттары Ғалымжан Елшібай және Ханай Әшірбеков, аудандық мәслихат депутаты Ерболат Жабаев, сондай-ақ аудандық тұрғын үй-коммуналды шаруашылық бөлімнің бас маманы Мақсат Спабек пен Кемеқалған ауылының әкімі Досымжан Дәрібаев бастаған әкімдік мамандары қойылған сауалдарға жауап қайтарып майшаммен қарайтын мәселелердің шешілу жолдарын түсіндіріп берді. Әлеуметтің жанайқайын әлеуметтік желіде жариялаған Мейрамбай Құрманбаев та осы жиынның ортасында болып елмен бірге ой-пікірлерін бөлісті. Ауыл ақсақалдары Сейдаз Әбдуәлиев, Айтжан Төлтаев тұрғындарды өзекті мәселелерді шешуге атсалысуды өздерінен бастауға, ынтымақ пен бірлік танытуға шақырып, жиында баталы тілектерін айтты.
Алқалы жиын қорытындысына қысқаша тоқталайық:
1. Қаратөбе елді мекенінің Қазығұрт, Қаратөбе, Ынталы көшелеріне трансформатор қою және электр желілерін жүргізу жұмысы былтыр басталған болатын. Нысанның құрылыс құны 74 190,0 мың теңге. 2022 жылға 10,0 млн. теңге қаралып, жұмыс басталған. Қалған 64 190,0 мың теңге 2023 жылға өтпелі. Бұл мәселе бұған дейін «AMANAT» партиясының Ордабасы ауданында өткен көшпелі мәжілісінде талқыланып, сол жиында есеп берген салалық басқарма басшысының орынбасары Роза Олжабайқызы алдағы күзде болатын облыстық мәслихаттың кезекті сессиясына қалған қаржыны бөлуді ұсынатынын алға тартқан еді. Енді осы мәселенің оңтайлы шешілуі бақылауда болады.
2.Қаратөбе елді мекенінің жалпы ұзындығы 2,92 шақырымды құрайтын Ақбосаға, Ақбура, Ынталы көшелеріне орта жөндеу жұмыстарын жүргізуге байланысты сметалық құжаттама әзірленіп (сметалық құны-70 млн. 414 мың 38 теңге), аудандық салалық бөлім конкурс жариялаған. Бүгінде мердігер анықталуда, кешікпей көше жөндеу қолға алынады.
Қаратөбеліктермен бірге ауыз су, көпір, жайылым мәселесі де жан жақты талқыға түсіп ауыл халқы шешілу жолдарының барысына қанықты. Игі бастамаларды қолдайтындықтары қуантты.
